W miesiącu marcu nasze organizacje związkowe w zakładach Cegielskiego i Poznańskim Zespole Żłobków podpisały – wraz z innymi związkami zawodowymi – porozumienia płacowe. Pracownicy zyskali od 400 do 600 zł brutto.

W numerze:

WSTĘP:

- W cieniu wojny. Po Krajowym Zjeździe Inicjatywy Pracowniczej

Z ŻYCIA ZWIĄZKU:

- Kompromitacja wymiaru sprawiedliwości. Sprawa poznańskich portierek

- Wojna to wyzysk. Sprawozdanie z przebiegu Konwoju Pomocy Pracowniczej dla Ukrainy

- Wsparcie dla strajków (Solaris, MZK Bydgoszcz)

- Opiekunowie medyczni - spór i protest na sesji rady miasta we Wrocławiu

- Dość bezkarności pracodawców. Związki zawodowe razem przeciwko zwolnieniom!

- Inicjatywa Pracownicza w LafargeHolcim

FELIETON:

- Zrójnowana Łódź oczami kuriera rowerowego

TEMAT NUMERU - ZJAZD I PO ZJEŹDZIE

- Sprawozdanie z Krajowego Zjazdu Delegatów i Delegatek

- Śmieciowe formy zatrudnienia - diagnoza

- Agencje pracy tymczasowej i "śmieciowe" formy zatrudnienia - relacja z dyskusji na Zjeździe

- W kierunku likwidacji czy ograniczenia agencji pracy tymczasowej?

- Spory zbiorowe i strajk jako podstawowa forma walki związków zawodowych

PRAWO:

- Pracodawca z alkomatem

SPRAWY LOKATORSKIE:

- Czy regulować czynsze mieszkaniowe?

HISTORIA:

- Pierwszy strajk w Cegielskim

27 czerwca doszło do porozumienia płacowego między związkami zawodowymi i pracodawcą w zakładach Cegielskiego w Poznaniu. Łączna kwota podwyżek do końca roku będzie wynosić 550 zł.

„Marcel Szary powtarzał ciągle, że mylące dla pracowników są nadgodziny. Styczeń był krótki, tylko 152 godziny, nie było nadgodzin. Po wypłacie ludzie przejrzeli na oczy”. Rozmowa z Marcinem Kałżyńskim, przewodniczącym Komisji Międzyzakładowej OZZ Inicjatywa Pracownicza w zakładach Cegielskiego.

Rządowe „tarcze antykryzysowe” umożliwiły pracodawcom rozpoczęcie negocjacji porozumień obniżających wynagrodzenia i pogarszających warunki pracy. W wielu zakładach pracy – zwłaszcza tam, gdzie nie działały związki zawodowe – porozumienia te przerzuciły koszty kryzysu na szeregowych pracowników. Tam, gdzie działają związki pracodawcy zobligowani byli do negocjacji, a związki mogły wpływać na porozumienie poprzez mobilizowanie załogi, organizowanie nacisku na pracodawcę czy nagłaśnianie problemu w mediach.

30 marca 2010 roku w szpitalu przy ulicy Szkolnej w Poznaniu, po długotrwałej chorobie, zmarł Marcel Szary – założyciel Inicjatywy Pracowniczej i jej przewodniczący w zakładach Cegielskiego. Była to wielka strata dla polskiego ruchu związkowego i pracowniczego.

Komunikat Komisji Krajowej OZZIP z dnia 13 marca 2020 r. w sprawie działań podejmowanych podczas epidemii koronawirusa (COVID-19)

W związku z ryzykiem zakażenia wirusem COVID-19 rekomendujemy na czas trwania pandemii zamknięcie dużych zakładów pracy, o ile ich działalność nie jest w tym okresie konieczna lub pracę zdalną, a w ostateczności - tam, gdzie nie jest to możliwe - w systemie dyżurów, umożliwiających ograniczenie kontaktów z innymi osobami. Charakter wykonywanej pracy niestety wyklucza w większości zakładów pracy przejście na "pracę z domu", stąd w obliczu narastającej liczby chorych jedynym bezpiecznym rozwiązaniem dla pracowników, ich rodzin i w efekcie całego społeczeństwa – pozostaje zamknięcie dużych magazynów i fabryk.

Specjalny numer Biuletynu Inicjatywy Pracowniczej poświęcony Marcelowi Szaremu - jednemu z założycieli Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Inicjatywa Pracownicza.

