„Rozumiem, że my nie możemy pracować do końca świata i jeszcze jeden dzień dłużej. Mamy tego świadomość, że potrzeba transformacji, ale ta transformacja musi być ewolucyjna, nie rewolucyjna. Nie możemy zamknąć się w 15 miesięcy, rozdać jakieś tam pieniądze ludziom i niech idą”. Wywiad z Ireneuszem Oleksikiem, przewodniczącym Komisji Zakładowej NSZZ Solidarność w PGE GiEK. Reprezentuje także pozostałe związki w zakładzie. Elektrownia jest w ¾ uzwiązkowiona.

Spotkaniem w Poznaniu (23.03.2023 r.) zakończył się cykl międzynarodowych dyskusji z ukraińskimi związkowcami: Jurijem Samoiłowem - przewodniczącym Niezależnego Związku Górników Ukrainy w mieście Krzywy Róg i koordynatorem Lokalnej Konfederacji Niezależnych Związków Zawodowych oraz Maryną Samoiłową - górniczką i członkinią NZGU. Spotkania, w rocznicę rosyjskiej inwazji na Ukrainę, zorganizowała Inicjatywa Pracownicza we współpracy z Międzynarodową Związkową Siecią Solidarności i Walk.

Wywiad z Jurijem Samoiłowem z Niezależnego Związku Zawodowego Górników Ukrainy

13 stycznia br., Komisja Krajowa oraz Inicjatywy Pracowniczej oraz 13 komisji zakładowych OZZ IP przyjęły stanowisko solidarnościowe ze związkiem zawodowym "Przeróbka". Poniżej publikujemy jego treść:

Agrounia, Solidarność RI, Samoobrona uważnie przyglądają się postępom w zakresie produkcji „mięsa z próbówki”. Wdrożenie z sukcesem tej metody spowoduje rewolucyjne zmiany w rolnictwie. Wielu rolników pozostanie bez rynku zbytu na swoje produkty.

 W pracowniczej kampanii #MakeAmazonPay aktywny udział biorą organizacje ekologiczne. Akcję blokady dostaw w magazynie Amazon pod Wrocławiem w grudniu 2020 poparł polski oddział Greenpeace [1]. Listy poparcia otrzymaliśmy także od górniczych związków zawodowych [2]. Warto mieć na uwadze, że byli górnicy zlikwidowanych kopalń węgla w regionie Dolnego Śląska znajdują się wśród szeregowych pracowników i najbardziej aktywnych członków naszej komisji w Amazon.

Artykuł ukazał się w 49 numerze Biuletynu Inicjatywy Pracowniczej

Niektóre środowiska ekologiczne obecne na tegorocznym „Obozie dla klimatu” postrzegały konińskich górników jako beneficjentów systemu. Tymczasem zarówno tutejsi górnicy, mieszkańcy regionu, jak i cały kraj, zostali wykorzystani przez wielki biznes. Sprywatyzowane Zagłębie Konińskie stało się dla kapitału istną żyłą złota. Jednocześnie koszty środowiskowe i socjalne wielkich odkrywek przerzuca się na barki społeczeństwa.

“Kiedy walczysz przeciwko potężniejszym i silniejszym od ciebie, najwspanialszym uczuciem na świecie jest odkrycie, że masz sojusznika, o którego istnieniu wcześniej nie wiedziałeś.”

Niedawno na ekrany kin wszedł wyprodukowany w zeszłym roku angielski film Dumni i Wściekli. Opowiada on historię grupy gejów i lesbijek, która w 1984 r. postanowiła wesprzeć strajk walijskich górników. Sojusz homoseksualistów z pozornie konserwatywnymi górnikami zarówno wtedy, jak i dziś wydaje się nieprawdopodobny. A jednak ta historia wydarzyła się naprawdę.

5 lutego odbyła się spontaniczna pikieta solidarnościowa ze strajkującymi pracownikami i pracownicami górnictwa. Była ona reakcją na bieżące wydarzenia – blokady dróg i starcia z policją wywołane przez lekceważącą postawę władz wobec górników i represje wymierzone w strajkujących. Około 20 osób, głównie uczestników poznańskiej Federacji Anarchistycznej i OZZ Inicjatywa Pracownicza, spotkało się pod Urzędem Wojewódzkim aby poprzeć protesty górników oraz wszystkich tych, którzy padają ofiarą wyzysku, których prawa pracownicze są łamane a głos ignorowany. Podczas pikiety odczytano m.in. treść oświadczenia, rozdawanego przechodniom oraz skandowano takie hasła jak: „Solidarność naszą bronią!”, „Nie zaciskaj pasa zaciskaj pięść!”, Najpierw ludzie potem zyski!” czy „Solidarni z górnikami”. Podkreślono również, że media nie mogą stłumić gniewu górników i ich rodzin sprowadzając ostatnie zamieszki do kibolskiej zadymy.  Podczas pikiety wezwano by wspierać wszystkie protesty społeczne, których uczestnikami są związkowcy, anarchiści, lokatorzy, kibole i wszyscy Ci, którzy mają odwagę sprzeciwić się kapitalizmowi i władzy.

Niektórzy aktywiści trzymali w rękach kawałki węgla, które ostatecznie zostawiono przed wejściem do Urzędu Wojewódzkiego.

Protest ten nie był zresztą jedyny – zarówno tego dnia, jak i w kolejnych aktywiści z Krakowa, Wrocławia, Gdańska i Bytomia również wyrażali swój sprzeciw wobec antyspołecznej polityki rządu. Zobacz np. relacja radiowa z Krakowa: http://www.radiokrakow.pl/wiadomosci/krakow/pikieta-przed-urzedem-wojewodzkim-anarchisci-wspieraja-gornikow-robi-sie/

Na miejscu obecna była policja oraz tajniacy, którzy robili protestującym zdjęcia „z ukrycia”. Tajniacy śledzili rozchodzących się demonstrantów, którzy w drodze powrotnej rozdawali ulotki. Zapewne zwęszyli grubszą sprawę. Po kilkunastu minutach  pojawił się też policyjny radiowóz.

Treść oświadczenia:

Popieraj protesty społeczne!

Od kilku dni trwa protest górników w Jastrzębskiej Spółce Węglowej. We wtorek odbyły się bezowocne próby porozumienia strony związkowej z zarządem. Wobec lekceważącej postawy zarządu miały miejsce blokady dróg, pikiety, doszło do starć z policją, która użyła broni gładkolufowej. Media manipulują wydarzeniami, protestujących nazywa się chuliganami. To wszystko już było 30 lat temu, kiedy biurokracja rządowa wydała wojnę górnikom i całemu krajowi. Nie możemy milczeć, kiedy władza strzela do obywateli!

Całym sercem popieramy protesty górników i setek tysięcy ludzi, którzy ich wsparli! Mamy dosyć antyspołecznych posunięć rządu, ignorowania obywateli i spychania ludzi w coraz większą biedę. Żądamy spełnienia postulatów strajkujących pracowników i pracownic górnictwa. Żądamy przywrócenia zwolnionych związkowców do pracy i poszanowania prawa do strajku, gdy narusza się godność i poczucie sprawiedliwości.

Nigdy nie uwierzymy w dobrą wolę posiadających władzę i kapitał. Jesteśmy przekonani, że tylko wspólna walka wszystkich pracujących, bez podziałów, może radykalnie zmienić niesprawiedliwy system społeczno-gospodarczy.

Tu i teraz przejmijmy inicjatywę, aby bronić naszych praw pracowniczych, które po raz kolejny się ogranicza. Ta walka toczy się nie tylko na Śląsku, nie ma jednego frontu, bo to walka przeciw każdemu wyzyskowi i każdej formie wykluczenia. Nie dajmy wmówić sobie, że górnicy są naszymi wrogami. Tego właśnie chcą ci wszyscy, którzy żyją z wyzysku.

Nie będzie żadnej przyszłości jeśli dziś jej nie stworzymy! Dlatego sukces górników może i powinien być sukcesem każdego człowieka pracy. Ich sukces jest bronią w walce o Twoje prawa! Wspierajmy górników, organizujmy się we własnych miejscach pracy, walczmy o lepsze warunki, a przede wszystkim godność i podmiotowość!

Solidarność naszą bronią!

