"Kobiety z Inicjatywą" to grupa działająca w obrębie związku zawodowego Inicjatywa Pracownicza. Dzięki ogromowi pracy aktywistek i aktywistów z kilku miast w dniach 21-22.04.2012 odbył się w Warszawie pierwszy zjazd tej grupy. Przybyło 26 kobiet należących do naszego związku, w większości zatrudnionych w zakładach, w których występuje konflikt z pracodawcą lub inne problemy związane z utrudnianiem działalności związkowej i dyskryminacją.

Zjazd rozpoczął się w sobotę rano śniadaniem, podczas którego uczestniczki poznawały się i rozmawiały ze sobą, po czym przeszłyśmy do sali konferencyjnej (ogromne podziękowania dla skłotu Syrena za udostępnienie przestrzeni na spotkanie, kuchni do gotowania i za stworzenie dla nas domowej atmosfery!), gdzie rozpoczęła się część warsztatowo-wykładowa. Podczas pierwszych dwóch godzin siedząc w kręgu rozmawiałyśmy o tym, co nas sprowadza na zjazd i dlaczego wstąpiłyśmy do IP. Podzielono nas na grupki czteroosobowe i każda z kobiet miała opowiedzieć pozostałym, jakie ma problemy w miejscu zatrudnienia i wskazać, jakie daty i wydarzenia skłoniły ją do przyjazdu. Niektóre historie były bardzo smutne i depresyjne, np. kobiet z poznańskiej Komisji Międzyzakładowej przy Zespołach Żłobków w Poznaniu, które zarabiają głodowe pensje, a władze Poznania odmawiają im podwyżek (otrzymały pismo, że „w ich sektorze podwyżki nie są przewidziane do 2032 roku”). Były również obecne dziewczyny z firmy Greenkett oraz Chung Hong, gdzie utrudnia się działalność związkową i zmusza do niepłatnych nadgodzin, gdzie padają również komentarze, że „kobiety nadają się tylko do zamiatania”.

Jako że na kobietę nakładany jest podwójny ciężar i wyzysk, gdyż wykonuje ona pracę odpłatną, najemną, poza domem oraz najczęściej nieodpłatną, w domu, ważne było przeprowadzenie warsztatów uwrażliwiających na kwestie genderowe (nierównego podziału pracy ze względu na płeć). Ponownie zostałyśmy podzielone na cztery grupy – jedna miała stworzyć listę cech stereotypowo przypisywanych mężczyznom, druga – cech uważanych za kobiece, kolejna – napisać, czym jest kapitalizm, a ostatnia – jakie są obiegowe opinie dotyczące pracy i czym praca jest. Potem głośno odczytywałyśmy wyniki i dyskutowałyśmy o tym, jak stereotypy mogą krzywdzić, zwłaszcza kobiety, przypisując im cechy sytuujące je w sfeminizowanym sektorze opieki (delikatność, opiekuńczość), a jak cechy, które uznawane są za plusy u mężczyzn mogłyby być odczytane jako negatywne u kobiet. Dyskusja była zażarta, a w jej wyniku stworzyłyśmy zaklęte „koło stereotypizacji”, które pokazało, że owe cechy nie są nam przyrodzone biologicznie, a wpojone nam w procesie socjalizacji i wychowania.

Po dobrym wegańskim obiedzie przyrządzonym przede wszystkim przez chłopaków z warszawskiej Inicjatywy Pracowniczej i innych zaprzyjaźnionych kolektywów, zasiadłyśmy do wysłuchania wykładu prowadzonego przez Magdę Malinowską z komisji poznańskiej. Wykład pod tytułem „Strajk czy bezrobocie, praca kobiet nigdy się nie kończy” dotyczył problematyki wykonywania przez kobiety niepłatnej pracy w domu, zwanej pracą reprodukcyjną. Uczestniczki zwracały uwagę na fakt, że często przez otoczenie i rodziny praca ta jest uważana za ich „zasrany obowiązek” poza pracą najemną, a kobietę, która pracuje tylko w domu ocenia się jako tę, która „nic nie robi”. Prowadząca przedstawiła cały mechanizm, w myśl którego praca reprodukcyjna jest bardzo cenna i również przyczynia się do zwiększenia wzrostu gospodarczego i rozwoju społeczeństwa, gdyż kobiety rodzą, wychowują i karmią nowych obywateli, w tym robotników, oraz świadczą mężczyznom różnorakie usługi, tak aby mogli zatrudnić się w pracy najemnej poza domem. Rozmawiano o sytuacji kobiet pracujących w domu w różnych krajach i o zagranicznych rozwiązaniach (były z nami aktywistki z Hiszpanii i Austrii). Kolejny wykład „Systemowe przyczyny wyzysku kobiet”, prowadzony przez Gosię Maciejewską z Wrocławia, pozwolił uczestniczkom dostrzec korelację pomiędzy państwem a kapitałem, zaobserwować wzajemne zależności i błędne koło, w wyniku którego koszty pracy są przerzucane na pracowników, dokonuje się drastycznych cięć w sferze opieki i świadczeń socjalnych, zaś to wszystko prowadzi m.in. do wyzysku kobiet i skrócenia długości życia.

W niedzielę zaczęłyśmy z samego rana – po śniadaniu odbyło się spotkanie z radczynią prawną Karoliną Kędziorą z Polskiego Towarzystwa Prawa Antydyskryminacyjnego, która opowiadała o dyskryminacji ze względu na różne przesłanki, o tym, jak ją rozpoznać i jej przeciwdziałać, o molestowaniu seksualnym w miejscu pracy i o utrudnianiu działalności związkowej. Odpowiadała także na pytania uczestniczek.

Po obiedzie miało miejsce spotkanie „Kobiety w niezależnym ruchu pracowniczym w Europie”. Uczestniczki z Hiszpanii oraz delegatka z Austrii działająca w związku najbardziej aktywnym na terenie Wielkiej Brytanii i USA opowiadały o działalności swoich związków zawodowych i o tym jak przeciwdziałają dyskryminacji kobiet (sekretariaty kobiet w obrębie CGT i IWW). Rozdały również gazetki i ulotki w różnych językach.

Ciekawym doświadczeniem była dyskusja podsumowująca zjazd. Każda z nas miała podać plusy i minusy spotkania oraz powiedzieć, do czego ją ono motywuje na przyszłość. Wiele uczestniczek dziękowało za organizację i było pod wrażeniem dobrej koordynacji zjazdu oraz podkreślało, że chciałyby się częściej spotykać i będą aktywnie działać w swoich zakładach pracy. Znaczna część osób pozytywnie odebrała separatystyczny charakter zjazdu – wielokrotnie słyszałam, że bardzo dobrze spotkać się w gronie kobiet i porozmawiać o wspólnej walce i wspólnie doświadczanej opresji.