W numerze:

10 rocznica śmierci Marcela Szarego

Wypełniamy testament Marcela Szarego - inicjatywa Pracownicza się rozwija

"Płyta" - opowieść o Marcelu Szarym

Szare na złote - felietony Marcela Szarego

W sobotę 10 sierpnia br. pożegnaliśmy długoletniego członka Inicjatywy Pracowniczej Eugeniusza Pocztę. Zmarł 7 sierpnia. Eugeniusz Poczta całe swoje życie zawodowe był związany z zakładami Cegielskiego, gdzie pracował jako spawacz. Przystąpił do Inicjatywy Pracowniczej przed protestami pracowniczymi, które miały miejsce w fabryce w 2007 i 2008 r. Był to największy wybuch niezadowolenia pracowników HCP od lat 80, a Eugeniusz Poczta odegrał w nim aktywną rolę. Najpierw był zastępcą, a po śmierci Marcela Szarego w 2010 roku, przewodniczącym Komisji IP – aż do odejścia na emeryturę. Za działalność związkową i protestacyjną groziło mu zwolnienie z pracy, został też odsunięty od kierowania majsternią.

W tym roku obchody Poznańskiego Czerwca osiągnęły niespotykany dotąd poziom uwikłania w bieżącej walce politycznej. Z tej smutnej przyczyny przypominamy niestety wciąż aktualny artykuł Jarosława Urbańskiego sprzed 9 lat, który ukazał się pierwotnie w Biuletynie Inicjatywy Pracowniczej nr 8.

Kiedy Inicjatywa Pracownicza z zakładów Cegielskiego zagroziła w 50 rocznicę wydarzeń poznańskich strajkiem, domagając się podwyżek, niektóre media podniosły larum, że związek zamierza zbezcześcić święto. Wtórowali im związkowi dysydenci z Solidarności, którzy udowadniali, że robotnicy pół wieku temu walczyli pod hasłami bogo-ojczyźnanymi, i że nie można tej rocznicy wykorzystywać z marnych ekonomicznych pobudek. W 2006 roku na pomniku upamiętniającym tamte wydarzenia - na wniosek Solidarności - do dotychczasowych słów: „Za wolność, prawo i chleb”, dopisano „O Boga”. Oto jeden z przykładów jak dziś próbuje się fałszować historię.

59 rocznice Poznańskiego Czerwca odbyły się obchody z udziałem przedstawicieli związków zawodowych: NSZZ Metalowcy, Związku Zawodowego Inżynierów i Techników, Solidarności'80, Inicjatywy Pracowniczej i przedstawicieli załogi Cegielskiego. Złożono wiązanki kwiatów pod tablicą upamiętniającą wydarzenia z 1956 roku, kiedy to robotnicy HCP, domagając się lepszych warunków pracy i płacy, zainicjowali protest, który rozlał się na całe miasto.

Członek Prezydium Komisji Międzyzakładowej OZZ Inicjatywa Pracownicza przy HCP, Eugeniusz Poczta w swoim przemówieniu zwrócił uwagę także na obecną sytuację firmy (przemówienie poniżej). Z ramienia Inicjatywy Pracowniczej zabrał też głos członek Prezydium Komisji Międzyzakładowej przy Amazon.
Mówił, że w jego firmie pracownicy, jak 59 lat temu, walczą obecnie z gwałtownie wzrastającymi normami, oraz o wyższe wynagrodzenie.

Przemówienie Eugeniusz Poczty:

Dziś obchodzimy kolejną rocznicę Poznańskiego Czerwca. Zebraliśmy się, aby upamiętnić zabitych i uczcić tych, którzy mieli odwagę upomnieć się o lepsze warunki pracy, o lepsze płacę.

Jak co roku jest to też moment, aby przypomnieć  o zakładach Cegielskiego. Od kilku lat powtarzam w tym miejscu, że Cegielski upada. Pracuje nas coraz mniej osób. W ostatnim roku zmieniło się znacznie kierownictwo firmy, nie tylko osoba na fotelu prezesa. Mamy nadzieję, że zmianom tym będzie towarzyszyć rozwój zakładu.

Przez lata naiwnie ufano w deklaracje prezesa Jarosława Lazurki. Załoga zapamięta go tylko jako pomysłodawcy i wykonawcy masowych zwolnień grupowych.  Działania prezesa Lazurki były chybione bądź pozorowane. Czas jego rządów w Cegielskim, był czasem dla zakładów stracony. Efekt jego rządów jest tragiczny: nie ma pracy, nie ma pieniędzy, nie ma pracowników.

Mam nadzieję, że za rok czy dwa, nasz związek nie będę musiał tego powiedzieć o rządach nowego prezesa. Mamy nadzieję, że w końcu nastąpi przełom, a na hale Cegielskiego wróci produkcja.

Jako już emeryt, życzę tego z całego serca wszystkim pracownikom Cegielskiego.

Dziś odbyły się obchody 58 rocznicy Czerwca 1956 roku. O godzinie 12.00. pod bramą główna Cegielskiego zgromadzili się pracownicy i przedstawiciele związków zawodowych, w tym działacze i działaczki Inicjatywy Pracowniczej. Okolicznościowe, krótkie przemówienie wygłosił Eugeniusz Poczta, Przewodniczący Komisji Międzyzakładowej OZZ Inicjatywa Pracownicza przy HCP. Poniżej publikujemy jego treść:

„...nie jeden raz jeszcze spotkamy się na Płycie i niech dyrektor, który z robotników drwi, wie, że robotnik będzie walczył o swe życie, póki w nim płynie choćby kropla ludzkiej krwi!”

(Swołoczeństwo, „Ballada robotnicza – Elegia o Marcelu Szarym”)

20 marca 2010 roku przez Poznań przeszła demonstracja w obronie Rozbratu. Zatrzymaliśmy się, pamiętam, u zbiegu ulic Paderewskiego i Szkolnej, obok budynku, w którym dziś mieści się skłot Od:zysk. Wszyscy skandowali „Marcel Szary! Marcel Szary!”. Marcel Szary leżał wówczas w Szpitalu Miejskim na Szkolnej. Dziesięć dni później zmarł. Nigdy go nie poznałem. Znajomi opowiadali o nim różne anegdoty. W większości artykułów prasowych przedstawiano go w sposób, w jaki prezentują nas zwykle neoliberalne media, czyli jako „roszczeniowca”. Piszę „nas”, bo Inicjatywa Pracownicza jest dziś również moim związkiem.

Dziś, 2 czerwca, rada nadzorcza zakładów H. Cegielski – Poznan SA odwołała ze stanowiska dotychczasowego prezesa – Jarosława Lazurkę. Powodem miały być kwestie ekonomiczne i zła sytuacja finansowa firmy. Do czasu wyłonienia nowego szefa firmy, jego obowiązki będzie pełnił dyrektor finansowy HCP SA Roman Jankowiak.

Jarosław Lazurko został powołany na prezesa Cegielskiego w połowie 2009 roku. Od września tego samego roku zaczęły się masowe zwolnienia, które wywołały protesty społeczne. Ostatecznie w Cegielskim pracę straciło 65% załogi. Dziś zatrudnia raptem 500 osób. Od tego czasu zakład nie wyprodukował żadnego silnika (dokończono trzy wcześniej zaczęte), a także nie wdrożył nowego produktu (mówiono o produkcji na rzecz energetyki). W zeszłym roku fiaskiem skończyła się także próba prywatyzacji zakładów.

Nie lepiej sytuacja się przedstawia w pozostałych dwóch fabrykach, które zostały sprzedane zewnętrznym podmiotom za czasów kadencji Jarosława Lazurki. Sytuacja ekonomiczna w Fabryce Pojazdów Szynowych, jak też w Fabryce Silników Agregatowych jest – jak się dowiadujemy – zła. Obie mogą zostać zamknięte.

Komisja Międzyzakładowa OZZ Inicjatywa Pracownicza wielokrotnie alarmowała, że sytuacja w zakładach się pogarsza (patrz np. wywiad z Eugeniuszem Pocztą, przewodniczącym IP w Cegielskim z 2012 roku), ale prominentni politycy i media wolały przyjąć optymistyczne zapewnienia zarządu HCP.

Żeby dobrze zrozumieć czym była i jest „płyta”, musimy się cofnąć o prawie sto lat. Do momentu przekształcenia się zakładów Hipolita Cegielskiego – Poznań (HCP) z niewielkiej rodzinnej fabryki w ogromną, zatrudniającą tysiące pracowników, spółkę akcyjną.

Przejęcie

Po Powstaniu Wielkopolskim, Poznań zaczęli opuszczać obywatele narodowości niemieckiej, którzy – w liczbie kilkudziesięciu tysięcy – stanowili wówczas blisko połowę mieszkańców stolicy Wielkopolski. Wyjechali prawie wszyscy. Także ci, którzy mieszkali w Poznaniu od kilku pokoleń. Uciekli również właściciele niemieckich fabryk metalowych, produkujących w czasie pokoju na potrzeby rolnictwa i kolejnictwa, a w czasie wojny przestawionych na produkcję militarną. Z okazji tej skorzystali polscy akcjonariusze zakładów Cegielskiego – producenta maszyn i urządzeń rolniczych. W latach 1919-1921 postanowiono nabyć m.in. fabrykę wagonów Paulusa oraz przedsiębiorstwo metalowe Mögelina i Lössera. Niemieccy właściciele byli „pod ścianą”: przegrana wojna, zmiany polityczne, przesunięcia granic, kryzys ekonomiczny (hiperinflacja), wisząca w powietrzu rewolucja. Cena – jak łatwo jest się domyślić – była przystępna.
    Zakłady Cegielskiego z niewielkiego producenta pługów i bron, zatrudniającego przed wojną nie więcej niż 300 (a często nawet mniej) pracowników, urosły do rangi potentata produkującego lokomotywy, wagony i wyposażenie armii, najpierw z ponad 2 tys. pracowników, a w szczytowym momencie okresu międzywojennego - ponad 7 tys.