Od wielu lat słyszymy o konieczności i zamiarach zmiany zarówno indywidualnego, jak też zbiorowego prawa pracy. Kodeks pracy od początku lat 90. został znowelizowany kilkadziesiąt razy. Może się oczywiście zdarzyć, że pomysły Komisji Kodyfikacyjnej, które ujawniły media, zostaną ostatecznie wprowadzone w życie. Ale musimy pamiętać, że Komisja jeszcze nie przedstawiła swojego finalnego projektu. Nie wiemy też czy rząd propozycje Komisji zechce w ogóle przekuć w konkretny  projekt zmian ustawowy dotyczących tak prawa pracy indywidualnego, jak i zbiorowego. Nie wiemy czy może się to stać za czasów tej kadencji władz. Czy w ogóle możliwe jest, aby dyskusja wokół kontrowersyjnych zapisów toczyła się w przededniu wyborów parlamentarnych? A jaka będzie sytuacja polityczna po wyborach w 2019 roku? Rządząca PiS wprowadziła szereg ustaw w ekspresowym tempie, ale z równie wielu zmian legislacyjnych szybko zrezygnowano, gdy tylko podniósł się głosy społecznej krytyki.

Na zaproszenie hiszpańskiej Powszechnej Konfederacji Pracy (CGT) w dniach 25-28 stycznia 2018 r. reprezentanci Komisji Międzyzakładowej OZZIP przy VW Poznań uczestniczyli w spotkaniu pracowników sektora motoryzacyjnego. Poniżej publikujemy treść rezolucji przyjętej przez organizacje związkowe uczestniczące w owym spotkaniu.

My, przedstawiciele związków zawodowych działających w przemyśle motoryzacyjnym zebrani na spotkaniu Międzynarodowej Sieci Związków Zawodowych Solidarność i Walki, po dokonaniu analizy rozmaitych sytuacji i konfliktów z którymi się obecnie spotykamy, oświadczamy co następuje:

• Stwierdzamy, że międzynarodowe koncerny motoryzacyjne w dalszym ciągu szantażują swoich pracowników. Grożą im przeniesieniem zakładów pracy, o ile nie zaakceptują  narzucanych im warunków pacy, które wiążą się ze zwiększeniem elastyczności, cięciami płac, pogorszeniem warunków socjalnych oraz pogarszaniem innych aspektów pracy negatywnie wpływających na nasze zdrowie. Ostatnie konflikty miały miejsce w zakładach VW-Lizbona, VW-Poznań oraz Opel-Saragossa.Wyrażamy nasze pełne poparcie dla pracowników i pracownic będących ofiarami takich szantaży, jak również wzywamy szefostwo do wycofania się i zaprzestania podobnych praktyk.
• W ostatnich dekadach warunki zatrudnienia w sektorze motoryzacyjnym ulegają postępującemu i niedopuszczalnemu pogorszeniu. Tymczasowe formy zatrudnienia, czy podwykonawstwo służą jedynie zwiększeniu zysków przedsiębiorstw kosztem pogorszenia warunków zatrudnienia całej załogi.
• Przykładem walki z zatrudnieniem tymczasowym może być akcja protestacyjna w fabryce Renault w Valladolid (Hiszpania), która dowiodła, że tego typu forma zatrudnienia jest naruszeniem prawa.Wzywamy wszystkie związki zawodowe oraz pracowników i pracownice sektora motoryzacyjnego, aby domagały się umów na czas nieokreślony na każdym stanowisku, jak również włączenia załóg podwykonawców do ogółu załogi macierzystego zakładu. 
• Należy pamiętać, że odpowiedzialność za taki stan rzeczy ponoszą również rządzący politycy. Nie biorą oni pod uwagę interesów pracowniczych, uginają się pod szantażem koncernów międzynarodowych i często udzielają im wsparcia z funduszy publicznych, za co płaci całe społeczeństwo. Potępiamy również poparcie przez niemal wszystkie rządy umów międzynarodowych takich jak CETA, czy TTIP, które ewidentnie uderzają w prawa i interesy pracowników.
• Potępiamy koncepcję nowego uprzemysłowienia technologicznego (tzw. Przemysł 4.0) zagrażającego setkom tysięcy miejsc pracy na całym świecie. Udzielamy naszego wsparcia wszystkim, którzy tak jak ostatnio nasi koledzy i koleżanki z Niemiec, walczą o rozwiązania korzystne dla pracowników.Jedyną godną i możliwą alternatywą jest skrócenie czasu pracy załóg bez redukcji wynagrodzenia, obniżenie wieku emerytalnego oraz nałożenie i skuteczne egzekwowanie przez rządzących podatków dla największych beneficjentów nowych technologii.
• Z niepokojem obserwujemy pogarszający się stan zdrowia pracowników i pracownic, również tych najmłodszych, spowodowany presją i powtarzalnością wykonywanych czynności oraz brakiem odpowiedniej profilaktyki i opieki medycznej.Żądamy, aby koncerny zadbały i zagwarantowały załogom pracę w warunkach niezagrażających  zdrowiu od momentu zatrudnienia, aż do przejścia na emeryturę. Domagamy się również przywrócenia mniej obciążających stanowisk pracy, które mogą wykonywać osoby chore lub nie w pełni sprawne. Uważamy, że ochrona zdrowia musi być codzienną troską o każdego pracownika, a nie tematem zainteresowania jedynie 28 kwietnia (Międzynarodowy Dzień Pamięci Ofiar Wypadków przy Pracy i Chorób Zawodowych). 
• W sektorze motoryzacyjnym kobiety stanowią cały czas mniejszość mającą utrudniony dostęp do awansu zawodowego.Mając na uwadze niestabilną sytuację kobiet pracujących we wszystkich sektorach, wzywamy do wsparcia zwołanego na 8 marca 2018 r. strajku powszechnego.
• Przemysł samochodowy powinien bardziej zaangażować się w ochronę środowiska. Stosowane aktualnie technologie mogą zagrozić przetrwaniu naszej planety.Stawiamy na rozwój transportu zbiorowego, a także na produkcję pojazdów nieemitujących zanieczyszczeń.

