Od ponad roku związki zawodowe we Włoszech mierzą się z koniecznością pracy w warunkach narażenia zdrowia i życia w związku z pandemią. Dotyczy to zwłaszcza logistyki oraz produkcji. Zdaniem ekspertów logistyka i handel internetowy we Włoszech odnotowały 30% wzrostu przychodów w 2020 roku w stosunku rok do roku. Pracownicy i pracownice branży logistycznej działali nieprzerwanie, płacąc za to niebotyczną cenę w postaci zachorowań na COVID-19 i zgonów.

Tydzień intensywnych walk pracowniczych we Włoszech rozpoczął się od pierwszego ogólnokrajowego strajku w Amazonie. Amazon posiada we Włoszech 40 centrów dystrybucyjnych, w których pracuje (łącznie z podwykonawcami firmy) około 40 000 osób. W poniedziałek 22 marca odbył się strajk ostrzegawczy w centrach Amazona w całym kraju, który objął różne grupy zawodowe pracujące w łańcuchu dostaw. Strajkowali pracownicy i pracownice magazynowi/e, ochroniarze i kierowcy. Protestowano przeciwko: algorytmom i permanentnej kontroli; wysokim normom i przeciążeniu pracą; krótkoterminowym umowom i podwykonawstwu. Jak podaje Amazon Workers International, w 24-godzinnym strajku wzięło udział około 75% kierowców oraz 70% pracowników i pracownic magazynowych.

Magazyny zostały zablokowane m. in. w Genui (gdzie strajkujących wsparli pracownicy portowi), Torino oraz największym centrum dystrybucyjnym (MXP5) w Piacenzie, skąd wysłano także wyrazy wsparcia dla próbujących się uzwiązkowić pracowników i pracownice w Bessemer w stanie Alabama (USA). Symboliczne wystąpienia solidarnościowe ze strajkującymi we Włoszech odbyły się w Amazonie w Polsce i w Niemczech.

Ton walkom pracowniczym w sektorze logistyki we Włoszech od 2011 roku nadają dwa oddolne związki zawodowe: ADL Cobas i SI Cobas. Zaledwie pięć dni po strajku w Amazonie, w piątek 26 marca, SI Cobas zorganizował ogólnokrajowy strajk całej branży logistycznej oraz manifestację pod magazynem Amazona w Piacenzie. Tłem tych wydarzeń był fakt, że z końcem 2019 roku wygasł ogólnokrajowy zbiorowy układ pracy dla spedycji i logistyki, a zrzeszenia pracodawców przedstawiły niekorzystny pakiet zmian: ograniczenie praw związków zawodowych, obniżenie zasiłków chorobowych, ograniczenie prawa do strajku. Działania podejmowali również pracownicy firmy kurierskiej - Fedex/TNT. W sobotę 27 marca, odbyły się protesty przeciwko represjom wobec działaczy i działaczek związkowych. Dwóch związkowców z SI Cobas (Mohamed Arafat i Carlo Pallavinci) pracujących w Fedex/TNT, zostało umieszczonych w aresztach domowych. Większość pracowników logistyki we Włoszech stanowią migranci i migrantki oraz uchodźcy i uchodźczynie. W ramach represji za związkową działalność i walkę o poprawę warunków pracy pięciu osobom cofnięto zgody na pobyt, postępowania wszczęto wobec sześciu kolejnych. Walka przyniosła skutek i w drugim dniu ogólnokrajowego strajku w sektorze logistyki Arafat oraz Carlo zostali uwolnieni a cofnięte zgody na pobyt zostały przywrócone

26-27 marca protestowali także pracownicy i pracownice kultury, rozrywki, edukacji, transportu publicznego oraz kurierzy i dostawcy jedzenia. Za koordynację i łączenie walk odpowiedzialna była sieć RISP (Clap, ADL Cobas i Sial Cobas). Działania zapoczątkowali dostawcy jedzenia, a więc grupa-symbol nowych form źle płatnej, niepewnej i kontrolowanej przez algorytm pracy, która tak jak “pracownicy/e niezbędni/e” logistyki zmuszona została podczas pandemii do nieprzerwanej pracy, bez żadnych dodatkowych korzyści. Większość z ich umów nie gwarantuje podstawowych praw do choroby i urlopu, pensji wystarczającej na utrzymanie czy minimalnej ilości godzin. Pandemia po raz kolejny odroczyła przyznanie im zabezpieczeń, o które walczą od lat. Na apel samozorganizowanych dostawców jedzenia odpowiedziało dużo różnych grup zawodowych, większość zrzeszonych oddolnie i w sposób horyzontalny. Wszyscy podjęli wspólne postulaty: gwarancji dochodu i ochrony zdrowia, zdając sobie sprawę z różnic między sobą, ale również z konieczności wspólnego frontu i wspólnej walki.