Inicataywa Pracownicza Poznań / Federacja Anarchistyczna sekcja Poznań

Przyjaciele Górnicy,

Dziękujemy za Waszą postawę. Przywracacie nadzieję tysiącom ludzi przy maszynach, kasach, biurkach – wystraszonym, pozbawianym zarobku i godności. Śledzimy Wasze zmagania, staramy się Was wspierać i zastanawiamy się – co dalej?

Nie ma wątpliwości – pod kontrolą państwa, czy pod kontrolą prywatnego kapitału – naciski na to, by „przywileje”, czyli głównie stabilne zatrudnienie i wynagrodzenia z dodatkami Wam odebrać, będą rosły. Na państwowym wolniej, ale również. Czasem w dyskusjach, także w mediach, pada hasło własności pracowniczej. To może być najsensowniejsza odpowiedź na pytanie „co dalej?”.

Da się

Pierwsza wątpliwość jest dość powszechna – czy to się może udać? Skoro w ogóle nie słychać o takich firmach? Druga: Może to dobre dla warzywniaka, czy agencji reklamowej, ale nie dla dużego, skomplikowanego zakładu przemysłowego. Na pierwszą odpowiedzmy sobie sami – przez prawie tydzień „nie słychać było” poza regionem o Waszym proteście. Nie należy mylić medialnej fikcji z rzeczywistością. W Polsce działa ok. 1500 spółek pracowniczych oraz tysiące spółdzielni produkcyjnych i pracy.

Można mnożyć przykłady wielkich zakładów bez szefów – posiadanych i zarządzanych przez załogi. Skupmy się na kilku, których historie mogą być inspiracją w Polsce.

FaSinPat – fabryka ceramiki budowlanej w Argentynie. Gdy prywatny właściciel fabryki (zbudowanej na darowanym mu przez państwo terenie, za pożyczone pieniądze) postanowił nie spłacać długów i zamknąć fabrykę, ok. 270 pracowników wdarło się na jej teren siłą. Sąd zgodził się, aby przejęli 40% stanu magazynu jako formę zapłaty za zaległe pobory. Jednak robotnicy zaczęli okupować firmę i rozpoczęli produkcję na własną rękę, wprowadzając kompletnie demokratyczne procedury podejmowania decyzji. Obecnie fabryka zatrudnia 470 pracowników i eksportuje swoje wybory do 25 krajów świata. Po 9 latach walk sądowych, po odparciu siłą kilku prób eksmisji, we wrześniu 2009 r. sąd uznał prawo załogi do fabryki, za częściowym odszkodowaniem dla byłego właściciela.

New Era – fabryka okien PCV w Chicago, USA. W 2012 roku właściciel postanowił „zwinąć żagle”. Pracownicy zajęli budynki, a następnie uruchomili produkcję. Mieli już doświadczenie z poprzednich walk i poparcie społeczne (4 lata wcześniej byli w podobnej sytuacji). Ostatecznie udało im się wykupić majątek firmy. Obecnie zakład ma formę spółdzielni produkcyjnej.

VioMe – fabryka klejów budowlanych w greckich Salonikach. Tu miał miejsce dokładnie ten sam scenariusz, co w FaSinPat, tyle że w Grecji, gdzie, jak wiadomo, politycy cały kraj sprzedali bankierom. Właściciele narobili długów i prysnęli. Pracownicy zabezpieczyli zakład, a następnie podjęli produkcję. Wówczas właściciele zainteresowali się na powrót swoją „świętą” własnością i starali się ją odzyskać. Pracownicy wygrali jednak batalię rynkową i sądową. Nie tylko odzyskali rynki zbytu, ale wprowadzili nowe produkty i obecnie rozwijają działalność. Trudny okres, gdy kapitalistyczni kontrahenci nie chcieli z nimi rozmawiać, przetrwali dzięki wsparciu lokalnej społeczności oraz datkom ludzi z całego świata.

