Czy warto mieć nawet 20 dodatkowych dni wolnych w roku? Czy mogą to być dni wolne, których udzielenia nie może odmówić pracodawca? Czy można dzięki temu zaoszczędzić każdego roku na podatku nawet 650 złotych oraz uzyskać prawo do darmowych przejazdów komunikacją publiczną? Tak to wszystko jest możliwe. Wystarczy podzielić się swoją krwią z tymi, którzy jej potrzebują, tj. ofiarom wypadków i wszystkim poddawanym operacjom czy osobom, którym przeszczepiany jest szpik. Wystarczy trochę dobrej woli.

Pracownik oddający krew ma prawo do płatnego zwolnienia od pracy.(1) Takie samo prawo ma osoba, której stacja krwiodawstwa zaleciła poddanie się badaniom lekarskim, jeśli te nie mogą być wykonane w czasie wolnym od pracy. Znaczy to tyle, że idziesz oddać krew w godzinach pracy, a pracodawca musi zapłacić jak za normalny dzień pracy. Aby skorzystać z tego prawa, należy postępować następująco:

Uprzedzić pracodawcę o chęci oddania krwi. Najlepiej zrobić to dzień wcześniej, aby uniknąć niespodzianek.

Udać się do stacji krwiodawstwa i zarejestrować się celem sprawdzenia czy nadajesz się na krwiodawcę. Jeśli krew nie może zostać od Ciebie pobrana, za cały czas przebywania w stacji, tj. czas badań, należy się Tobie zapłata od pracodawcy. Trzeba tylko wziąć zaświadczenie, że konkretnych godzinach badano Cię w stacji krwiodawstwa.

Oddać krew i wziąć zaświadczenie dla pracodawcy. Prawo przewiduje, że po oddaniu krwi pracownik powinien wrócić do pracy, jeśli oddawanie krwi skończyło się w trakcie zmiany. Całe szczęście masz prawo poczuć się gorzej, w związku z tym nie musisz wracać do pracy, jeśli tak się zdarzy. Dlatego na wszelki wypadek lepiej weź zaświadczenie dla pracodawcy.

Przedstawiasz zaświadczenie pracodawcy, a ten za dzień oddawania krwi płaci Tobie wynagrodzenie.

Zdarza się, że pracodawcy nie chcą dawać wolnego krwiodawcom, ale jeśli tak postępują, łamią prawo. Często posługują się wybiegiem i każą wziąć najpierw urlop wypoczynkowy np. tzw. na żądanie, a dopiero potem przyjść z zaświadczeniem ze stacji. Kłopot w tym, że potem pracodawca może zgodnie z prawem nie uznać takiego zaświadczenia i odbierze nam jeden dzień urlopu.(2) Nie daj się nabrać na ten numer i po prostu idź do stacji krwiodawstwa nie biorąc urlopu.

Jeśli musisz dojechać do stacji, należy się Tobie zwrot kosztów. Przewiduje to art 9. ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 22 sierpnia 1997 r. o publicznej służbie krwi. W praktyce stacje najczęściej wydają bilety na przejazd lokalną komunikacją publiczną. Oprócz tego otrzymasz posiłek regeneracyjny o wartości 4500 kalorii. Najczęściej jest to 8 tabliczek czekolady, a powszechne jest również wydawanie kawy, herbaty lub oraz soku. (3)

Dodatkowo po zakończonym roku podatkowym oddaną krew możesz odliczyć od podatku. (4) Za litr krwi odliczasz 130 złotych od dochodu, za litr osocza 170 złotych, ale jeśli poddasz się dodatkowym zabiegom na wytworzenie w Twojej krwi przeciwciał za litr krwi możesz odliczyć 200 złotych, a za litr osocza 280 złotych (5). To, ile zaoszczędzisz w ciągu roku, zależy od tego, ile oddasz krwi. (6) Pamiętaj, że jednorazowo oddajesz ok 450 ml krwi, a w przypadku pobierania płytek krwi jest to tylko 200 ml krwi, ale przelicza się je na 500 ml krwi. Jest to korzystne, a w stacji spędzasz tylko chwilę dłużej.

Z uwagi na zdrowie dawcy, nie można oddawać jej zbyt często. Dlatego prawo reguluje limity ilościowe oraz częstotliwość oddawania krwi, osobne są dla mężczyzn i dla kobiet. Zasady regulująca ilość oddawanej krwi w roku oraz jak często można ją oddać prezentuje poniższa tabela, ale jest to tylko jedna z możliwości. Według rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 18 kwietnia 2005 r. w sprawie warunków pobierania krwi od kandydatów na dawców krwi i dawców krwi, możesz oddać krew lub jej składniki konkretną ilość razy w roku oraz zachowując odpowiednie przerwy między jednym a drugim oddaniem. Najrzadziej można oddać tzw. krew pełną, bo tylko 4 razy w roku (w przypadku kobiety) i 6 razy w roku dla mężczyzn. Osocze i inne składniki można oddawać znacznie częściej. Ważne też, by nie pojawić się w stacji zbyt szybko po poprzednim oddaniu krwi. Jeśli tak się stanie, pracownik stacji – w trosce o Twoje zdrowie – odeśle Cię do domu.

To, ile razy możesz oddać krew, prezentują poniższe tabele.

Na koniec należy zauważyć, że krwiodawcy mają też inne uprawnienia, jak np. tańszy dostęp do lekarstw czy możliwość obsługiwania poza kolejką w placówkach służby zdrowia. W związku z tym zastanów się, czy także Ty chcesz pomóc innym, a poza tym mieć z tego profity.

/MŻ/

Przypisy:

(1) Zob. § 12 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 15.05.1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy

(2) http://prawo.rp.pl/artykul/656626.html oraz http://www.ekspertbeck.pl/oddanie-krwi-przez-pracownika-w-dniu-harmonogramowo-wolnym-od-pracy-a-obowiazki-pracodawcy/

(3) Art. 9. 1.Zasłużonemu honorowemu dawcy krwi i honorowemu dawcy krwi przysługuje:
1) zwolnienie od pracy w dniu, w którym oddaje krew, i na czas okresowego badania lekarskiego dawców krwi na zasadach określonych w odrębnych przepisach,
2) zwrot utraconego zarobku na zasadach wynikających z przepisów prawa pracy,
3) zwrot kosztów przejazdu do jednostki organizacyjnej publicznej służby krwi na zasadach określonych w przepisach w sprawie diet i innych należności z tytułu podróży służbowych na obszarze kraju; koszt przejazdu ponosi jednostka organizacyjna publicznej służby krwi,
4) posiłek regeneracyjny.
2.Minister Zdrowia i Opieki Społecznej określi, w drodze zarządzenia, wartość kaloryczną posiłku regeneracyjnego przysługującego dawcy krwi.

(4) http://www.forbes.pl/ulga-na-krew-jak-rozliczyc-ile-mozna-zyskac,artykuly,145929,1,1.html oraz art. 26 ust. 1 pkt 9 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

(5) Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 7 grudnia 2004 r. w sprawie określenia rzadkich grup krwi, rodzajów osocza i surowic diagnostycznych wymagających przed pobraniem krwi zabiegu uodpornienia dawcy lub innych zabiegów oraz wysokości ekwiwalentu pieniężnego za pobraną krew i związane z tym zabiegi

(6) Przykład jak obliczyć taką ulgę podaje wiele izb skarbowych. Tutaj jedna z nich: https://www.izba-skarbowa.opole.pl/cms/uploads/file/20130107_ULOTKA-ulga_krew.pdf