Firma która w 2018 roku wygrywała przetargi ogłaszane przez ZKZL, zatrudniała pracowników poprzez agencje pracy tymczasowej (CAPREA i KAIO). Były one fikcyjne: na ich czele stali obywatele z Ukrainy i Wietnamu (którzy „zniknęli”); nie posiadały żadnego majątku; prowadziły wirtualne biuro. W 2019 roku Państwowa Inspekcja Pracy poinformowała związek zawodowy, że nie może przeprowadzić kontroli pod wskazanym adresem, bowiem firma celowo unika kontroli. Obecnie komornicy pomimo prawomocnych wyroków sądu informują, że nie są w stanie odzyskać zasądzonych pensji.

Wśród poszkodowanych osób, większość to pracownicy lub pracownice w wieku emerytalnym lub przedemerytalnym. Niestety dwie z nich nie doczekały się swoich wypłat i w międzyczasie zmarły.

Według ustaleń Inicjatywy Pracowniczej, cały proceder miał charakter zorganizowany i kryminalny. Firmy wygrywające przetargi na ochronę mienia, także w instytucjach i obiektach publicznych, niejednokrotnie celowo tworzą i korzystają z fikcyjnych agencji pracy tymczasowej, aby w ten sposób utrudnić odzyskanie należnych pieniędzy przez oszukanych pracowników i uniknąć odpowiedzialności karnej. Inicjatywa Pracownicza w grudniu 2018 roku powiadamiała zatem o tym procederze prokuraturę. Obecnie, Prokuratura Rejonowa Poznań Stare Miasto prowadzi dwa postępowania przygotowawcze w sprawie złośliwego i uporczywego naruszania praw pracowniczych portierów i portierek, ale trudno określić kiedy nastąpi ich zakończenie. Inicjatywa Pracownicza zarzucała prokuraturze w tej kwestii opieszałość. Po 2,5 roku od zajścia, nikomu nawet nie postawiono zarzutów.

Pomimo bieżącego informowania ZKZL o sytuacji, Zarząd ogłaszał przetargi na ochronę obiektów. Wygrywały je firmy ochroniarskie, które – w świetle posiadanych przez Inicjatywę Pracowniczą dokumentów – w dalszym ciągu nie przestrzegają prawa pracy. ZKZL najwyraźniej nie bada, czy np. dana firmy była kontrolowana przez Inspekcję Pracy i podpisuje umowy z podmiotami posiadającymi obszerne „kartoteki”. Dopuszczały się one licznych nadużyć na kilka miesięcy przed powierzeniem im zlecenia ochrony mienia miejskiego.

Jednocześnie rotacja firm doprowadziła do sytuacji, że większość z poszkodowanych osób straciła pracę, co jeszcze pogorszyło ich sytuację socjalną i życiową. Maria Piekuta była portierką, która przez cztery lata pracowała w budynku przy Ratajczaka 44, gdzie mieści się siedziba szeregu instytucji miejskich, kultury i biur poselskich. Jesienią 2018 roku oszukano ją łącznie na wiele tysięcy złotych wynagrodzenia. Z dniem 31 grudnia 2020 r. dodatkowo straciła zatrudnienie. Wynajęty przez ZKZL podmiot, obecnie chroniący obiekt przy Ratajczaka 44, nie przedłużył jej umowy. W ten sposób portierka znalazła się w trudnym położeniu i do dziś pozostaje bez pracy. W czasie pandemii (należąc do grupy wyższego ryzyka) trudno jej było znaleźć nowe zajęcie. Jednocześnie musi pracować, bowiem ma do spłacenia kredyt, a skromna emerytura nie pozwala jej przeżyć.

Ta sama firma ochroniarska w lutym ubiegłego roku zwolniła jej koleżankę, Krystynę Wilk. Obie twierdziły, że nowy zleceniobiorca nie przestrzega przepisów prawa pracy. Problem ten do Okręgowej Inspekcji Pracy zgłosiła Inicjatywa Pracownicza. W odpowiedzi na skargę poznańska OIP pisała w listopadzie 2020, że Inspektor w czasie kontroli stwierdził nieprawidłowości, w tym „w obszarach wskazanych w skardze”.

Wobec powyższej sytuacji poszkodowani i ich pełnomocnik, zdecydowali się dziś wezwać do zapłaty zaległych wynagrodzeń Zarząd Komunalnych Zasobów Lokalowych. Inicjatywa Pracownicza oskarża ZKZL o popieranie wyzysku, brak kontroli nad środkami publicznymi i realizacją zleceń ochrony mienia, zwłaszcza w kwestii przestrzegania norm prawa pracy, uzyskanie nieuprawnionych korzyści materialnych i ignorowanie społecznej szkodliwości outsourcingu.

Jednocześnie domagamy się:

1. Wypłaty zaległy wynagrodzeń portierkom i portierom, którzy strzegli budynków administrowanych przez ZKZL.

2. Rezygnacji z outsourcingu przy tego typu zleceniach (zastosowanie w to miejsce bezpośredniego zatrudnienia).

3. Ponowne zatrudnienie na portierniach poszkodowanych i zwolnionych osób

Dodajmy, ze w międzyczasie do Inicjatywa Pracowniczej zgłosiły się kolejne osoby pokrzywdzone przez firmy z których usług korzystał ZKZL. Czterej pracownicy ochrony zostali oszukani na ponad 41 tys. zł

Niniejsze przypadki wskazują na istniejące patologie na polskim rynku pracy. Inicjatywa Pracownicza od 2015 roku prowadzi kampanię na rzecz osób poszkodowanych w podobny sposób, a zatrudnionych w portierniach czy przy usługach sprzątających w instytucjach publicznych: na uniwersytetach, w sądach czy w urzędach. Nie tylko sektor prywatny, ale także publiczny stosują outsourcing jako formę zlecania zadań. Jednocześnie to outsourcing jest obecnie źródłem szeregu oszustw, nadużyć i wyzysku. Co najbardziej bulwersujące, to właśnie seniorzy zmuszeni do podjęcia zatrudniania z powodu swoich niskich emerytur, są niemiłosiernie wyzyskiwani przez całą plejadę firm ochroniarskich i agencji pośrednictwa pracy wynajmowanych przez „szacowne” instytucje i przedsiębiorstwa. Do Inicjatywy Pracowniczej zgłosiły się już setki poszkodowanych, choć to tylko czubek góry lodowej.

Obecnie przy OZZ Inicjatywa Pracownicza działa Komisja Portierek i Pracowników Ochrony z siedzibą w Warszawie, gdzie są jednak przyjmowane także nowe zgłoszenia o nadużycia z całego kraju – także z Poznania. W ostatnim czasie Komisja odzyskała w sumie 187 tysięcy złotych zaległych pensji od nieuczciwych szefów wprost do rąk pracowników. Tym samym, około 14 tysięcy godzin darmowej pracy wykonanej w obiektach prywatnych i publicznych w Warszawie i innych miastach zostało opłacone dzięki zjednoczeniu pracowników, solidarnej postawie i gotowości do podjęcia protestów. Liczymy, że swoje pieniądze – 235 tysięcy zł – odzyskają także portierki i portierzy z Poznania.

Na czwartek 20 maja Inicjatywa Pracownicza zapowiada protest pod siedzibą ZKZL.

Międzyzakładowa Komisji przy Teatrze Ósmego Dnia

Poznańska Komisją Międzyzakładowa

Komisja Portierek i Pracowników Ochrony – Warszawa