Pandemia? Czas na związek zawodowy!
- Dział: Działania ogólnopolskie

Miesiąc po wybuchu pandemii koronawirusa widać już, na kogo przedsiębiorcy i rząd chcą zrzucić koszty kryzysu: na pracowników i pracownice. Jednocześnie większość z nas nie ma dziś głowy na myślenie o przyłączaniu się do związków zawodowych. To duży błąd, bo tylko związki mogą nas uchronić przed głodowymi pensjami i wyrzuceniem z pracy. Inicjatywa Pracownicza rozpoczyna więc kampanię zachęcającą pracowników i pracownice do organizowania się i tworzenia komisji zakładowych i międzyzakładowych w nowych miejscach pracy.
Pandemia i rozkręcający się kryzys gospodarczy mogą stać się początkiem najpoważniejszego kryzysu od 30 lat. To dopiero początek, ale już widzimy, kto za niego zapłaci. Zamiast sięgnąć do własnych kieszeni i oszczędności zarobionych w czasach prosperity, wielu pracodawców od razu, na „dzień dobry” rozpoczęło zwolnienia. Co gorsza, rozwiązania z rządowej tarczy antykryzysowej wręcz zachęcają pracodawców do obniżania wynagrodzeń i uelastyczniania czasu pracy – zarówno w sektorze prywatnym, jak i publicznym.
Pomimo rządowej pomocy wielu pracodawców i tak zapowiada zwolnienia grupowe. Ci i te z nas, którzy zatrzymają pracę, narażeni są na drastyczne pogorszenie warunków ich pracy. Normą stają się obniżki wynagrodzenia. Wydłużany jest czas pracy. Z kolei właściciele fabryk i magazynów za nic mają wymogi dotyczące bezpieczeństwa pandemicznego, oszczędzają na środkach ochrony. Rząd ściga spacerowiczów na ulicach, pozostaje jednak ślepy na znacznie poważniejsze naruszenia przepisów w zakładach pracy.
Pracownicy przerażeni wizją utraty dochodu często zgadzają się nawet na najgorsze rozwiązania. To zrozumiałe: W strachu nie mamy sił i czasu myśleć o czymkolwiek oprócz przetrwania. Wbrew jednak temu odruchowi to właśnie teraz powinniśmy organizować się w związkach zawodowych. Tylko zjednoczeni pracownicy mogą powstrzymać rosnącą falę kryzysu. Dlaczego? Związki zawodowe są jedyną prawnie dostępną siłą, z którą muszą liczyć się przedsiębiorcy. Związki mają możliwość blokowania niektórych antypracowniczych rozwiązań wprowadzonych przez rządowe „tarczy antykryzysowe”; maja także możliwość negocjowania warunków na jakich firmy wprowadzać będą plany oszczędnościowe. Wreszcie – mają także wpływ na procedurę zwolnień grupowych oraz mogą korzystać z różnych form nacisku na pracodawcę: od negocjacji aż po akcje strajkowe.
Jeśli ktoś dziś twierdzi: „nie mam czasu na zakładanie związku zawodowego”, to w odpowiedzi powinien usłyszeć: właśnie dzisiaj, jak nigdy wcześniej, NIE możesz sobie pozwolić na brak związku na zakładzie.
Jeżeli chcemy uniknąć obniżki płac, zwolnień i pracy ponad siły – organizujmy się i zakładajmy związki!
Ogólnopolski Związek Zawodowy Inicjatywa Pracownicza zaprasza więc w swoje szeregi. Możecie dołączyć do istniejących już komisji środowiskowych, zakładowych lub międzyzakładowych: [Lista komisji IP wg branż] [Lista komisji IP według województw]. Warto też założyć własną komisję w swoim miejscu pracy. To proste:
Wystarczy znaleźć ponad 10 osób gotowych do założenia związku, skontaktować się z Komisją Krajową IP i założyć komisję zakładową. Instrukcję jak to zrobić znaleźć można tu: [LINK]
Po założeniu komisji, pracownicy informują pracodawcę, że założyli związek i od teraz:
- Każda zmiana regulaminów pracy i wynagradzania wymaga negocjacji ze związkiem;
- Zwolnienia osób mających umowę o pracę na czas nieokreślony wymagają konsultacji ze związkiem;
- Ubieganie się o dopłaty z budżetu w ramach „tarczy antykryzysowej” wymaga wcześniejszego porozumienia się ze związkiem zawodowym;
- Zmiany czasu pracy (system czasu pracy, długość okresu rozliczeniowego, stawki dodatków za pracę w porze nocnej albo nadgodziny) wymagają negocjacji ze związkiem zawodowym;
- Zwolnienia grupowe muszą być skonsultowane ze związkiem zawodowym;
- Pracodawca ma obowiązek udzielić wam wszelkich informacji, które są niezbędne do działalności związkowej (np. o sytuacji finansowej firmy, planowanych zmianach w zatrudnieniu itp.)
Co ważne, osoby zatrudnione na umowach śmieciowych również mają prawo wstępować w szeregi komisji. Przedstawiciele związku mają prawo reprezentować również ich interesy, choć metody nacisku są mocno ograniczone względem pracowników etatowych.
Jedno jest pewne: to nie rząd ani przedsiębiorcy zapewnią, że kryzys ominie świat pracy. Pracownicy sami muszą o siebie zawalczyć.
W załącznikach znajdziecie 3 ulotki, które możecie wydrukować i rozdać koleżankom i kolegom z waszego zakładu. Zawierają one informację o tym:
- Co się zmienia w zakładzie pracy gdy powstanie związek zawodowy?
- Dlaczego właśnie teraz warto powołać komisję zakładową w swoim miejscu pracy?
- W jaki sposób związek zawodowy może przeciwdziałać próbom przerzucania na pracowników i pracownice kosztów obecnego kryzysu?