W dniach 21-24 sierpnia 2024 r. w Lublinie odbył się V Zjazd Młodzieży w Ruchu Pracowniczym. W wydarzeniu wzięły udział koła młodych zrzeszone w OZZ Inicjatywa Pracownicza z Krakowa, Poznania, Warszawy, Wrocławia, Katowic, Łodzi i Trójmiasta, a tegoroczna edycja skupiała się na dyskusjach na temat dotychczasowych postulatów i działań, wewnętrznej strategii, wymianie doświadczeń oraz wdrażaniu postanowień XIII Krajowego Zjazdu Delegatów i Delegatek o reorganizacji struktury związku.

Od ostatniego Zjazdu z 2023 r. powstały 3 nowe koła młodych Inicjatywy Pracowniczej. W przeciągu roku m.in. zorganizowały dwa strajki okupacyjne domów studenckich (poznańskiej Jowity i krakowskiej Kamionki) i współzałożyły międzynarodową sieć studencką Universities at War. Struktury wydają własną gazetę „Alarm Studencki”. Na co dzień ściśle współpracują z resztą komisji Inicjatywy Pracowniczej, biorąc udział w życiu związku na równościowych zasadach.

Strajki okupacyjne: dyskusja

Wydarzenie rozpoczęto dyskusją nt. strajku okupacyjnego jako metody walki. Przeanalizowano kluczowe różnice między Jowitą a Kamionką: lokalizacje okupacji, czas trwania i okoliczności, sojusznicy, relacje z władzami państwowymi i uniwersyteckimi, represje, odbiór zewnętrzny, narracje i zakończenie obu akcji. Podjęto też temat ograniczenia samej formy okupacji i potrzebę nieustannego ulepszania strategii.

O prekaryzacji i destandaryzacji zatrudnienia

Następnie odbyto prelekcję nt. prekaryzacji i destandaryzacji warunków zatrudnienia. Polski rynek pracy jeszcze przed wybuchem kryzysu ekonomicznego z 2008 r. należał do poddanych najgłębszej segmentacji spośród państw rozwiniętych. Segmentacja rynku pracy polega na jego podziale na obszary, w których panują odmienne zasady postępowania (wynagrodzenia, typy umów, dominujące formy posiadanych umiejętności itd.), między którymi jest niska mobilność. Segmentacja, odznaczająca się przede wszystkim zróżnicowanym stopniem instytucjonalizacji ochrony pracownika, jest w Polsce głęboko zakorzeniona strukturalnie i historycznie. Rozmawiano o tym, jak wobec tego działać powinny związki zawodowe. Przestarzały, klasyczny model działalności związkowej oparty na wielkich zakładach pracy i zrzeszający pracowników na bezpośrednich umowach na czas nieokreślony, pozostawia wiele do życzenia. W dyskusji wybrzmiała potrzeba działania na poziomie branżowym i tworzenie postulatów nieograniczających się do samego zmiany formy zatrudnienia, a skupiających się na bieżących problemach (np. brak przerw, sprzętu niezbędnego do wykonywania pracy, dostępu do toalet). 

Zdobywanie informacji publicznych oraz studentki w strukturach uczelni

Przeprowadzono dwa bloki wynikające z uczelnianej praktyki kół. Pierwszy skupiał się na prawie do informacji publicznej. Skupiono się na: fakcie, kto ma obowiązek udzielić informacji publicznej, co jest informacją publiczną i jak składać wnioski. Przeanalizowano konkretne przypadki i omówiono, co robić w przypadku odmowy udzielenia informacji. Drugi blok przedstawiał obecne umocowanie studentów na uczelniach. Po prezentacji dyskutowano na temat relacji związkowców z samorządowcami oraz codziennym funkcjonowaniu związku na uczelni.

Przygotowanie do konferencji programowej związku

Struktury młodzieżowe aktywnie uczestniczą w przygotowaniu do konferencji programowej, która odbędzie się w pierwszym kwartale 2025 roku. Główne obszary tematyczne, które wymagają opracowania to: studenci i studentki w związkach zawodowych, sytuacja młodzieży na rynku pracy oraz praktyki i staże.

Studiowanie i zrzeszanie

Najwięcej czasu poświęcono na omówienie i przedyskutowanie naszego postulatu nt. organizowania się studentek i studentów w związki zawodowe. Rozpoczęto od przedstawienia genezy postulatu i pierwszych pomysłów na działania studenckie sprzed lat. Pierwsze głośne i oficjalne przedstawienie problematyki studentów w związkach zawodowych i ich prawnej niewidzialności miało miejsce podczas okupacji DS Jowita, kiedy to wystosowano pismo do Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego żądające uznania tej formy zrzeszania się. Struktury związkowe nieustannie napotykają na te same problemy i argumenty niezależnie od uczelni, na której działają, tj. niereprezentatywność, która zarezerwowana jest dla studenckich samorządów. 

