Apel przeciwko cięciom płac i etatów w administracji publicznej
- Dział: Pilne akcje
Ogólnopolski Związek Zawodowy Inicjatywa Pracownicza zwraca się z apelem do wszystkich organizacji związkowych działających w administracji publicznej oraz sferze budżetowej o podjęcie wspólnych działań przeciwko planowanej przez rząd polityce cięć. Zapowiedzi redukcji etatów i pensji oraz zamrożenia płac i zawieszenia funduszu nagród w służbie cywilnej, w naszej opinii powinny spotkać się ze zdecydowanym sprzeciwem ruchu związkowego – niezależnie od afiliacji organizacyjnej. Dlatego też apelujemy o rozpoczęcie wspólnej, międzyzwiązkowej dyskusji na temat koordynacji protestów we wszystkich instytucjach, które mogą zostać dotknięte polityką cięć.
Struktury związkowe zainteresowane współpracą prosimy o kontakt [Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.]
Już w kwietniu br. w tzw. „Tarczy 2.0” (Ustawie z dnia 16 kwietnia 2020 r. o szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2) znalazły się przepisy dające Radzie Ministrów możliwość „ograniczania kosztów osobowych” w administracji rządowej poprzez wydanie rozporządzenia, które zobowiąże dyrektorów tych instytucji do zmniejszenia liczby etatów i/lub zastosowania wobec pracowników i pracownic mniej korzystnych warunków zatrudnienia niż wynikające z podstawy nawiązania stosunku pracy. Rada Ministrów może zastosować te środki oszczędnościowe w sytuacji gdy „negatywne skutki gospodarcze COVID-19 spowodują stan zagrożenia dla finansów publicznych państwa”.
Kolejna "Tarcza 4.0" (Ustawa z dnia 19 czerwca 2020 r. o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19 oraz o uproszczonym postępowaniu o zatwierdzenie układu w związku z wystąpieniem COVID-19) rozszerzyła krąg urzędników potencjalnie zagrożonych ograniczeniami kosztów osobowych o instytucje, takie jak Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS), Kasę Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (KRUS), czy Narodowy Fundusz Zdrowia (NFZ). Przy założeniu redukcji etatów o 20% (informacje o takim odsetku zwolnionych pojawiały się w prasie) w wyżej wymienionej administracji pracę straci ok. 37 tys. osób.
26 sierpnia br., rząd przyjął uchwałę zobowiązującą szefa Kancelarii Prezesa Rady Ministrów do „uzgodnienia z właściwymi członkami Rady Ministrów rozwiązań związanych ze zmniejszeniem zatrudnienia w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów oraz urzędach obsługujących członków Rady Ministrów". Dwa dni później, Minister Finansów ogłosił projekt Ustawy o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2021 zakładającej, że w przyszłym roku nie zostanie utworzony fundusz nagród w służbie cywilnej, podwyżki wynagrodzeń zostaną wstrzymane oraz, że kwota bazowa odpisu na Fundusz Świadczeń Socjalnych zostanie zamrożona na poziomie 2018 r.
Widzimy więc wyraźnie, że realna staje się perspektywa tak zwolnień, jak i obniżek naszych wynagrodzeń.
Wszyscy mamy świadomość, że praca w administracji nie jest w żaden sposób konkurencyjna, nie wiąże się z żadnym prestiżem i coraz mniej jest chętnych do wykonywania tego rodzaju pracy przy wynagrodzeniach na - co do zasady- bardzo niskim poziomie. Po kilkunastu latach, w 2019 i 2020 r. kwota bazowa wzrosła łącznie o 8%, ale pomimo tego płace w służbie cywilnej są znacznie niższe od wynagrodzeń w sektorze prywatnym. Znaczna część urzędników po wprowadzeniu w 2021 r. nowej wysokości wynagrodzenia minimalnego na poziomie 2800 zł brutto będzie musiała mieć podwyższone wynagrodzenia zasadnicze, aby osiągnąć ten pułap. Jednocześnie, w służbie cywilnej utrzymuje się wysoki wskaźnik fluktuacji zatrudnienia (odejść z pracy). Przy wykonywaniu tak obciążającej psychicznie pracy jaką jest praca z dokumentami i codzienny kontakt z petentem, to właśnie w te osoby ma uderzać fala koronawirusa. W osoby, które mimo trudnych okoliczności, realizują postawione im zadania w sposób nieprzerwany i płynny – w większości w trybie pracy zdalnej, godząc z wymagającą pracą również codzienne obowiązki domowe i obawy przed tym, co przyniesie jutro.
W czerwcu br. nasz związek skierował do Trybunału Konstytucyjnego wniosek o zbadanie zgodności z Konstytucją RP „Tarczy 2.0” w zakresie przepisów dających Radzie Ministrów prawo wydania rozporządzenia nakazującego redukcję etatów lub pogorszenie warunków pracy pracowników i pracownic administracji publicznej. Naszym zdaniem, prawo to jest powtórzeniem rozwiązań, które próbowano wprowadzić podczas poprzedniego kryzysu ekonomicznego - w „Ustawie o racjonalizacji zatrudnienia w państwowych jednostkach budżetowych”, która zakładała obowiązkową redukcję o 10% stanu zatrudnienia w urzędach państwowych. Ustawa ta została uznana za niezgodną z Konstytucją - m.in. ze względu na to, że służbie cywilnej przysługuje szczególna trwałość stosunku pracy.
Zdajemy sobie jednak sprawę, że sam wniosek nie jest wystarczającym środkiem do obrony naszego zatrudnienia i pensji – przede wszystkim dlatego, że nie wiadomo ile potrwa rozpatrywanie go. W tej sytuacji nie widzimy innego rozwiązania niż rozpoczęcie protestów. Dlatego też zwracamy się do wszystkich organizacji związkowych działających w sferze budżetowej z apelem o:
1) Rozpoczęcie rozmów na temat podjęcia wspólnych akcji protestacyjnych i wypracowania związkowej alternatywy dla planów cięć etatów i wynagrodzeń w administracji publicznej.
2) Rozważenie podjęcia takich form akcji jak: wejście w spory zbiorowe, oflagowanie zakładów pracy, pikiety i demonstracje uliczne, strajki włoskie czy np. stosowane w ubiegłych latach przez pracowników i pracownice sądów akcje polegające na wzywaniu pracowników i pracownic do zadbania o własne zdrowie i nie odkładanie decyzji o udaniu się do lekarza w sytuacji choroby lub złego samopoczucia.
3) Rozpowszechnienie tego apelu wśród swoich członków i członkiń i rozpoczęcie dyskusji nad najbardziej adekwatnymi do sytuacji działaniami protestacyjnymi.