W dniu 12 lipca 2024 r. w Sądzie Rejonowym Poznań-Grunwald i Jeżyce w Poznaniu zapadł nieprawomocny wyrok w sprawie z powództwa zwolnionej pracownicy przeciwko Amazon Fulfillment Poland Sp. z o. o. o przywrócenie do pracy. Sprawa ta toczyła się pod sygn. V P 511/22 od lipca 2022 r. Przyczyną wypowiedzenia umowy o pracy złożonego powódce w czerwcu 2022 r. były „częste i nieprzewidziane nieobecności w pracy,  które skutkowały dezorganizacją pracy”, a nadto zmuszały pracodawcę do podjęcia „działań reorganizacyjnych”, takich jak zorganizowanie zastępstw, szkolenia pracowników, czy korzystanie z pracowników tymczasowych. Należy podkreślić, że chodziło wyłącznie o usprawiedliwione nieobecności zwolnieniem lekarskim. Powódka miała 55 dni takich nieobecności w ciągu jednego roku poprzedzającego wypowiedzenie umowy o pracę, w tym jedną dłuższą nieobecność związaną z hospitalizacją.

W pozwie – powódka reprezentowana – przez pełnomocnika związkowego, Piotra Krzyżaniaka kwestionowała głównie prawdziwość przyczyny wypowiedzenia wskazanej przez pracodawcę w zakresie, w którym zarzucono powódce, iż jej absencje chorobowe zmusiły pracodawcę do podjęcia jakiś nowych działań reorganizacyjnych (a więc przyjęcia jakiś nowych praktyk) oraz w tym zakresie, iż te absencje faktycznie doprowadziły do dezorganizacji pracy. Fakt, że powódka była 55 dni na chorobowym w ciągu ostatniego roku był bezsporny.

Pozwana w odpowiedzi na pozew jak i w toku postępowania próbowała dowieść, iż do dezorganizacji pracy faktycznie doszło, wskazując na liczbę zastępstw i nadgodzin, jakie w okresie nie obecności powódki wystąpiły. Dodatkowo zarzucała ona powódce, że faktycznym powodem nieobecności było godzenie pracy w Amazon z pracą u innego pracodawcy. Należy wskazać, jednak że pozwana wcześniej nie kwestionowała prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich przed ZUS. Jej twierdzenia były więc gołosłowne.

Sąd nie podzielił oceny pozwanego pracodawcy, iż nieobecności te faktycznie dezorganizowały pracę. W ocenie sądu „pozwana nie musiała podejmować nadzwyczajnych środków związanych z zastąpieniem powódki, albowiem od początku istnienia korzysta z agencji pracy tymczasowej i zatrudnia wielu pracowników tymczasowych, prowadzi ciągłą rekrutację, a nadto przesunięcia organizacyjne polegające na przenoszeniu pracowników z jednego procesu produkcyjnego na inny występują u pozwanej każdego dnia, a pracownicy są przeszkoleni do pracy w różnych działach”.

Sąd zwrócił też uwagę, iż zarzucana powódce dezorganizacja (jeżeli zarzut ten miałby być skuteczny) „nie może mieć charakteru ogólnego, koniecznym jest, aby jej przyczyna miała charakter indywidualny, tak by wywołana została przez absencję konkretnego, mającego wykonać określone zadania pracownika”. Mimo iż pozwany pracodawca przedstawił w sprawie listę osób, którzy zastępowali powódkę w określonych dniach jej nieobecności, to jednak te zastępstwa i przesunięcia między działami mieściły się – w ocenie Sądu – w ramach zwykłych, codziennych działań związanych z utrzymaniem procesu pracy. Była to realizacja zwyczajnej procedury, stosowanej od dawna jeszcze przed zatrudnieniem powódki. Tych zastępstw i przesunięć nie można było więc traktować jak skutków absencji powódki, tak jak sugerowała przyczyna wskazana w oświadczeniu o wypowiedzeniu umowy o pracę. Wręcz przeciwnie, dzięki temu, że pozwany pracodawca wdrożył tę procedurę, to nie doszło do dezorganizacji pracy. Zatem część przyczyny wypowiedzenia, w której zarzucano powódce dezorganizację pracy, była nieprawdziwa, albowiem pozwany pracodawca nie wykazał, że do niej w ogóle doszło.

