Jesteśmy byłymi pracownikami PinchukArtCentre – jednego z największych ośrodków sztuki współczesnej w Europie Wschodniej oraz Centralnej. Za pomocą tego listu apelujemy do wszystkich artystów, kuratorów, art menedżerów, pracowników muzeów, ale również do innych pracowników działających w sferze sztuki o solidarność i wsparcie.

Zwolniono nas, 30 przewodników i mediatorów, wkrótce po utworzeniu związku zawodowego. Zrobiono to po serii gróźb, bez żadnych wyjaśnień lub powiadomień. Uważamy, że działalność naszego związku zawodowego stała się powodem naszego zwolnienia.

PinchukArtCentre jest najpopularniejszym ośrodkiem sztuki w Ukrainie (codziennie odwiedza go około 2000 osób). Przez ostatnie 14 lat prezentował ukraińskiej publiczności dzieła współczesnych artystów takich jak: Damien Hirst, Takashi Murakami, Marina Abramović, Mauricio Catellan, Ai Weiwei, Luc Tuymans, Olafur Eliasson, Rachel Whiteread, Jan Fabre oraz innych. Instytucja regularnie przygotowuje własny pawilon na Biennale w Wenecji. Jej wkład w rozwój sztuki ukraińskiej jest dobrze znany zarówno w kraju, jak i za granicą.
Pomimo tego, że instytucja ma dobrą opinię w świecie sztuki, my, jako pracownicy, ciągle stawiamy czoła łamaniu naszych praw. Nie mogliśmy korzystać ze zwolnień lekarskich, a okres próbny trwał ponad 6 miesięcy. Treść umowy w żadnym stopniu nie odpowiadała rzeczywistym warunkom pracy, niektórzy z nas pracowali na czarno, natomiast wszyscy pracownicy byli zmuszeni do podania bez uzasadnienia danych osobowych do Biura Rekrutacji.

W ciągu pierwszego miesiąca działania związku osiągnęliśmy sukces. Otrzymaliśmy możliwość korzystania ze zwolnienia lekarskiego, a także płatnego urlopu. Te prawa, zagwarantowane zgodnie z przepisami praw pracy, nigdy wcześniej nie były respektowane. Byliśmy zmuszani do przychodzenia do pracy nawet w czasie choroby, w przeciwnym razie groziło nam zwolnienie.

Jednak niektórzy menedżerowie byli wrogo nastawieni do proponowanych przez nas zmian. Gdy zwróciliśmy się do administracji z prośbą o zatrudnienie naszego nieletniego, pracującego na czarno kolegi Nikity Bunina, menedżerowie próbowali go zwolnić. Ponadto miał zakaz wstępu do budynku PinchukArtCentre. Dopiero kiedy Związek Zawodowy zgłosił zamiar zwrócenia się do władz, nasz kolega został zatrudniony oficjalnie. Uznaliśmy więc próbę zwolnienia Nikity jako akt zastraszania.

Po tej sytuacji wielokrotnie grożono nam zwolnieniami, a także żądano przedstawienia listy członków związku zawodowego. Jeden z menedżerów kilkakrotnie, w bardzo natrętny sposób przeprowadził kontrolę wykonywania pracy pani Anastasii Bondarenko. Ponadto, administracja usiłowała wprowadzić zakaz wstępu do budynku dla niej oraz innej członkini związku, Marii Svyrydy.

Z powodu gróźb masowych zwolnienień, postanowiliśmy rozpocząć negocjacje zbiorowe. Spodziewaliśmy się, że podpisanie  układu zbiorowego zagwarantuje respektowanie wzajemnych prawa i obowiązków. Jednak przez 2 miesiące administracja lekceważyła nasze interesy, w tym czasie nasze umowy o pracę wygasły.

Zazwyczaj podczas zmiany ekspozycji przygotowywaliśmy się do pracy nad kolejną wystawą. Spotykaliśmy się z artystami, kuratorami, menedżerami oraz zbieraliśmy informacje, dotyczące dzieł sztuki. Jednak w czasie ostatniej zmiany ekspozycji, która miała miejsce w styczniu 2020, nie dostaliśmy żadnych wiadomości od naszych menedżerów. Każda próba skontaktowania się z nimi była ignorowana. Nasze umowy o pracę nie zostały przedłużone.  30 przewodników i mediatorów zwolniono bez żadnych powiadomień lub wyjaśnień. Niektórzy z nas pracowali w PinchukArtCentre ponad 2 lata.

Praktyka mediatorstwa, istniejąca w PinchukArtCentre od 7 lat, została zlikwidowana. W dniu otwarcia nowej wystawy masowe zwolnienia mediatorów wytłumaczono dziennikarzom jako potrzebę „eksperymentu z formami interakcji”. Jednak oczywistym dla nas jest to, że zostaliśmy ukarani za działalność związku zawodowego.

Kiedy sytuacja została upubliczniona, PinchukArtCentre próbował przedstawić swoje stanowisko w otwartym liście. Administracja deklarowała w nim zamiar zastąpienia mediatorów „środkami innowacyjnymi”, tzn. „audioprzewodnikami” jako dodatkiem do zwiedzania z przewodnikiem. Mówiono, że taka decyzja została podjęta we wrześniu 2019. Taka argumentacja jest poza wszelką krytyką. List nie uzasadnia, z jakiego powodu wszyscy przewodnicy i mediatorzy zostali zwolnieni. Ponadto w listopadzie i w grudniu 2019 PinchukArtCentre zatrudnił 3 nowych przewodników (Ksenię Pereplotczykową, Sofię Akhmed, Kostię Gumiennego), których wybrano po skomplikowanym procesie egzaminacyjnym. Podczas rozmowy kwalifikacyjnej zostali poinformowani, że ich działania muszą mieć charakter długoterminowy. Poza tym, to podejrzane, że “innowacyjny” pomysł zastąpienia mediatorów „audioprzewodnikami”, który miał być ogłoszony ponad pół roku temu, nie został zrealizowany do dzisiaj.