W Polsce istnieje wiele firm produkcyjnych pod kontrolą pracowników. Są to głównie przedsiębiorstwa średnie. Jeśli chodzi o wielkie – politycy nigdy nie zgodzili się na to, by pracownicy samorządnie ośmieszyli jedynie słuszną linię prywatyzacji kapitalistycznej. Ale warto przypomnieć, że np. strajk czynny (czyli rozpoczęcie produkcji przez strajkujących pracowników i przejęcie przez nich zysków) w 1992 r. w KGHM odstraszył rząd od decyzji rujnujących polskie górnictwo miedzi i uratował kombinat, który jest dziś perłą w koronie polskiego przemysłu.

Jaka własność pracownicza?

Zasadniczo, polskie prawo przewiduje dwie możliwe formy własności pracowniczej – spółdzielnię (kooperatywę) i spółkę pracowniczą. Najważniejsza różnica jest taka, że w spółdzielni każdy członek ma tak samo ważny głos, a w spółce – waga głosu odpowiada wartości udziałów. A że udziałami można handlować, i można też pozyskać kapitał do firmy wprowadzając zewnętrznego inwestora – w większości przypadków w Polsce spółki pracownicze prawie nie różnią się od zwykłych firm kapitalistycznych – pracownicy stopniowo stracili kontrolę nad zakładami. To też jest zagrożenie, które warto przemyśleć.

Aby się udało, potrzebne są dwie rzeczy. Pierwsza – to poparcie społeczeństwa. Wy je macie. Druga – pamiętać nie tylko o ekonomii i miejscach pracy, ale też wartościach: solidarności – tej codziennej, przez małe „s”, czyli pomocy wzajemnej, a także równości i wolności w zarządzaniu wspólną kopalnią, dla korzyści wszystkich i każdego z osobna.

Czy warto?

Państwo nie chce kopalni, prywaciarz nie chce Waszej godności, jedynie Waszego wysiłku. Tylko sami sobie możecie zagwarantować szacunek i bezpieczeństwo – ekonomiczne, oraz fizyczne, bo przecież górnictwo to nie rurki z kremem. Ile razy jeszcze będziecie musieli strajkować?

A jeśli teraz wygracie i kopalnia będzie nadal państwowa?

Warto zatroszczyć się wtedy o kontrolę nad zarządem i otoczeniem kopalni. Nie jest tajemnicą, że dyrektorzy rzadko działają korzystnie dla kopalni. Może taki jest plan, a może to po prostu bezinteresowna głupota. A nawet jeśli zdarzy się ktoś porządniejszy, to wokół jest setka spółek i spółeczek – kontrahentów, wyciągających z kopalni ile się da. Musicie patrzeć na ręce zarządzającym, czytać umowy, faktury. Na gruncie obecnego prawa możliwości są ograniczone – silna i mądra działalność związkowa oraz rada pracownicza. Pamiętajcie jednak, że prawo określa minimum, a nie maksimum udziału pracowników w zarządzaniu przedsiębiorstwem – sięgajcie po więcej.

Pamiętajcie, że jesteśmy z Wami my i tysiące, jeśli nie miliony ludzi. Damy Wam wszelkie możliwe wsparcie nie (tylko) dlatego, że chcemy, by ludzie sami sobą rządzili. Dlatego, że jesteśmy Wam to winni.

Za:

OZZ Inicjatywa Pracownicza Kraków
https://ipkrakow.wordpress.com/

16 stycznia, na ul. Paderewskiego w Poznaniu odbyła się pikieta solidarnościowa z protestującymi górnikami. Jak wszystkim wiadomo trwa strajk górników przeciwko zamknięciu kilku kopalń węgla kamiennego. Odbywają się też w calym kraju akcje solidarnościowe.

Na fasadzie budynku skłotu Od:zysk wyklejono duży plakat ze stanowiskiem OZZ Inicjatywa Pracownicza dotyczącym górniczych protestów. Rozwieszono transparent z hasłem: „Bierzmy sprawy w swoje ręce. Wspierajmy protesty górników. Walka o godne życie trwa.”. Rozdawano też przechodniom ulotki z treścią stanowiska IP.

