Operatorzy żurawi z Warszawy i Mazowsza mówią: Dość niskich stawek!
- Dział: Mazowieckie
Pikieta pod siedziba firmy Layster (Warszawa, 19.04.2021 r.)
W poniedziałek 19 kwietnia rozpoczął się protest operatorów żurawi z województwa Mazowieckiego. Protestujący domagają się zawarcia porozumienia regulującego warunki zatrudnienia i płace w branży budowlanej. Około ¼ operatorów z Warszawy (czyli 50 osób) podpisało apel popierający postulaty Warszawskiej Międzyzakładowej Komisji Budowlanej Inicjatywy Pracowniczej i przystąpiło do protestu w formie wzięcia urlopu na żądanie, odmowy pracy lub udziału w pikietach pod biurami głównych firm-właścicieli żurawi (Herkules, Layster Group, Trinac Polska). Zarówno firmy-właściciele żurawi, jak i pośrednicy odpowiedzialni za zatrudnianie operatorów otrzymali pisma wzywające do rozpoczęcia negocjacji ws. porozumienia regulującego warunki zatrudnienia i płace w branży budowlanej. Jeżeli pozostanie ono bez odpowiedzi, to w kolejnych dniach odbędą się kolejne akcje protestacyjne.
Porozumienie, którego domagają sie operatorzy ma zawierać trzy główne punkty:
1. gwarancję minimalnej stawki godzinowej dla operatorów na poziomie 37 zł brutto, czyli dwukrotności minimalnej krajowej stawki godzinowej,
2. wprowadzenia „dodatku wysokościowego” (3 zł brutto za godzinę za pracę na żurawiu powyżej 60 metrów),
3. zagwarantowania wszystkim operatorom umów o pracę.
Głównym powodem protestu jest spadek zarobków: w ubiegłym roku, godzinowa stawka netto operatora żurawia wieżowego w Warszawie wahała się między 27 a 37 złotych. Obecnie, operatorzy zarabiają od 16 do 23 zł „na rękę” za godzinę pracy. Zarobki operatorów spadły więc o ok. ¼ w okresie, gdy w branży budowlanej trwa boom. W porównaniu z ubiegłym rokiem, średnia cena metra kwadratowego mieszkania na rynku pierwotnym wzrosła o 7% i przekroczyła 10 tys zł. Większość deweloperów zanotowała w ubiegłym roku zyski od 50 do 300 milionów złotych. Równie dobre wyniki odnotowali podwykonawcy – np. firma Herkules, główny właściciel żurawi wieżowych na Mazowszu w przeciągu pierwszych 9 miesięcy 2020 roku odnotowała zysk netto na poziomie 2,7 mln złotych.
Oprócz niskich płac, głównym problemem w branży budowlanej pozostaje nieprzestrzeganie zasad BHP: W teorii, operatorom nie wolno pracować dłużej niż 8 godzin dziennie, w praktyce na rzadko której budowie ten przepis jest przestrzegany. Wynika to z presji firm budowlanych, kierowników budów oraz firm pośredniczących w zatrudnianiu operatorów, które celowo łamią przepisy, chcąc przyśpieszyć proces budowy. Równie często zdarzają się przypadki:
- pracy na starym, zużytym sprzęcie, który nie powinien zostać dopuszczony do eksploatacji;
- pracy pomimo zbyt silnego wiatru;
Patologie te zostały szczegółowo opisane w reportażu Bartosza Józefiaka i Marcina Wójcika „strach na wysokości” („Duży format” Gazety Wyborczej, 26 marca 2021 r.) wyemitowanym także w programie „Superwizjer” TVN pt. „Dźwigi, wypadki, szara strefa”.
Operatorzy wykonują odpowiedzialną i wymagającą skupienia pracę: od ich precyzji i sprawności zależą nie tylko materiały i towary warte miliony złotych, ale także życie i zdrowie setek ludzi pracujących „na dole”. Najwyższy czas, aby praca ta zaczęła być wynagradzana na odpowiednim poziomie. Stąd postulat Komisji Budowlanej OZZ IP, aby wprowadzić w branży budowlanej porozumienie pełniące rolę układu zbiorowego, które ustaliło by minimalną stawkę, poniżej której nie można będzie wynagradzać operatorów oraz obowiązkowy dodatek za pracę na dużych wysokościach.