Protest operatorów żurawi trwa. Jak skutecznie nie iść do pracy?
- Dział: Pilne akcje

Protest operatorów żurawi zaczęli koledzy z Warszawy ranem w ostatni poniedziałek. Od rana zaczęły spływać do nas informacje o tym, że operatorzy nie pojawili się na budowach. Niektórzy dowiadywali się w pracy, że trwa protest i schodzili z żurawia np. po pierwszej przerwie. Protest rozszerza się w stolicy i w innych miastach.
Operatorzy domagają się zawarcia porozumienia regulującego warunki zatrudnienia i płace w branży budowlanej:
- gwarancję minimalnej stawki godzinowej dla operatorów na poziomie 37 zł brutto, czyli dwukrotności minimalnej krajowej stawki godzinowej;
- przestrzegania zapisów rozporządzenia o 8 godzinnym dniu pracy;
- wprowadzenia „dodatku wysokościowego” (3 zł brutto za godzinę za pracę na żurawiu powyżej 60 metrów);
- zagwarantowania wszystkim operatorom umów o pracę.
Głównym powodem protestu jest spadek zarobków: w ubiegłym roku, godzinowa stawka netto operatora żurawia wieżowego w Warszawie wahała się między 27 a 37 złotych. Obecnie, operatorzy zarabiają od 16 do 23 zł „na rękę” za godzinę pracy. Zarobki operatorów spadły więc o ok. ¼ w okresie, gdy w branży budowlanej trwa boom.
W poniedziałek odbyła się także pikieta Inicjatywy Pracowniczej.
Polskie prawo na wiele sposobów utrudnia zorganizowanie legalnego strajku. Dlatego Inicjatywa Pracownicza zachęca wszystkich operatorów żurawi do korzystania z innych sposobów zorganizowanej odmowy pracy:
1. Wzięcia urlopu na żądanie.
2. Skorzystania ze zwolnienia z pracy np. w celu opieki nad dzieckiem.
3. Oddania krwi.
4. Inne sposoby.
Te formy strajku wielokrotnie były praktykowane w Polsce i na świecie i wiele razy dowiodły swojej skuteczności.
1. Urlop na żądanie
Każda osoba zatrudniona na umowie o pracę ma prawo do skorzystania w ciągu roku z czterech dni tzw. „urlopu na żądanie”. Urlop na żądanie można wziąć w dowolnym dniu, niezależnie od planu/grafiku urlopów, ale trzeba o nim zawiadomić pracodawcę najpóźniej w dniu, w którym planujesz wziąć wolne i to przed rozpoczęciem pracy. Jeżeli te warunki są spełnione, to pracodawca ma obowiązek udzielić Ci urlopu na żądanie. Dni wolne w których korzystasz z urlopu na żądanie są płatne i wliczają się do rocznego wymiaru urlopu, który wynosi dla większości pracowników i pracownic 20 lub 26 dni (w zależności od stażu i wymiaru czasu pracy – czyli tego jak długo pracujesz i czy na pełen etat czy też na jego część). Do korzystania z urlopu na żądanie nabywasz prawo tak samo jak do „zwykłego” urlopu – tj. jeżeli pracujesz dłużej niż rok to masz możliwość skorzystania z całego rocznego wymiaru urlopu od 1 stycznia danego roku, a w przypadku pierwszego roku pracy, prawo do urlopu nabywasz „cząstkowo” - po każdym przepracowanym pełnym miesiącu pracy nabywasz prawo do 1/12 swojego rocznego wymiaru urlopu. Podstawa prawna: art. 167[2] Kodeksu pracy.
2. Zwolnienie z pracy na opiekę nad dzieckiem
Rodzic zatrudniony na umowie o prace i wychowujący dziecko do 14 lat ma prawo do 16 godzin lub 2 dni zwolnienia z pracy w ciągu roku kalendarzowego. Pracodawca ma obowiązek udzielić takiego zwolnienia w terminie, który wskażesz – nie musisz uzasadniać przyczyn tego zwolnienia ani udowadniać, że dziecko akurat wtedy wymaga opieki. Powinnaś natomiast zawiadomić o nim pracodawcę wcześniej i – w miarę możliwości – na piśmie. Dni lub godziny zwolnienia na opiekę nad dzieckiem nie wliczają się do rocznego wymiaru urlopu, ale także nie przechodzą na kolejny rok. Z prawa do zwolnienia może korzystać tylko jeden rodzic / opiekun dziecka.
Podstawa prawna: art. 188 Kodeksu pracy
3. Oddanie krwi
Osobom oddającym krew, zatrudnionym na umowach o pracę, przysługuje dodatkowe, płatne, zwolnienie z pracy w dniu kiedy oddają one krew. Podobnie jak zwolnienie na opiekę nad dzieckiem nie wlicza się ono do wymiaru urlopu wypoczynkowego. Dokładny czas zwolnienia określa stacja krwiodawstwa – zazwyczaj wynosi on jeden dzień, ale zdarza się, że jest krótszy. Jeżeli chcesz skorzystać z prawa do wolnego za oddawanie krwi musisz pamiętać o tym aby:
- poinformować o tym wcześniej pracodawcę (najlepiej na piśmie);
- wziąć ze stacji pisemne zaświadczenie, które następnie dostarczysz pracodawcy.
W ciągu roku kobiety mogą oddać krew nie częściej niż 4 razy, a mężczyźni – 6 razy. Okres przerwy pomiędzy kolejnymi pobraniami powinien wynosić minimum 8 tygodni. Stacja krwiodawstwa może także zdecydować o nie pobieraniu od Ciebie krwi – w takim przypadku również musisz otrzymać pisemne zaświadczenie, na podstawie którego czas pobytu w stacji będzie płatnym czasem wolnym od pracy.
Podstawa prawna: par. 12 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 15 maja 1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy. [Przeczytaj także poradnik prawny nt. krwiodawstwa]
4. Inne sposoby
Są również inne sposoby absencji w pracy znane tylko operatorom żurawi. W zależności od tego, jak układają się Twoje relacje z pośrednikiem, możesz mu wytłumaczyć, o co chodzi w proteście lub po prostu wyłączyć komórkę na czas trwania protestu.
Pamiętaj, że wszystkie wyżej opisane formy strajku najlepiej wykorzystywać działając wspólnie z koleżankami i kolegami z twojego miejsca pracy – siła ruchu pracowniczego bierze się ze wspólnego działania
Solidarność naszą bronią, idziemy na protest!