Przez cały czas można przynosić czyste koce i śpiwory dla strajkujących do Zemsty, ul. Fredry 5 (w godzinach otwarcia). W tym miejscu 16 stycznia odbył się także finiszaż wystawy fotografii Paweł Sokołowski „Ludzie Czarnego Złota” mówiącej o upadku przemysłu wybobywczego w regionie wałbrzyskim. Towarzyszył mu wykład Rafała Jakubowski: „Dolnośląskie zagłębie węglowe - ofiara neoliberalizmu (w 25 lecie wprowadzenia tzw. planu Balcerowicza)”, a także pokaz czterech krótkich filmów dokumentalnych dotyczących górnictwa. Wydarzenie było okazją nie tylko do dyskusji, ale też wyrażenia solidarności ze strajkiem górników.

Wywiad z pracownicami KWK "Sośnica-Makuszowy" i KWK "Pokój" przeprowadzony przez Zofię Nawrocką z Warszawskiej Komisji Środowiskowej OZZ Inicjatywa Pracownicza. Przedruk za portalem Codziennik Feministyczny.

Kiedy pod ziemią wciąż trwa protest górników przeciw planowanej likwidacji ich miejsc pracy, pracujące w kopalniach kobiety zorganizowały się, by w poniedziałek 12 stycznia przyjechać do Warszawy i przekazać prezydentowi swój głos sprzeciwu. Początkowo mówiono, że spotkają się z B. Komorowskim w Pałacu Prezydenckim, potem pojawiła się informacja, że idą do jego kancelarii na Wiejską. Ponieważ prezydent wymówił się spotkaniem sztabu antykryzysowego, górniczki miały zostać przyjęte przez jego żonę. Między sobą mówiły: bez urazy, ale jednak przyjechałyśmy do prezydenta.

Pod Ministerstwem Gospodarki odbyła się pikieta solidarnościowa z pracownicami i pracownikami Kompani Węglowej, którzy od 7 dni prowadzą podziemny strajk okupacyjny.  W akcji udział wzięło ok. 60 osób, w tym przedstawiciele i przedstawicielki: Inicjatywy Pracowniczej, Ruchu Sprawiedliwości Społecznej, Alternatywy Socjalistycznej, Pracowniczej Demokracji, Porozumienia Kobiet 8 Marca i oraz kolektywu „Syrena”. Podczas pikiety przeprowadzona została również zbiórka śpiworów, koców i witamin dla walczących pracowników i pracownic.

W środę 7 stycznia rząd Ewy Kopacz ogłosił przyjęcie „planu ratunkowego” mającego doprowadzić do powstania „rentownej Kompanii Węglowej”. Plany rządu zakładają zamknięcie 4 kopalń (z 14 należących do Kompanii) i oznaczają utratę pracy dla co najmniej 3 tys. osób. W odpowiedzi na działania rządu, górnicy oraz pracownice i pracownicy powierzchni kopalń rozpoczęli spontaniczne strajki i protesty. W chwili obecnej pod ziemią protestuje co najmniej 1000 pracowników kopalń "Brzeszcze", "Bobrek-Centrum", "Sośnica-Makoszowy" i "Pokój", a w całym województwie śląskim  trwają pikiety i blokady dróg. Protesty zainicjowano spontanicznie, jednak uzyskały one poparcie wszystkich organizacji związkowych działających w Kompanii.

W związku z wydarzeniami na Śląsku, OZZ Inicjatywa Pracownicza wydała stanowisko wyrażające poparcie dla akcji protestacyjnych [przeczytaj stanowisko] oraz planuje zorganizowanie działań solidarnościowych. W najbliższą środę, 14 stycznia, pod budynkiem Ministerstwa Gospodarki w Warszawie o godz. 15:00 odbędzie się pikieta solidarnościowa połączona ze zbiórką kocy i śpiworów dla protestujących pod ziemią [informacja o akcji]. Wsparcie dla protestów zapowiedziały także: Poznańska Komisja Międzyzakładowa, Ogólnopolska Komisja Środowiskowa Pracowników Sztuki oraz struktury IP ze Śląska i Krakowa.

W środę 7 stycznia rząd Ewy Kopacz ogłosił przyjęcie „planu ratunkowego” mającego doprowadzić do powstania „rentownej Kompanii Węglowej”. „Ratunek” polega jednak na rozpoczęciu kolejnego etapu likwidacji polskiego górnictwa: rząd planuje zamknięcie 4 (z 14) kopalń Kompanii Węglowej oraz zwolnienia z pracy 3 tys. osób!