Podpisanie traktatu wersalskiego w dniu 28 czerwca 1919 r. kończyło formalnie okres przejściowy w Wielkopolsce, przesądzając ostatecznie o powrocie wyzwolonego przez powstańców regionu do Polski. Nie oznaczało to jednak automatycznego scalenia z resztą ziem polskich, gdyż Komisariat NRL nie zgadzał się na natychmiastowe i całkowite włączenie tych terenów do państwa polskiego. Ponadto północne powiaty Wielkopolski znajdowały się; zgodnie z postanowieniami traktatu wersalskiego, pod władzą pruską do stycznia 1920 roku. Komisariat NRL dążył do utrzymania odrębności ziem byłego zaboru pruskiego (utrzymywał granicę celną z byłym Królestwem, własny pieniądz i odrębny system prawny) w okresie przygotowującym do scalenia.

Wspomnienia uczestnika
Wystąpienia kolejarzy w Poznaniu w dniu 26 kwietnia 1920 roku

Przedmiotem moich wspomnień będą wypadki, jakie zaszły w Poznaniu w dniu 26 kwietnia 1920 roku, w których dziewięciu kolejarzy ugodzonych strzałami polskiej policji poniosło śmierć, zaś 30 było poważnie rannych.

[Od odzyskania niepodległości] wartość pieniądza spadała, ceny rosły i ludziom, którzy żywili się nie ze spichlerzy, lecz z zarobionych pieniędzy, nie starczało niekiedy nawet na zakup chleba.

Rząd w Warszawie zrozumiał ten stan i 31 grudnia 1919 roku wypłacił po raz pierwszy wszystkim pracownikom państwowym tak zwaną trzynastą pensję.

Tę trzynastą pensję wypłacono na terenach byłych zaborów rosyjskiego i austryjackiego, tylko Ministerstwo byłej Dzielnicy Pruskiej wypłacenia jej odmówiło.

Dziś o godz. 9.00., na wezwanie Inicjatywy Pracowniczej, odbył się kolejny wiec na terenie zakładów H. Cegielski-Poznań S.A., w którym udział wzięło kilkaset osób pierwszej zmiany. Podczas zgromadzenia omówiono wyniki rozmów z dyrekcją. Załoga odrzuciła propozycję dyrekcji.

Dyrekcja wczoraj podczas wiecu zaproponowała podwyżkę o 50 złotych brutto, co z wcześniej przyznaną kwotą 130 złotych daje łącznie 180 złotych. Dyrekcja twierdzi, że łączną suma podwyżek osiągnie 260 złotych, co niestety mija się z prawdą. Pozostała bowiem część pieniędzy przeznaczona jest do wyłącznej dyspozycji zarządu firmy, który może tych pieniędzy w ogóle nie dać, lub przyznać je np. wyłącznie kadrze kierowniczej. Pracownicy Cegielskiego w dalszym ciągu żądają łącznych podwyżek na sumę 550 złotych brutto. Kwota ta mieści się w zaplanowanych zyskach przedsiębiorstwa. Jednocześnie pragniemy ponownie zauważyć, że pracownicy Cegielskiego w okresie bessy w przemyśle stoczniowym (lata 2001-2003) mieli wielokrotnie obniżane zarobki o 10 do 20%. W wyniku tego dzisiaj (w stosunku do średniej krajowej) pracownicy produkcyjni HCP zarabiają relatywnie mniej, niż w końcu lat 90.

Dziś był kolejnym dniem protestu pracowników Cegielskiego. Dziewięćdziesiąt procent załogi, na wezwanie Inicjatywy Pracowniczej - odmówiła w poniedziałek 16 kwietnia pracy, a ok. 300 osób demonstrowało o godz. 7.00. przed budynkiem zarządu HCP.

Najpierw odmówiono pisemną odpowiedź prezesa spółki w sprawie żądań podwyżki, uznając ją za kompletnie nie do przyjęcia. Zarząd zaproponował ok. 250 zł. brutto podwyżki średnio i wg niejasnych zasad, protestujący żądają 550 złotych podwyżki dla każdego. Prezes Zarządu odmówił wyjścia do demonstrujących, stwierdzając, że nie musi tego robić względem pracowników będących na urlopie. Ta deklaracja rozwścieczyła zebranych, którzy postanowili, że w dniu 17 kwietnia (wtorek) odbędzie się kolejny protest i przyjdą ponownie pod zarząd, będąc już w pracy. Wówczas nie będzie przeszkód, aby prezes mógł z nimi porozmawiać. Marcel Szary z komisji zakładowej Inicjatywy Pracowniczej w wywiadzie dla mediów stwierdził, że zarząd zawsze ma dwie wersje dotyczące sytuacji firmy. Kiedy robotnicy pytają o podwyżki kondycja finansowa spółki jest tragiczna, a zamówienia nagle topnieją. Kiedy dyrekcja wysyła sprawozdania do ministerstwa, lub pisze o kredyt - sytuacji firmy jest bardzo dobra. "Ciągle nas oszukują, ciągle każą czekać, ale potem okazuje się, że nie ma dobrego momentu żeby dać podwyżkę robotnikowi" - zakończył.

Pracownicy Cegielskiego się nie poddają. Dziś (17 kwietnia) znowu na godzinę przerwali pracę i udali się pod tak zwana płytę, miejsce wewnątrzfabrycznych protestów. Debatowali na temat roli związków zawodowych wyrażając wotum nieufności wobec nich i zapowiadając masowe wystąpienia z ich szeregów.

Na 26 kwietnia (czwartek) zapowiedziano referendum strajkowe, a na 1 maja manifestację.

19 kwietnia 2007 r. we Wrocławiu odbyła się demonstracja przeciwko łamaniu praw pracowniczych przez firmę IMPEL. Wzięło w niej udział około tysiąca osób. Demonstrację zorganizował Komitet Pomocy i Obrony Represjonowanych Pracowników oraz Ogólnopolski Związek Zawodowy Inicjatywa Pracownicza.

Tegoroczna, VI Konferencja Pracownicza, która odbędzie się 2-3 maja w Poznaniu, będzie poświęcona problematyce strategii walk pracowniczych. 1 maja powinna ukazać się publikacja tycząca się koncepcji "autonomii robotniczej" stosowanej podczas walk pracowniczych we Włoszech w latach 70-tych XX wieku.

Książka pt. "Autonomia robotnicza" bardzo szeroko traktuje ten temat, poruszając wiele różnorodnych wątków: badania robotnicze, analizę składu klasowego, krytykę organizacji partyjnych i związkowych, taktykę akcji bezpośredniej, kwestie uznania itd. Zaprezentowany w niej materiał jest potrzebnym głosem w dyskusji na temat teorii i praktyki radykalnego ruchu pracowniczego. Koncepcje walki, a także postulaty polityczne, nie mogą zostać "wniesione" czy "narzucone" klasie pracowniczej z zewnątrz, ale muszą zostać wypracowane w jej wnętrzu. Pracownicy nie są bezkształtną masą, którą można formować na wzór takich czy innych ideologicznych koncepcji. W tym kontekście staje się oczywistym, że to nie ruch pracowniczy ma wyrażać dążenia anarchistów, ale dokładnie odwrotnie. Potwierdza to historyczna perspektywa, w której - ruch anarchistyczny wyrasta z emancypacyjnych dążeń ruchu pracowniczego. To nie robotnicy "nie dorośli" do anarchistycznych ideałów, to raczej anarchistyczna teoria i praktyka ugrzęzła w niezrozumiałych dla robotników "wymysłach", pozostających współcześnie bez żadnego odniesienia społecznego. Konsekwencją tego pojawiające się sprzeczności, konflikty, ideowy dyskomfort powinny być wykorzystane w celu odrzucenia dogmatycznych gorsetów i otwarcia się na nową dyskusję i działanie.

Poniżej przedstawiamy fragment wstępu do książki, autorstwa Krzysztofa Króla, działacza poznańskiej Federacji Anarchistycznej.

W związku z stwierdzeniem licznych utrudnień sporu zbiorowego prowadzonego przez Komisję Międzyzakładową OZZ Inicjatywa Pracownicza przy HCP S.A. przed jak i w trakcie prowadzonego referendum strajkowego, Komisja referendalna i Komisja Międzyzakładowa OZZ IP przy HCP postanowiła unieważnić referendum.

W dniu 25 kwietnia ukazała się ulotka sygnowana przez Zarząd, kolportowana wśród pracowników przez kierowników i bezpośrednich przełożonych. Tekst ulotki jednak nie był omawiany na posiedzeniu Zarządu HCP. Ulotka ta szkalowała działaczy związkowych prowadzących spór zbiorowy z pracodawcą, a jej celem była dezinformacja i zastraszenie pracowników, aby nie wzięli udziału w referendum. Komentowana ona była przez pracowników jako formalny zakaz uczestnictwa w referendum. Czytamy w niej min.: "Grupa anarchizujących i nieodpowiedzialnych osób skupiona w Inicjatywie Pracowniczej chce doprowadzić do upadku firmę o 160-letniej tradycji. Chce pozbawić Was miejsc pracy i środków utrzymania... Zanim pójdziesz głosować, zastanów się nad dalszym bytem swojej rodziny!!!"

27 kwietnia, dzień po unieważnionym referendum, odbył się kolejny wiec pracowników Cegielskiego. Wzięło w nim udział zdecydowana większość pracowników pierwszej zmiany. Na spotkaniu omówiono wyniki referendum i przedstawiono motywy decyzji Inicjatywy Pracowniczej dotyczącej unieważnienia referendum. Pracownicy poparli decyzję IP. Zapowiedzieli także udział w manifestacji 1 maja.