Z uzasadnienia wyroku dowiadujemy się ponadto, że nieobecności powódki mogłyby stanowić uzasadnioną przyczynę wypowiedzenia umowy o pracę, tylko wówczas gdyby pracodawca wykazał związek przyczynowy absencji konkretnego pracownika z naruszeniem swych istotnych interesów. Zdaniem sądu pozwany pracodawca nic takiego nie wykazał. Najważniejszą jednak zdaniem Piotra Krzyzaniak tezą, jaka znalazła się w uzasadnieniu wyroku, jest to, że sama decyzja o wypowiedzeniu umowy o pracę nie może być podjęta „z automatu”, tylko ze względu na przekroczenie określonego progu absencji chorobowych.

Jak czytamy w uzasadnieniu wyroku, „co do zasady Sąd orzekający w sprawie nie kwestionuje tego, że pracodawca ma prawo wypowiedzieć umowę o pracę, w sytuacji gdy poziom nieobecności pracownika (także usprawiedliwionych) jest tak duży, że skutkuje dezorganizacją pracy. Jednak nie może tu działać zasada automatyzmu, gdzie pewien poziom nieobecności zawsze musi być równoznaczny z wypowiedzeniem umowy o pracę”. Czy w innym miejscu uzasadnienia: „w ocenie Sądu pracodawca nie może rozwiązać umowy o pracę z powodu absencji chorobowych tylko na podstawie danych o procentowym udziale absencji chorobowych w zakładowym czasie pracy”. Ta teza sądu wpisuje się w trwałą jak dotąd linię orzeczniczą Sądu Rejonowego Poznań-Grunwald i Jeżyce w Poznaniu oraz Sądu Okręgowego w Poznaniu. Wymieniając tylko sprawy prowadzone przez P. Krzyżaniaka jako pełnomocnika związkowego należy wskazać (niepublikowany) wyrok Sądu Rejonowego Poznań Grunwald i Jeżyce w Poznaniu z dnia 21 lutego 2019 r., o sygn. akt V P 657/16 oraz (niepublikowany) wyrok Sądu Okręgowego w Poznaniu z dnia 11 października 2019 r. o sygn. VII Pa 76/19; (niepublikowany) wyrok  Sądu Rejonowego Poznań Grunwald i Jeżyce w Poznaniu z dnia 22 listopada 2017 roku o sygn. akt VI P 655/16 oraz (niepublikowany) wyrok Sądu Okręgowego w Poznaniu z dnia 29 października 2018 roku o sygn. VII Pa 57/18; (niepublikowany) wyrok Sądu Rejonowego Poznań-Grunwald i Jeżyce w Poznaniu z dnia 5 lipca 2018 roku, sygn. akt V P 695/16 oraz (niepublikowany) wyrok Sądu Okręgowego w Poznaniu z dnia 7 grudnia 2018 roku o sygn. akt VIII Pa 160/18.

We wszystkich trzech wyżej wskazanych sprawach stan faktyczny był analogiczny do tego w omawianej tu sprawie, z tym że w dwóch przypadkach pozwana wykazywała również nieusprawiedliwione nieobecności, które jednak – w ocenie sądu – również nie dezorganizowały procesu pracy. We wszystkich tych przypadkach akcent w treści oświadczenia o wypowiedzeniu umowy o pracy był położony na konieczność podjęcia przez pracodawcę działań „reorganizacyjnych” polegających na organizowaniu zastępstw i przenoszeniu pracowników między działami, jak też zatrudnianiu pracowników tymczasowych. Sądy konsekwentnie uznawały jednak, że nie są to nowe działania podjęte w związku z tymi konkretnymi nieobecnościami pracownika, ale realizacja istniejącej już procedury. Każdy duży pracodawca musi liczyć się z absencjami pracowników, nawet tymi nieprzewidzianymi i jest to naturalnie wpisane w jego działalność. Każdy pracodawca ponosi ryzyko socjalne. Natomiast rzeczywistą przyczyną wypowiedzenia umów – w ocenie sądów orzekających w wyżej wskazanych sprawach – było przekroczenie dopuszczalnego (ustalonego z góry przez pracodawcę) poziomu absencji przez pracownika. Ta rzeczywista przyczyna została oceniona przez sądy jako nieuzasadniająca w wystarczającym stopniu wypowiedzenia umowy o pracę.

Innego zdania był tylko Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Śródmieścia, który w uzasadnieniu wyroku z dnia 13 lutego 2018 r. o sygn. IV P 594/16 wskazywał, że „nieobecności powódki, które charakteryzowały się cyklicznością i nieprzewidywalnością dezorganizowały pracę w zakładzie i zakłócały proces produkcyjny. Co więcej, każdorazowo wymagały one zastępstwa przez innego pracownika, który co do zasady wymagał przeszkolenia i z oczywistych względów w początkowych okresie miał mniejszą wydajność pracy, niż  powódka. Podkreślić bowiem należy, że strona pozwana działała w oparciu o plany operacyjne, które zależne były od ilości powierzonych jej zleceń. Celem firmy była realizacja zleceń w określonym terminie”. Była to jedyna sprawa prowadzona przez pełnomocników związkowych, która w kontekście stosowanej przez Amazon praktyki wypowiadania umów z powodów absencji chorobowych zakończyła się niepowodzeniem dla zwolnionego pracownika.

Jeżeli wyrok w sprawie, która zakończyła się 12 lipca 2024 r. przed sądem w Poznaniu się uprawomocni będzie to już czwarta z prowadzonych przez OZZ „Inicjatywa Pracownicza” sprawa zakończona korzystnym wyrokiem dla pracowników Amazona, którym wypowiedziano umowę o pracę za „częste i nieprzewidziane nieobecności w pracy” usprawiedliwione zwolnieniem lekarskim. Poza tym należy dodać, że dwie tego typu sprawy zakończyły się korzystną dla pracowników ugodą sądową.

Zdaniem Piotra Krzyżaniaka „sposób wypowiadania umów za zwolnienia chorobowe wpisuje się w ogólną praktykę Amazona, w której relacja z pracownikiem zapośredniczona jest przez mechanizmy oparte na zautomatyzowanym profilowaniu. Dla Amazona pracownicy są tylko zbiorem danych, które analizuje komputer. Jeżeli komputer wskaże, że pracownik przekroczył dopuszczalną liczbę absencji, osobie takiej wypowiada się umowę o pracę. Amazon nie przyznaje się do tego wprost, ale wieloletnia obserwacja pokazuje, że tak właśnie jest. Rozmowa z pracownikiem, jaką przeprowadza się po powrocie z nieobecności spowodowanej chorobą ma na celu zatuszowanie tego faktu. Notatki z tego typu rozmów, jakie są przedkładane przez pełnomocników Amazona, mają zawsze taką samą treść i prawie zawsze pomijane są w nich wyjaśnienia złożone przez pracownika. Unaocznia to tylko fakt, że wpływ tych wyjaśnień jest znikomy albo żaden na z góry powziętą już decyzję o zwolnieniu pracownika. Sąd pracy w Poznaniu dostrzega ten fakt, stąd w uzasadnieniu uzasadnieniach wyroków pojawia się stwierdzenie, że określony poziom nieobecności nie może przesądzać automatycznie o wypowiedzeniu umowy o pracę”.

Pracownica, którą Sąd Rejonowy Poznań-Grunwald i Jeżyce w Poznaniu  przywrócił do pracy w dniu 12 lipca 2024 roku już powróciła do Amazon. Mimo że wyrok nie jest prawomocny, Sąd nakazał dopuszczenie jej do pracy do czasu prawomocnego zakończenia sprawy (a więc do czasu ewentualnego rozstrzygnięcia sprawy przez Sąd Okręgowy w Poznaniu, jeżeli pracodawca wniesie apelację od wyroku).