W Padwie zorganizowali oni wiec przed siedzibą McDonald’s domagając się włączenia dostawców jedzenia jako pracowników logistyki do układów zbiorowych pracy. Odbyły się też manifestacje pod siedzibą Fedex/TNT, strajkowali również kierowcy transportu publicznego. Dołączyli oni do pracowników i pracownic szkół w ramach akcji strajkowej ogłoszonej przez Cobas Scuola, który razem z rodzicami i nauczycielami żądają powrotu do nauki w szkole przy zachowaniu reżimu sanitarnego. Wznoszono postulaty płacowe i socjalne, które zrekompensowałyby wielomiesięczne zamknięcie instytucji edukacyjnych oraz naukę zdalną. W Mediolanie setki dostawców jedzenia zorganizowanych przez ADL Cobas Lombardia, strajkowało blokując łańcuch dostaw jedzenia. Demonstracja doszła pod prefekturę, a pod siedzibą Glovo i Asso Lombarda została zatrzymana przez represje policyjne. Mimo zastraszania i gróźb, protesty trwały dalej. Wznoszono także postulaty o godne życie migrantów i migrantek, pozwolenia na pobyt i prawa do mieszkania.

Na 8 kwietnia planowane jest zgromadzenie Riders Milano i ADL Cobas pod Ministerstwem Pracy, w celu prowadzenia dalszej walki. W Treviso strajkowali pracownicy i pracownice logistyki. Odbył się wiec „Szkoły Priorytetem”, w czasie którego również pojawił się postulat zapewnienia bezpiecznych warunków dla ponownego otwarcia szkół. Wiec pracowników i pracownic logistyki miał miejsce również w Casale sul Sile, gdzie ma zostać wybudowany nowy moloch-centrum dystrybucyjne Amazona. Domagano się nowego, korzystnego układu zbiorowego pracy oraz wyrażono solidarność z pracownikami Fedexu w Piacenzie, wskazując na „model Amazona” jako głównego wroga – model oparty na prekariacie, wyzysku i kontroli klasy pracującej, któremu może się przeciwstawić tylko działalność związkowa. W Vicenzie do strajku przyłączyły i przyłączyli się pracownicy/e magazynu DHL, Valentino i Fercam organizując wiece i manifestacje przed bramami. W Rimini dystrybuowano ulotki wzywające do strajku i założono razem z ADL Cobas punkt informacyjny, który służyć ma przyszłej mobilizacji

Na osobną uwagę zasługują akcje przeprowadzone w dniach 26-27 marca przez pracowników oraz pracownice kultury i rozrywki. W Bolonii przez dwa dni trwała mobilizacja sieci pracowników i pracownic teatrów, którzy wspólnie ze studentami i studentkami tamtejszej Akademii Sztuk Pięknych, pracownikami i pracownicami służby zdrowia oraz pracownikami socjalnymi, protestowali/ły przeciwko przeciwko obojętności publicznych zleceniodawców. W sobotę 27 marca w Turynie odbyła się manifestacja pracowników i pracownic kultury wspieranych przez strajkujących pracowników i pracownice logistyki. Podnoszono temat braku odpowiednich działań rządu wobec sektora kultury w czasie pandemii. Do największych protestów w sektorze kultury i rozrywki doszło 27 marca (w Międzynarodowy Dzień Teatru) w Wenecji. Tego dnia odbyła się blokada “Show must go block”. Ponad 300 pracowników i pracownic teatrów zablokowało główny most łączący Wenecję ze stałym lądem. Żądali i żądały one od rządu przedstawienia planu otwarcia instytucji kultury z zachowaniem bezpieczeństwa sanitarnego oraz zakomunikowania go z odpowiednim wyprzedzeniem. Domagano się także strukturalnej reformy kultury, która zapewni pracownikom i pracownicom odpowiednią ochronę socjalna; stały dochód; bezpłatne szkolenia; uznanie technicznych zawodów w teatrze jako “ciężkich” (lavoro usurante, które uprawnia do wcześniejszej emerytury); zabezpieczenia dla samozatrudnionych; zabezpieczenie prekariatu w organizacjach muzyczno-symfonicznych; propozycji wsparcia dla małych i średnich organizacji kulturalnych, które od roku mierzą się z widmem zamknięcia.

Jak piszą związkowcy i związkowczynie z sieci RISP (Clap, ADL Cobas i Sial Cobas): “Ten straszny rok, który mamy za sobą, uwydatnił głębokie podziały w naszym społeczeństwie i na rynku pracy, które zwiększyły się jeszcze wraz z kryzysem zdrowotnym i trwającą syndemią. Mimo wielkich trudności, siła tych którzy nie przestają walczyć, uświadamia nam, że nie możemy się teraz zatrzymać. (...) Różne związki i ruchy społeczne przekonują, że po doświadczeniu zeszłego roku nie ma powrotu do stanu sprzed pandemii. Walczymy teraz o nowy, alternatywny projekt świata, który zwalczać będzie ciągle zbliżające się do siebie interesy międzynarodowego kapitału finansowego i algorytmicznego. Mamy nadzieję, że będzie to pierwszy dzień długiej wiosny mobilizacji i walki, która będzie nas razem prowadzić w kierunku naszych praw i godności.”

Opracowanie:

Szymon Gams / Warszawskie Koło Młodych OZZ Inicjatywa Pracownicza
Ignacy Jóźwiak / Komisja Krajowa OZZ Inicjatywa Pracownicza
Paweł Nowożycki / Komisja Zakładowa OZZ Inicjatywa Pracownicza przy Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie