Stanowisko XI Krajowego Zjazdu Delegatów i Delegatek ws. poparcia dla strajków i protestów pracowniczych w sferze budżetowej przyjęte jednogłośnie w dn. 30 marca 2019 r.

Co najmniej od 2017 r. narasta pracownicze niezadowolenie w sektorze budżetowym: pracownice i pracownicy usług publicznych i spółek skarbu państwa coraz głośniej żądają wyższych, godnych płac i lepszych warunków pracy. To niezadowolenie nie jest przy tym jedynie werbalne – przekłada się na coraz szersze i bardziej bojowe protesty, podczas których testowane są nowe formy akcji strajkowych i odmowy pracy.

Odezwa Union Syndicale Solidaires wzywająca do akcji solidarnościowych ze strajkiem generalnym we Francji w dn. 5 lutego 2019 r.

Koleżanki i koledzy, jak zapewne wiecie, od listopada 2018 roku społeczny gniew urósł do niebywałych rozmiarów i rozprzestrzenił się po całej Francji, za pomocą ruchu Żółtych Kamizelek. Pomimo aroganckiej pogardy i brutalnych represji stosowanych przez rząd Macrona (policyjnej przemocy, masowych aresztowań, skazywania demonstrantów) mobilizacja trwa, a jej kolejne przejawy widzimy co tydzień.

Ten słuszny gniew Żółtych Kamizelek jest wyrazem faktu, że najbardziej sprekaryzowane klasy społeczne mają serdecznie dosyć swojego położenia. Zbuntowały się osoby najbiedniejsze i najbardziej niepewne jutra, które nie mają zamiaru więcej posłusznie i w ciszy przeżywać swojej niedoli.

We wtorek 5 lutego we Francji odbędzie się strajk generalny organizowany przez związki zawodowe: CGT (Powszechna Konfederacja Pracy), Union Syndicale Solidaires (Związek Zawodowy Solidarni) oraz CNT-SO (Krajowa Konfederacja Pracy - Solidarność Robotnicza). Odpowiadając na apel organizatorów i organizatorek strajku, warszawskie komisje Inicjatywy Pracowniczej o godz. 18:00 organizują pikietę solidarnościową pod Ambasadą Republiki Francuskiej w Warszawie (ul. Piękna 1). Pikieta ma z jednej strony wesprzeć francuski strajk generalny, jak i przypomnieć o trwających w Polsce konfliktach pracowniczych: w branży lotniczej, w sądownictwie, edukacji i pomocy społecznej.

[zobacz wydarzenie na Facebooku]

25 kwietnia w Republice Południowej Afryki odbył się strajk generalny zorganizowany przez Południowoafrykańską Federację Związków Zawodowych (SAFTU) – drugą co do wielkości centralę związkową w tym kraju. Strajk był częścią mobilizacji przeciwko reformie prawa pracy, która zakłada m.in. wprowadzenie dodatkowych restrykcji ograniczających możliwość przeprowadzenia legalnej akcji strajkowej. Aby zdobyć więcej informacji zarówno o reformie, jak i walce południowoafrykańskich związków zawodowych przeprowadziliśmy wywiad z Mametlwe Sebeiem – członkiem krajowego komitetu Wykonawczego SAFTU, przewodniczącym Powszechnego Związku Zawodowego Pracowników Przemysłowych RPA (GIWUSA – organizacja członkowska SAFTU) i członkiem Robotniczej Partii Socjalistycznej (WSPA – trockistowska organizacja polityczna należąca do CWI – Komitetu na rzecz Międzynarodówki Pracowniczej).

Dorota Gardias – przewodnicząca Federacji Związków Zawodowych (trzeciej największej centrali związkowej w Polsce) – komentując debatę na temat przygotowanych przez Komisję Kodyfikacyjną Prawa Pracy projektów nowych kodeksów pracy, ogłosiła 26 marca na swoim blogu, że „Nowy kodeks pracy nie istnieje!”. Liderka FZZ ubolewa nad tym, że dyskusja o zmianach w prawie pracy „wymknęła się spod kontroli”, a poszczególne rozwiązania (jak np. nowe typy czasowych umów o pracę) omawiane w mediach przez członków i członkinie Komisji, są przedstawiane jako „pewne twarde zapisy projektu, który na pewno wejdzie w życie”. Dorota Gardias przekonuje, że to, co wypracowała KKPP, to tylko „szereg niezobowiązujących rekomendacji”, które mają stanowić podstawę do „prawdziwej” dyskusji w ramach Rady Dialogu Społecznego (forum współpracy rządu oraz reprezentatywnych na poziomie krajowym organizacji pracodawców i związków zawodowych). Tekst kończy uspokajające zapewnienie, że „ostatecznie może się okazać, że żaden z zapisów nie wejdzie w życie”.

Pierwsze półrocze 2017 r. przyniosło znaczny wzrost liczby akcji strajkowych w porównaniu do  lat ubiegłych. To chyba pierwszy symptom kryzysu społecznego na polu stosunków pracodawcy-pracownicy w okresie, kiedy zarówno płace, jak i zatrudnienie rosną, a rządy sprawuje partia uznawana za „pro-społeczną”. Co ważne, dokładniejsza analiza aktywności strajkowej wskazuje, że coraz częstsze stają się praktyki organizowania protestów pracowniczych poza prawnymi regulacjami Ustawy o rozwiązywaniu sporów zbiorowych – okupacji zakładów pracy, strajków włoskich, czy spontanicznych pikiet i demonstracji.

Wczoraj w całej Katalonii (autonomiczny region Hiszpanii) odbył się jednodniowy strajk generalny, zwołany przez zaprzyjaźnione z Inicjatywą Pracowniczą związki zawodowe: CGT, CNT i Solidaridad Obrera. Strajk jest odpowiedzią ruchu pracowniczego na próbę siłowego powstrzymania przez rząd w Madrycie referendum ws. niepodległości regionu. Odmowie pracy towarzyszyły demonstracje i protest uliczne zwołane po tym, jak ponad 800 osób zostało rannych gdy hiszpańska policja próbowała uniemożliwić przeprowadzenie głosowania.

[przeczytaj wspólne stanowisko CGT, CNT i Solidaridad Obrera] [przeczytaj list otwarty sekretarza CNT ds. międzynarodowych]

Poniżej publikujemy stanowisko ws. strajku generalnego w Katalonii podpisane przez związki zawodowe CGT, CNT, Solidaridad Obera oraz działające w Katalonii organizacje anarchistyczne.

Okres po roku 1970 był w Polsce czasem przemian społecznych i ekonomicznych. Ekipa Edwarda Gierka stopniowo poprawiała sytuację gospodarczą w kraju. Usprawniano zaopatrzenie, pojawiały się wcześniej niedostępne towary zagraniczne. Po strajku w Łodzi w roku 1971 nie było już większych protestów aż do 1976 r.

O migracji, protestach w sektorze logistycznym, blokowaniu eksmisji, strajku ponadnarodowym i konieczności łączenia walk mówią Roberta i Eleonora – członkinie włoskiego kolektywu Connessioni Precarie (sieci/połączenia prekarne). W centrum swojej aktywności politycznej stawiają wspieranie migrantów i sprekaryzowanych pracowników. Kolektyw jest jednym z głównych inicjatorów i założycieli sieci “Na rzecz ponadnarodowego strajku społecznego”, której spotkanie odbędzie się 2-4 października br. w Poznaniu.

Po Drugiej Wojnie światowej rozpoczęła się odbudowa ruchu pracowniczego. W realizacji społecznych haseł nowej władzy wiele załóg widziało szansę na przejęcie zakładów pracy i utworzenie w nich samorządów. Już wkrótce jednak okazało się, że władzom wcale nie chodzi ani o społeczną kontrolę środków produkcji, ani o organizację robotników, lecz o nacjonalizację i narzucenie stalinowskiej dyscypliny pracy.

Na początku listopada tego roku w Belgii 100 tys. pracowników protestowało przeciwko centroprawicowemu rządowi planującemu wprowadzenie tzw. oszczędności budżetowych. Oznaczają one m.in. podwyższenie wieku emerytalnego z 65 do 67 lat, podniesienie kosztów edukacji i zmniejszenie dodatku na dziecko. Demonstracje zorganizowały trzy związki zawodowe: chadecki, liberalny i socjalistyczny. Doszło do starć z policją, a rząd wydawał się zaskoczony gwałtowną reakcją pracowników.

Po wydarzeniach roku 1923 i zmianie rządu sytuacja gospodarcza i społeczna w kraju zaczęła się stabilizować. Władze poradziły sobie z głównymi problemami takimi jak np. hiperinflacja. Fala strajkowa bardzo szybko opadła i w latach 1924 i 1925 dochodziło tylko do pojedynczych protestów takich jak strajk robotników Cegielskiego w drugiej połowie 1925 r.

Po roku 1906 na ziemiach zaboru rosyjskiego ruch strajkowy został praktycznie stłumiony. Prymat pod względem liczby strajków oraz wystąpień robotniczych przejęły tereny zaboru austro-węgierskiego, a zwłaszcza Kraków oraz rejony wydobycia węgla. Było to wynikiem stosunkowo największej swobody politycznej spośród wszystkich zaborów. Istnieć tam mogły organizacje socjalistyczne, a także pracownicze. W 1909 r. powołano pierwszy ogólnokrajowy związek zawodowy branży drukarskiej. W kolejnych latach liczba jego członków znacznie się zwiększyła, a organizacja miała struktury w niemal wszystkich większych ośrodkach Galicji Wschodniej i Zachodniej.

Strajk generalny jako forma zorganizowanej walki ludzi pracy o prawa ekonomiczne, ale także polityczne ma w Polsce bardzo długą tradycję. Strajki generalne towarzyszyły wielu wydarzeniom historycznym i wpływały niekiedy na losy kraju oraz społeczeństwa.

Łódź 1892

Jeden z pierwszych strajków generalnych miał miejsce w maju 1892 roku w Łodzi znajdującej się wówczas w zaborze rosyjskim. Przyczyną był wyzysk i niskie płace w fabrykach. 5 maja 1892 protest rozpoczął się od jednego z zakładów włókienniczych. Pracownicy po dyskusji między chcącymi strajkować a tymi którzy woleli podjąć pracę wyszli z zakładu i ruszyli do innych fabryk. Pod jednym z zakładów doszło do przepychanek z uzbrojonymi strażnikami, którzy nie chcieli wpuścić robotniczego pochodu na teren fabryki. Bramy zostały jednak wyważone. Wtedy doszło też do pierwszych starć z kozakami wezwanymi na pomoc przez fabrykantów. Wojsko próbowało aresztować najbardziej aktywnych uczestników protestu, a resztę zagonić z powrotem do pracy. Robotnicy odbijali jednak więźniów i stawiali czynny opór. Wojsko zaczęło strzelać i padło pierwszych pięciu zabitych. Pomimo to robotnicy nie ustępowali wspierani przez miejscową ludność, bez względu na pochodzenie etniczne i wiek. Rosyjski generał gubernator warszawski Josif Hurko przesłał wówczas obecnym w Łodzi oddziałom słynny rozkaz „strzelać, amunicji nie żałować!”. Padły kolejne strzały, a od nich zabici i ranni. Strajkujący podjęli walkę i również ranili oraz zabijali carskich żołnierzy. Tłum na wieść, że w miejscowym więzieniu katowani są schwytani robotnicy zdobył je szturmem i uwolnił przetrzymywanych. Wojsko i władze były tak przerażone, że uciekły z miasta. Jeden z najbardziej znienawidzonych fabrykantów oferował 40 tysięcy rubli za wyprowadzenie z miasta.