5 kwietnia Sąd Okręgowy w Poznaniu oddalił apelację Amazon w sprawie zwolnionej Magdy Marii Malinowskiej z naszego związku. Sąd pierwszej instancji przywrócił Magdę do pracy. Firma się odwołała. Sąd drugiej instancji uznał apelację w całości za bezzasadną. Pozwany pracodawca nie wykazał w sprawie, by powódka dopuściła się jakiegokolwiek zarzutu wskazanego w piśmie rozwiązującym umowę o pracę.

W październiku ubiegłego roku na stronach Inicjatywy Pracowniczej opublikowaliśmy raport na temat warunków pracy na Fermach Drobiu Woźniak w miejscowości Wioska koło Grodziska Wlkp. Zatrudniły się tam dwie osoby, które następnie ujawniły, jak traktuje się zwierzęta i ludzi w tym zakładzie. Sprawę nagłośniło Stowarzyszenie Otwarte Klatki i gazeta.pl. Od strony pracowniczej kwestią zajął się nasz związek zawodowy.

W kancelarii adwokackiej Marcina Czachora ostatnie dni 2023 roku upłynęły pod znakiem przygotowania 15 pozwów przeciwko poznańskiemu Zarządowi Komunalnych Zasobów Lokalowych i firmie Vision Group. Pięć lat temu portierki i portierzy strzegący budynków miejskich nie otrzymali należnego wynagrodzenia pomimo, że w ich sprawach zapadły prawomocne wyroki sądu pracy, potwierdzające ich roszczenia. Inicjatywa Pracownicza uważa, że odpowiedzialność za to ponosi solidarnie ZKZL i Vision Group (firma która wygrała przetarg na ochronę mienia). Pracowników i pracownice zatrudniały „firmy słupy”.

Paweł, Darek i Justyna pracowali w klubie Punto w Poznaniu, który uznawany był za przyjazny środowiskom LGBT. W 2019 r. właściciel przestał wypłacać pracownikom należne wynagrodzenia. Rozmawiamy z Marcinem Czachorem, dzięki któremu zapadły korzystne dla poszkodowanych wyroki. Jego kancelaria współpracuje z Inicjatywą Pracowniczą od dłuższego czasu.

Dobra wiadomość. Od października do stycznia br. świeża komisja portierek i pracowników ochrony OZZ IP odzyskała w sumie już ponad 187 tysięcy złotych zaległych pensji od nieuczciwych szefów, wprost do rąk pracowników. Tym samym, około 14 tysięcy godzin darmowej pracy wykonanej w obiektach prywatnych i publicznych w Warszawie i innych miastach zostało opłacone dzięki zjednoczeniu pracowników w jednej komisji, solidarnej postawie i gotowości do podjęcia protestów.

Z początkiem nowego roku pracę straciła jedna z działaczek naszego związku zatrudnionych w portierni przy ulicy Ratajczaka 44 w Poznaniu. To już drugi taki przypadek w tym miejscu. W gmachu tym funkcjonuje m.in. Teatr Ósmego Dnia, siedziba Wydawnictwo Miejskiego, liczne biura poselskie.

Do sądów trafiły 32 pozwy w sprawach związanych z wyzyskiem pracy portierek i portierów, którzy wcześniej zgłosili się do Inicjatywy Pracowniczej z prośbą o interwencję – głównie z powodu niewypłacenia zaległych wynagrodzeń. Początkowo dotyczyło to ok. 25 osób strzegących obiektów miejskich w Poznaniu. Obecnie poszkodowane osoby zgłaszają się także z innych miejscowości.

Mikita, członek Inicjatywy Pracowniczej, ostatecznie wygrywa z internetowym gigantem. Amazon zwolnił go za nieobecności spowodowane chorobą. Wygrana daje pracownikom i związkowi narzędzia do walki z naciskami na chorujących, które stosuje Amazon. 11 października 2019 r. poznański Sąd drugiej instancji potwierdził korzystny dla Mikity wyrok z 21 lutego Sądu Rejonowego, który zasądził odszkodowanie w wysokości 7056 zł. Z doświadczeń związku wynika, że w bieżącym roku Amazon przestał wypowiadać umowy na podstawie arbitralnych zarzutów polegających na przekroczeniu określonego procentu nieobecności.

18 maja w Poznaniu odbyło się seminarium prawne: „Wykluczenie prawne. Dostęp grup o niskich dochodach do usług prawnych z punktu widzenia organizacji lokatorskich i pracowniczych”. Organizatorami byli OZZ Inicjatywa Pracownicza, Warszawskie i Wielkopolskie Stowarzyszenie Lokatorów. Celem seminarium było zarysowanie głównych problemów związanych z wykorzystaniem narzędzi prawnych w celu obrony interesów pracowniczych i lokatorskich oraz przedyskutowanie możliwości współpracy środowisk aktywistycznych i prawniczych.

Od początku 2019 r. troje członków Inicjatywy Pracowniczej Amazon wygrało procesy, w których sąd nakazał wypłatę odszkodowań lub wycofanie kar porządkowych. Członkowie związku zwolnieni za normy i za nieobecności spowodowane chorobą komentują, że warto się bronić i kwestionować przed sądem decyzje pracodawców.

W dniu 7 grudnia 2018 r. Sąd Okręgowy w Poznaniu w sprawie (o sygn. VIII Pa 160/18) oddalił apelację spółki Amazon Fulfillment Poland Sp. z o.o. od wyroku częściowego Sądu Rejonowego Poznań Grunwald i Jeżyce w Poznaniu w sprawie dotyczącej wypowiedzenia umowy o pracę za częste absencje chorobowe. Pozytywny dla pracownicy wyrok dotyczył właśnie zasadności wypowiedzenia umowy o pracę. Dodatkowo powódka dochodzi także odprawy za to, iż umowę wypowiedziano z przyczyn niedotyczących pracownika. Powódce na razie zasądzono odszkodowanie w wysokości 2.352 zł, ale dla pracowników Amazona to kolejne potwierdzenie, iż pracodawca nie może rozwiązywać umów o pracę z powodu absencji chorobowych tylko na podstawie danych o procentowym udziale absencji chorobowych w zakładowym czasie pracy.

W dniu 27 lipca na posiedzeniu niejawnym zakończyła się właśnie sprawa jednego z pracowników Volkswagen Poznań, członka OZZ Inicjatywa Pracownicza. Pełnomocnik powoda otrzymał właśnie odpis wyroku. Sąd Okręgowy na skutek wniesionej w imieniu pracownika apelacji zasądził na jego rzecz 14 223 zł tytułem odszkodowania za niezgodne z prawem rozwiązanie umowy o pracę. Ponadto obciążył kosztami postępowania stronę pozwaną (Volkswagena) nakazując ściągnąć na rzecz Skarbu Państwa 712 zł oraz zwrócić powodowi 30 zł tytułem opłaty od apelacji. Wyrok jest prawomocny.

Ukazał się szósty numer zakładowej gazety „Głos Załogi Amazona” wydawanej przez IP w Amazon Fulfillment Poland w nakładzie 10 tys. Dystrybucja gazety rozpocznie się 10 lipca 2018 r. na terenie kantyny i przed wejściem do magazynów ulokowanych na Bielanach Wrocławskich (WRO1 i WRO2).

Daria została zwolniona z firmy Amazon w sierpniu 2016 r. z powodu nieobecności spowodowanych zwolnieniami chorobowym. 5 lipca 2018 r. zapadł wyrok w Sądzie Pracy w Poznaniu uznający wypowiedzenie umowy za bezzasadne oraz przyznający jej odszkodowanie. Sędzia uznał, że pracodawca nie udowodnił, że jej nieobecności dezorganizowały proces pracy. Wskazał również, że nie można za przyczynę wypowiedzenia umowy za czas nieokreślony uznawać zdarzeń z czasu trwania umowy na okres próbny, co miało miejsce w tym wypadku. To kolejna wygrana batalia sądowa przeciwko spółce Amazon.

Zasądzono odszkodowanie w wysokości jednego wynagrodzenia, czyli 2300 zł. Postępowanie toczy się dalej w zakresie dodatkowej odprawy. W opinii związku wysokość odszkodowania nie jest współmierna do strat wyrządzonych bezpodstawnym zwolnieniem. Wyrok pozostaje nieprawomocny.