W związku z powyższą problematyką i rozwijaniem działalności związkowej na całym świecie wzywamy wszystkich pracowników i pracownice sektora motoryzacyjnego do codziennej walki o godne warunki pracy i o lepszą przyszłość dla nas wszystkich.

Walka to jedyna droga

Sekcja Związkowa CGT w zakładach Volkswagena w Nawarrze (Hiszpania)
SI COBAS - Międzybranżowy Związek "Komitety Oddolne" (Włochy)
Przedstawiciel pracowników z zakładów Volkswagena w Palmeli (Portugalia)
Komisja Międzyzakładowa OZZ Inicjatywa Pracownicza przy Volkswagen Poznań (Polska)
Sekcja Związkowa Solidaires w Renault (Francja)
Sekcja Związkowa CGT w zakładach SEATa w Martorell oraz Zona Franca (Hiszpania)
Sekcja Związkowa CGT w zakładach Renault w Valladolid (Hiszpania)
Związek Pracowników Sektora Metalurgii CSP-Conlutas (Brazylia) 
Sekcja Związkowa COBAS w zakładach Pirelli (Włochy)
Sekcja Związkowa CGT w zakładach Iveco (Hiszpania)
Sekcja Związkowa Solidaires w zakładach grupy PSA (Peugeot, Citroën) w Aulnay (Francja)
Sekcja Związkowa Solidaires w zakładach Renault w Vincourt (Francja)
TIE Transnational Information Excchange - grupa wspierająca walki pracownicze (Niemcy)

Poniżej publikujemy ulotkę OZZ Inicjatywa Pracownicza (także w formacie pdf) omawiającą konsekwencje ostatnich zmian w czasie pracy.

Ile stracimy na dłuższych okresach rozliczeniowych?

Od kilku lat słuchamy wciąż o kryzysie i o tym, jak źle się dzieje przedsiębiorcom w naszym kraju. Skargi płynące ze strony pracodawcy brzmią w ten sposób: Pracownicy żądają za dużo! Pracodawcy ledwie zipią! Płacimy zbyt wysokie podatki! Biznes nie będzie płacił za darmową opiekę społeczną i medyczną! Jedynym rozwiązaniem są cięcia płac, dopłaty dla biznesu oraz elastyczny czas pracy!

Hasła te niewiele mają wspólnego z rzeczywistością ponieważ od 1989 r. politycy w sojuszu z pracodawcami zabierają nam systematycznie kolejne prawa. Ich ostatnia ofensywa zaczęła się w 2008 r. od tzw. „pakietu antykryzysowego”. Potem zarządzili wydłużenie wieku emerytalnego. Teraz z kolei tak zmienili przepisy o czasie pracy, że od 23 sierpnia szefowie mogą bez większych przeszkód wydłużać okresy rozliczeniowe do 12 miesięcy. Jeśli jeszcze ktoś łudzi się, że pracownicy mają jakieś wspólne cele z biznesem i politykami, to może w końcu otrzeźwieje, gdy dowie się, na ile może zostać okradziony po ostatniej zmianie przepisów.

Jakie wprowadzono zmiany i jak chcą nas oszukać?

