O przebiegu negocjacji w sprawie podwyżek na rok 2020 informowaliśmy was w osobnym materiale. Miasto powołując się na kryzys epidemiczny, wycofało się ze wcześniejszych obietnic. Ostatecznie z 300 złotych zaplanowanych na rok bieżący, pracownicy i pracownice otrzymali 100 zł. Więcej nie udało się osiągnąć. Wobec nowej fali zachorowań na COVID-19 Inicjatywa Pracownicza (jak wszystkie związki zawodowe) zgodziła się na taką zmianę porozumienia płacowego. Zakładało ono dalsze rozmowy w tej sprawie. Władze miasta idąc jednak „za ciosem”, nie przewidziały także podwyżek w projektowanym budżecie na rok 2021. Uznały to za rzecz oczywistą.

Komisje poznańskie IP podjęły w środę stanowisko w tej sprawie, pisząc m.in.: „Widzimy, jak na gruncie lokalnym wygląda polityka utrwalania ekonomicznej nierówności płci. W okresie kryzysu objawia się ona ze szczególną wyrazistością. Jesteśmy gorzej traktowane nie tylko jako pracownice, ale także obecna polityka gospodarcza uderza w nasze rodziny, gdzie pracujemy na drugi etat.”

Całość stanowiska poniżej:

Inicjatywa Pracownicza od kilku lat postulowała systemowe rozwiązanie, dotyczące zasad wynagradzania pracowników i pracownic, zatrudnionych w zakładach i instytucjach finansowanych z budżetu miasta. Wieloletnie zaniedbania i brak systematycznych wzrostów płac doprowadziły do sytuacji, że kształtują się one dziś na bardzo niskim poziomie, zdecydowanie poniżej średniej krajowej, czy zwłaszcza średniej dla Poznania. Dziś znowu jesteśmy pomijani i pomijane w planach budżetowych miasta, a nasze płace realne spadają! Nie zamierzamy tego dłużej tolerować!

Wszystkie podwyżki za poprzedniej i obcej kadencji władz miasta (za urzędowania Jacka Jaśkowiaka) były ustalane zdecydowanie poniżej poziomu postulowanego przez związki zawodowe. Pomimo wyjątkowej dobrej koniunkturze gospodarczej i sytuacji budżetowej jednostek samorządu terytorialnego, proponowane przez Ratusz podwyżki ostatecznie nie zdołały radykalnie odmienić położenia pracownic i pracowników miejskiej sfery budżetowej. Nominalnie płace pozostają wyjątkowo niskie, a obecnie spada też ich wartość realna z powodu wzrostu inflacji.

Dodatkowo odnosimy wrażenie, iż każdorazowo kiedy związki zawodowe siadają do rozmów w sprawie wzrostu płac na dany rok, podwyżki są jakby „wyszarpane” i „wymuszane”. Zapewnienia ze strony władz miast, że ich intencją zawsze jest podwyższenie płac pracowników, nie są w kontekście przebiegu rozmów zanadto przekonujące. Dopiero groźba protestów i masowych odejść z pracy mobilizowała obecne władze miasta do podjęcia decyzji o jakimkolwiek wzroście płac i zapisaniu tego w planie budżetowy na dany rok. Żądania wyższych płac spotykały się z największym rezonansem zwłaszcza w odniesieniu do roku wyborczego.

W takich okolicznościach oczywiście nie ma mowy o kształtowaniu sprawiedliwego i uczciwego systemy płac w miejskiej sferze budżetowej. Płace podlegają w takim układzie regułom gry politycznej i nieuczciwym – w naszym odczuciu – manipulacjom. Oczywiście rozwiązaniem byłby ponadzakładowy system zbiorowy pracy, który regulowałbym sposób kształtowania wysokości płac i uniezależnił tę kwestię od czynników politycznych. Stanowiłbym o jasnych zasadach, czytelnych dla wszystkich stron i każdego z pracowników. Jednak takiego dokumentu nie ma.