W Sądzie Pracy w Poznaniu i we Wrocławiu w pierwszej i drugiej instancji, przy udziale pełnomocników Inicjatywy Pracowniczej, toczy się obecnie 12 postępowań przeciwko Amazon Fulfillment Poland sp z.o.o. Do tej pory pierwsza sprawa dot. zwolnień chorobowych zakończyła się korzystną dla pracownicy ugodą, a kolejna została wygrana w pierwszej instancji. W drugim przypadku sąd zasądził na rzecz powódki 4850 zł i przywrócił ją do pracy. W uzasadnieniu sędzia uznał, że nie może działać zasada automatyzmu, gdzie pewien poziom nieobecności zawsze musi być równoznaczny z wypowiedzeniem umowy o pracę. To powinny być takie nieobecności, które dezorganizują proces pracy, produkcji itp., a ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego nie wynika, że pracownica poprzez swoje nieobecności dezorganizowała proces pracy, że wiązało to się z pracą w godzinach nadliczbowych, czy też z zatrudnianiem dodatkowych pracowników. Sąd wskazał, że spółka Amazon jest bardzo dużym pracodawcą i pewien poziom nieobecności pracowników jest wliczony z ryzyko prowadzenia działalności gospodarczej.

Inne sprawy – wszystkie w toku – dotyczą: wypowiedzeń spowodowanych nierealizowaniem norm, udziału w zorganizowanym proteście, nieskonsultowania ze związkiem przyczyny wypowiedzenia, niewykonywania obowiązków pracowniczych, oraz nagan za opuszczenie stanowiska pracy z powodu pójścia do toalety czy realizowania działalności związkowej.

W kwietniu br. zakończyła się – również z korzyścią dla pracownicy – sprawa członkini prezydium Inicjatywy Pracowniczej przeciwko nałożeniu na nią kary porządkowej. Firma twierdziła, że pracownica opuściła stanowisko pracy udając się wraz z koleżanką do toalety, mimo zakazu przełożonego. Sam przełożony zeznał jednak, że wydał polecenie pozostania na stanowisku jedynie poprzez próbę nawiązania z pracownicami kontaktu wzrokowego, a pracownica była odwrócona do niego tyłem. Zastrzeżenia budził nie tylko sam fakt nałożenia kary za wyjście do toalety, ale także sposób jej nałożenia (brak skutecznego doręczenia zawiadomienia o odrzuceniu sprzeciwu) oraz przeprowadzenia konsultacji ze związkiem zawodowym.

Inicjatywa Pracownica obecnie zrzeszająca ponad 550 pracowników i pracownic spółki i od wielu miesięcy stara się nagłaśniać problem zwalniania pracowników za nieobecności chorobowe oraz za nierealizowanie zawyżonych norm w Amazonie. Pracownicy mówią, że system norm i organizacja pracy ma zły wpływ na ich zdrowie: odczuwają obciążenie stawów, problemy z kręgosłupem, permanentne przemęczenie organizmu. Wielu pracowników odczuwa też stres w pracy związany z obawą, że nie wyrobią minimum.

W kwietniu związkowcy pojechali autokarem do Berlina, aby wziąć udział demonstracji przed budynkiem, w którym odbywała się gala z racji wręczenia nagrody Jeffowi Bezosowi – właścicielowi korporacji Amazon i najbogatszemu człowiekowi na globie – za innowacyjny model biznesowy. Poza Polakami były tam setki pracowników z Niemiec, delegacje z Francji i Hiszpanii, gdzie w niedawno doszło do strajku.

W czerwcu br. Laboratorium Sekcji Badań Środowiska Pracy przeprowadziło pomiar wydatku energetycznego w podpoznańskim magazynie firmy Amazon. Na sześć pomiarów trzy wskazały na znaczne przekroczenia dopuszczalnych norm – na dziale zautomatyzowanego pakowania AFE pracownica wydatkowała ok. 12000 kilodżuli, przy dopuszczalnej dziennej normie dla kobiet 5000. Wcześniejsze pomiary w magazynach we Wrocławiu również wskazały tak silne przekroczenia, że badanych pracowników odsunięto od stanowisk pracy.