Otwarty list PinchukArtCentre został napisany w sposób upokarzający. Oskarżono nas o kłamstwo. Zwolnienie masowe tłumaczono niekompetencją byłych pracowników. Po komunikacie w mediach, niektórzy z obecnych pracowników PinchukArtCentre oraz jego sympatycy, w tym artyści, publicznie wyśmiali zwolnionych przewodników i mediatorów.
Wkrótce po opublikowaniu listu dwójka artystów nominowanych do Nagrody PinchukArtCentre, których prace są eksponowane na bieżącej wystawie, zrezygnowali z udziału w konkursie artystycznym. W ten sposób wyrazili solidarność ze wszystkimi zwolnionymi przewodnikami i mediatorami. Jesteśmy ogromnie wdzięczni Pawłowi Grazhdańskiemu oraz Walentynie Pietrowej za okazane wsparcie!

Traktujemy otwarty list PinchukArtCentre jako próbę dyskredytacji swoich byłych pracowników w celu odwrócenia uwagi od systematycznego łamania praw pracowniczych. Jesteśmy zaniepokojeni upokarzającym tonem tego listu oraz aktem publicznego wyśmiewania przez niektórych obecnych pracowników PinchukArtCentre. Traktujemy to jako znieważenie byłych mediatorów i przewodników.

Podczas konfliktu otrzymaliśmy wiele wiadomości od byłych mediatorów, opowiadających własne historie nieetycznego traktowania podczas wykonywania pracy w PinchukArtCentre. Jesteśmy wdzięczni za zaufanie i wsparcie! Doszliśmy do wniosku, że byliśmy jedynie ogniwem w łańcuchu trwałej historii nieetycznego podejścia do pracowników. Ta historia musi się skończyć.

W imieniu wszystkich byłych pracowników PinchukArtCentre, którzy podpisali ten list, proponujemy sposób rozwiązania konfliktu. Warunki są następujące:

1. PinchukArtCentre przeprasza zwolnionych mediatorów i przewodników za łamanie praw pracowniczych, akty zastraszania, publiczne zarzuty kłamstwa oraz publicznej dyskredytacji;

2. PinchukArtCentre przywraca praktykę mediatorstwa poprzez publiczny dialog z artystami, kuratorami, przedstawicielami związku zawodowego, byłymi mediatorami i przewodnikami, media itp. Priorytet w zatrudnieniu należy się przede wszystkim mediatorom, którzy zostali zwolnieni;

3. PinchukArtCentre tworzy warunki funkcjonowania związku zawodowego oraz podpisuje Układ zbiorowy pracy z pracownikami.

Do momentu spełnienia niniejszych warunków wzywamy artystów, kuratorów, lektorów oraz zwiedzających do BOJKOTOWANIA PinchukArtCentre.

Lista byłych pracowników PinchukArtCentre, którzy poparli ten list:
Нікіта Бунін (Nikita Bunin), Ельза Жеребчук (Elza Zherebchuk), Катерина Волочнюк (Екатерина Волчок), Марія Буяло (Maria Buyalo), Дана Гордійчук (Dana Hordiichuk), Дарина Дахновська (Dasha Dakhnovskaya), Софія Мостова (Софія Мостова), Люся Ахунова (Lyusya Akhunova), Богдан Москаленко, Алія Сакішева (Aliia Sakisheva), Ірина Єгізарова (Ира Егиазарова), Андріана Сабова (Andriana Sabov), Анастасія Дзюбан (Nastya Dzyuban), Світлана Богданець (Світлана Богданець (Svitlana Bohdanets)), Вероніка Ядуха (Veronika Yadukha), Єлизавета Олійник (Elizaveta Olijnyk), Анна Олізаровська (Anna Olizarowska), Андрій Мірошниченко (Andrii Myroshnychenko), Аліна Опрелянська (Alina Oprelianska), Альона Мамай (Alyona Mamay), Анастасія Бережецька (Anastasia Berezhetska), Тетяна Огнєва (Tatiana Ogneva), Костянтин Гуменний (Kostya Gumennyi), Юлія Гордійченко (Юлія Гордійченко), Ольга Василевська (Ollie Vasilevska), Максим Соклаков, Ксенія Перепльотчикова (Ксенія Перепльотчикова (Xenia Pereplotchykova)), Ольга Ковальчук (Olga Kovalchuk), Марія Обеснюк (Маша Обеснюк), Тарас Фостяк (Тарас Фостяк), Єгор Семенюк (Yehor Semenyuk), Лілія Войтків (Лілія Войтків), Софія Ахмед (Sofiia Akhmed), Гліб Степанов (Глеб Степанов), Ксенія Ісакова (Ksenia Isakova), Ксенія Коробкіна (Ksenia Korobkina), Аліна Троян (Alina Troyan), Діана Лягутко (Диана Лягутко), Ігор Пастух (Игорь Пастух), Валерія Зубатенко (Valeriya Zubatenko), Ганна Циба (Anya Wtikenwneider), Артур Михайлевич (Artur Mykhalevych), Євгеній Казак (Ievgenii Kazak), Вікторія Єрмоленко (Вика Ермоленко), Рія Свирида (Maria Svyryda), Катерина Левченко (Kateryna Levchenko), Світлана Ведєнєєва (Svetlana Vedeneeva), Маргарита Марушевська (Margarita Marushevskaya)