Przed zmianą przepisów jeśli ktoś był zatrudniony na umowie o pracę i pracował w normalnym rozkładzie czasu pracy (8 godzin dziennie, 5 dni w tygodniu), to za nadgodziny „dobowe” (dodatkową pracę od poniedziałku do piątku) albo otrzymywał na koniec miesiąca odpowiednie dodatkowe wynagrodzenie, albo proporcjonalny czas wolny, którego udzielano nie później niż w przeciągu 4 miesięcy (czyli w tzw. okresie rozliczeniowym). Za pracę w dni wolne (czyli za nadgodziny „tygodniowe”) dodatkowe wynagrodzenie lub czas wolny były wypłacane/udzielane do końca okresu rozliczeniowego. Maksymalna długość okresu rozliczeniowego wynosiła właśnie 4 miesiące, a wyjątki od tej reguły były ściśle określone i pracodawca mógł przedłużyć okres rozliczeniowy tylko w szczególnych sytuacjach. Dzięki tym zasadom często zdarzało się, że pracodawca musiał wypłacać pracownikom dodatkowe wynagrodzenie, a możliwości przedłużania czasu pracy były ograniczone. Jeżeli pracodawca wolał płacić za nadgodziny, to za pracę dodatkową w dzień roboczy pracownikowi przysługiwało 150% stawki godzinowej, a za pracę w dzień wolny, święto lub noc – 200% tej stawki. Dzięki zmianom w prawie, polegającym na możliwości wydłużenia okresu rozliczeniowego do 12 miesięcy, pracodawca będzie mógł nawet cały rok zwlekać z zapłatą wynagrodzenia za nadgodziny „tygodniowe” i dużo łatwiej będzie mu tak organizować czas pracy, żeby zamiast pieniędzy pracownik otrzymał wolne – ale wtedy pensja będzie dużo niższa w tych miesiącach, w których otrzymasz „rekompensatę” za nadgodziny.

Wydłużenie okresu rozliczeniowego umożliwia pracodawcom zmuszanie nas do pracy np. we wszystkie wolne soboty nawet przez 9 miesięcy albo do pracy przez 13 godzin dziennie w dni robocze przez pół roku – w obu przypadkach za to samo wynagrodzenie co dotychczas! Za tę pracę pracownik otrzyma w pierwszym przypadku dwa wolne miesiące, a w drugim cztery wolne miesiące (2 ostatnie miesiące będzie pracował normalnie – 8 godzin dziennie przez 5 dni w tygodniu), ale za te „wolne miesiące” nie otrzyma normalnej wypłaty tylko wynagrodzenie minimalne, czyli ok. 1240 zł „na rękę” (1680 zł brutto). Najbardziej odczują to pracownicy handlu, gastronomii, budownictwa i innych usług sezonowych, Zmuszając nas do pracy przez wiele miesięcy bez prawa do wolnej soboty czy niedzieli, pracodawcy robią skok na naszą kasę i to kosztem naszego zdrowia.

Przykład?

W 2014 r. roczny limit godzin pracy, czyli suma godzin z poszczególnych miesięcy, wyniesie dokładnie 2000 godzin. To przykład tego, jak w majestacie prawa może wyglądać Twój czas pracy w poszczególnych miesiącach w 2014 roku, jeśli będziesz pracował w prawie wszystkie soboty w okresie od marca do grudnia. Poniższe zestawienie godzin pracy w poszczególnych miesiącach przewiduje dwie wolne soboty oraz wolne święta narodowe. Taki rozkład pracy uderzy nie tylko w kieszenie, ale i w zdrowie, bo z przemęczenia będzie dochodziło do większej ilości wypadków przy pracy, a wzbogaci się pracodawca.

Źródło: Opracowanie własne OZZ Inicjatywa Pracownicza

Na ile nas oszukano?

Wprowadzone zmiany będą w rożnym stopniu uderzać każdego pracownika. Zależy to od miesięcznego wynagrodzenia i organizacji pracy nadliczbowej przez pracodawcę. Załóżmy jednak, że pracownikowi wg umowy należy się wynagrodzenie 3500 zł brutto, czyli ok. 2500 zł na rękę. Jeśli jednak będzie pracować wg powyższego zestawienia, to taką wypłatę otrzyma tylko w okresie od marca do grudnia. Natomiast w styczniu i lutym, otrzyma tylko 1680 zł brutto tj. 1240 zł na rękę. W ten sposób będziesz musiał przeżyć za 2520 złotych rocznie mniej. Natomiast pracodawca zaoszczędzi Twoim kosztem na pensji i składkach ok 4000 złotych w ciągu roku. Obliczenia powyższe są tylko przykładowe i w zależności od tego czy miesięcy bez pracy będzie więcej czy mniej kwota ta może być wyższa lub niższa.

Źródło: opracowanie własne OZZ Inicjatywa Pracownicza

Co zrobić, żeby nie dać się okraść?

W Twoim zakładzie pracy zmiany mogą nie wejść w życie tylko pod jednym warunkiem: przedstawiciele pracowników lub związki zawodowe nie zgodzą się na zmiany w regulaminie pracy wprowadzające zmiany roczne okresy rozliczeniowe. Jeśli nie ma u Was związku, powinniście jak najszybciej go założyć i powstrzymać pracodawcę przed obniżeniem wam pensji. Możecie zwrócić się do OZZ Inicjatywa Pracownicza z prośbą o pomoc w założeniu związku w swoim zakładzie pracy.

SOLIDARNOŚC NASZĄ BRONIĄ!
NIE DLA ROCZNYCH OKRESÓW ROZLICZENIOWYCH!
ŻĄDAMY 8-GODZINNEGO DNIA PRACY!

Ogólnopolski Związek Zawodowy INICJATYWA PRACOWNICZA
WWW.OZZIP.PL