Obecnie dowiadujemy się, że w budżecie na 2021 roku władze miasta nie przewidują podwyżek płac. Co więcej w 2020 roku władze miasta dokonały wzrostu płac na poziomie ok. 100 zł brutto, choć wcześniej planowano 300 zł. Wszystko się przedstawia jako efekt kryzysu gospodarczego wywołanego koronawirusem. Problem polega na tym, iż – jak pisaliśmy – wcześniejsza wyjątkowo dobra koniunktura ekonomiczna nie została dostatecznie wykorzystana przez władze lokalne dla polepszenia sytuacji materialnej pracowników i pracownic podległych jej zakładom i instytucjom. Zawsze coś było większym priorytetem.

Jako Inicjatywa Pracownicza wielokrotnie też wykazywaliśmy w rozmowach płacowych, że niskie wynagrodzenia jakie obowiązują w instytucjach i zakładach miejskich, to także efekt dyskryminacji kobiet na gruncie ekonomicznym. Możemy śmiało powiedzieć, iż zdecydowanie ponad 80% zatrudnionych „przez miasto” osób stanowią kobiety.

Co więcej najniższe wynagrodzenia obowiązują przede wszystkim w zakładach, które dziś mają kluczowe znaczenia dla funkcjonowania systemu w okresie pandemii i w których wymagany jest stały kontakt z obywatelem, gdzie trudno przejść na system zdalny czy tzw. hybrydowy. Dotyczy to w pierwszej kolejności systemu opieki, jak żłobki czy DPS. Problem ten dotyczy częściowo także instytucji kultury takich jak np. biblioteki, gdzie praca zdalna może być zastosowana tylko w ograniczonym zakresie.

O ile osoby związane ze służbą zdrowia mogą liczyć w tych okolicznościach na wzrost płac, o tyle w sferze samorządowej pozostały one niedocenione. Przypomnijmy, że np. opiekunki w żłobkach do 2011 roku były uważane za pracownice służby zdrowia, zanim przeszły pod rygory ustawy o pracownikach samorządowych. Dzisiaj muszą opiekować się dziećmi w przepełnionych salach, przy pogłębiających się brakach kadrowych i niedostatecznej ochronie przed COVID-19. Każdego dnia narażają się na niebezpieczeństwo zarażenia i zachorowania. O kwestii pracownic DPS, których zarobki w mieście należą do najniższych, pisano już wielokrotnie. Dziś pełnią one odpowiedzialną funkcję, opiekując się szczególnie narażonymi na śmierć z powodu COVID-19. Dodatki finansowe jakie otrzymały po wiosennym lockdownie nie załatwiają problemu.

Ostatnio media podają, że z powodu COVID-19 zmarło już 36 pracowników ochrony zdrowia (16 lekarzy, 11 pielęgniarek, 1 położna). Szacuje się, że hospitalizowanych było z tego powodu 600 lekarzy i prawie 1000 pielęgniarek. Jak sytuacja wygląda w samorządowej sferze opieki nie wiadomo, bo nikt się tym pod tym kątem nie interesuje.

Sytuację tę odbieramy zatem jako przejaw nie tylko pracowniczego wyzysku, ale dyskryminacji kobiet – nierówności płacy i braku szacunku dla naszej pracy. Widzimy, jak na gruncie lokalnym wygląda polityka utrwalania ekonomicznej nierówności płci. W okresie kryzysu objawia się ona ze szczególną wyrazistością. Jesteśmy gorzej traktowane nie tylko jako pracownice, ale także obecna polityka gospodarcza uderza w nasze rodziny, gdzie pracujemy na drugi etat. Dlatego mówimy dość!

Żądamy równych i sprawiedliwych płac!
Żądamy bezpiecznych warunków pracy!

Komisja Międzyzakładowa przy Zespołach Żłobków w Poznaniu
Komisja Międzyzakładowa przy Teatrze Ósmego Dnia
Komisja Zakładowa przy CK Zamek
Poznańska Komisja Międzyzakładowa