Pracownicy i pracownice ferm przemysłowych. Seminarium związkowe
- Dział: Działania ogólnopolskie

9 października odbyło się seminarium związkowe „Oddziaływanie ferm przemysłowych na środowisko pracy. W kierunku poprawy sytuacji pracowników i pracownic rolnych”. Organizatorami był OZZ Inicjatywa Pracownicza i Fundacja Róży Luksemburg - przedstawicielstwo w Polsce. W czasie seminarium mieliśmy okazje porozmawiać o możliwych strategiach uzwiązkowienia sektora ferm przemysłowych. Omówiliśmy główne problemy i zagrożenia, z jakimi mierzą się pracownicy ferm oraz ich rodziny.
Fermy przemysłowe, jako zakłady o dużej koncentracji zwierząt hodowlanych, zaczęły dynamicznie powstawać po wstąpieniu Polski do UE w 2004 roku. Wiążą się z nimi specyficzne problemy związane z ich oddziaływaniem na środowisko społeczne i naturalne. W pierwszej kolejności dotyczy to pracowników ferm i ich rodzin. Chodzi tutaj m.in. o różnego rodzaju zagrożenia epidemiczne jak narażenia na choroby odzwierzęce, zatrucia środkami chemicznym (dezynfekcyjnymi), czy antybiotykooporność.
Pracownicy rolni, w tym ferm przemysłowych są dużą grupą zawodową. Sektor ten zatrudnia łącznie ponad 120 tys. osób na umowach o pracę i minimum drugie tyle pracowników sezonowych pochodzących głównie ze Wschodu. Blisko połowa z nich pracuje bezpośrednio w hodowli zwierząt.
W branży dominuje bardzo niskie wynagrodzenie, sięgający nawet 300 godzin w miesiącu czas pracy (10-12 godz. na dobę), często brak jakiejkolwiek dokumentacji dotyczącej stosunku pracy i przebiegu zatrudnienia, podwyższone ryzyko wypadków przy pracy, narażenie na wiele chorób (w tym o charakterze zoonotycznym), fatalne traktowanie oraz poniżenie pracowników i pracownic, wreszcie złe warunki sanitarne w miejscu pracy (na fermach) i złe warunki zamieszkania w przypadku pracowników sezonowych. Z powodu rozproszenia, niestabilnych form zatrudnienia, dużej rotacji itd. pracownicy rolni nie są zwykle uzwiązkowieni.
Celem seminarium związkowego było przedyskutowanie najważniejszych problemów z funkcjonowaniem ferm i pracowników oraz ich rodzin, możliwości obrony ich praw i uzwiązkowienia. Swoje referaty wygłosili: Jarosław Urbański (OZZ Inicjatywa Pracownicza) „Pracownicy rolni i związki zawodowe”; dr Anna Kozajda (Instytut Medycyny Pracy imienia J. Nofera w Łodzi) „Fermy przemysłowe i zagrożenia dla zdrowia pracowników rolnych”; Bartosz Zając (Koalicja Stop Fermom Przemysłowym), „Fermy przemysłowe zagrożenie dla środowiska i ludzi”, mec. Marcin Czachor, "Pracownicy rolni i ochrona ich praw pracowniczych".
Panel dyskusyjny prowadziła dr Weronika Parfianowicz (OZZ Inicjatywa Pracownicza, Zespół ds. Klimatu i Ekologii), a wzięli w nim udział: Maria Pynchuk (pracownica ferm przemysłowych), Bogna Wiltowska (Stowarzyszenie Otwarte Klatki), mec. Marcin Czachor, Magdalena Chustecka (wieloletnia współpracownica Fundacji Wspomagania Wsi).
W załaczeniu poniżej publikujemy prezentacje Jarosław Urbańskiego, Anny Kozajdy i Bartosza Zająca. Jeśli nie mieliście okazji na żywo brać udziału w seminarium, już niedługo na naszym związkowym Youtubie ukaże się transmisja z wydarzenia.
Dziękujemy Fundacji Róży Luksemburg przedstawicielstwo w Polsce, Teatrowi Ósmego Dnia, Stowarzyszeniu Otwarte Klatki oraz Poznańskiemu Kołu Młodych Inicjatywy Pracowniczej za pomoc w zorganizowaniu wydarzenia.
Poniżej na zdjęciach uczestniczki i uczestnicy seminarium oraz prelegent mecenas Marcin Czachor.