Chodzi tu m.in. o uwolnienie strajku studenckiego, tzn. przyznanie społeczności studenckiej uniwersalnego prawa do oporu, czego wyrazem byłoby rozszerzenie katalogu podmiotów posiadających legitymację do rozpoczęcia sporu zbiorowego — poprzez uwzględnienie w ustawie nie tylko związków zawodowych i stowarzyszeń studenckich, ale również samych studentów, oddolnie zrzeszonych w komitetach strajkowych w celu obrony swoich praw. Trzeba zaznaczyć, że już teraz prawo do zrzeszania się w związkach zawodowych przysługuje bezrobotnym, emerytom, wolontariuszom, stażystom oraz osobom zatrudnionym na umowach cywilnoprawnych,  co wskazuje na to, że pojęcie ludzi pracy należy rozumieć nie w odniesieniu do pojęcia stosunku pracy, lecz szeroko, w odniesieniu do położenia społeczno-ekonomicznego, czy przynależności klasowej.

Głosy w dyskusji były jednoznaczne: przede wszystkim domaga się uznania pozycji klasowej studentów i prawa związków zawodowych do reprezentowania ich bez zbędnych ograniczeń.

Młodzież na rynku pracy

Na panelu poświęconym młodzieży na rynku pracy zaprezentowano garść danych. Najważniejsze z nich to:

• 52% pracowników najemnych w wieku 18-24 posiada umowę na czas określony. U 15% z nich jest to umowa zlecenie;

Pracę w trakcie nauki podejmuje:

• • ~60% studentów (niepłatną: 37%);
• • ~53% uczniów techników (niepłatną: 70%);
• • ~74% uczniów szkół branżowych (niepłatną: 33%).

Wymieniono 5 głównych problemów, czyli: niestabilność, gorsze traktowanie ze względu na wiek, dostosowanie rynku pracy pod nielicznych, brak zaangażowania uczelni oraz brak zaangażowania państwa. Podkreślono, że nie powinno zadowalać się stosowaniem przez uczelnie półśrodków w postaci łagodniejszego traktowania pracujących studentów, a dążyć do umożliwienia studiowania bez przymusu pracy oraz opłacać obowiązkowe praktyki.

Praktyki i staże

Blok o praktykach i stażach rozpoczęto od omówienia podstawowych pojęć, tzn. praktyki absolwenckie, staż z urzędu pracy, praktyki zawodowe i praktyki studenckie. Wstępna baza postulatów, nad którymi będą trwały prace przed konferencją, to:

• Godne wynagrodzenie za wykonywaną pracę;
• Obowiązki osób odbywających praktyki powinny realnie odpowiadać programowi praktyk i podlegać skutecznej kontroli oraz ewaluacji przez przedstawicieli szkół;
• Przepisy Kodeksu pracy powinny być stosowane odpowiednio do wszystkich osób odbywających praktyki i staże;
• Państwowa Inspekcja Pracy powinna skutecznie zwalczać fikcyjne staże na rynku prywatnym;
• Zniesienie praktyk absolwenckich.

Ponadto podkreślano, że odpowiedzialność za znalezienie praktyk powinna zostać przeniesiona na uczelnie, a staże jako zjawisko wpisują się w szerszy trend prekaryzacji zatrudnienia i obecnie służą omijaniu regulacji dotyczących zatrudnienia.

Porozumienie branżowe

W duchu realizowania Uchwały nr 03 XIII Krajowego Zjazdu Delegatów i Delegatek, struktury młodzieżowe przyjęły porozumienie mające na celu dalsze zacieśnianie współpracy między kołami młodych, skuteczniejszą koordynację ogólnopolską, własny, niezależny budżet oraz zapewnienie zorganizowanych struktur w perspektywie dalekobieżącej. Forma ta zakłada istnienie ciała pośredniego między Komisją Krajową a jednostkami podstawowymi w postaci Rady.

Dyskusja o praktyce

Ostatniego dnia odbyła się praca grupowa skupiająca się na codziennej działalności związkowej — organizowaniu spotkań, formułowaniu żądań, planowaniu kampanii, czy też zarządzaniu procesem organizacyjnym. Uczestniczki wymieniały się doświadczeniami i uwagami na temat tego, jak budować sprawną organizację. Po omówieniu warsztatu miejsce miała też dyskusja na temat kultury organizacyjnej, zdrowym budowaniu wspólnoty i odpowiedzialności za grupę, która jest niezbędna w celu tworzenia środowiska politycznego. 

Podsumowanie

Poza reorganizacją struktury związku zbliża się nowy rok akademicki, a wraz z nim zintensyfikowana działalność. Wyartykułowane podczas Zjazdu wyzwania wymagają zaangażowania i pracy. Na obecną chwilę koła młodych są najdynamiczniej rozwijającymi się strukturami w związku, które podnoszą nie tylko tematy akademickie — przypominają, jakie wyzwania dla związków oznacza sprekaryzowany świat pracy. 

Wstąp w szeregi Młodych Inicjatywy Pracowniczej! Napisz na Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript..

Wydarzenie zostało zorganizowane przy wsparciu finansowym ze strony Fundacji im. Róży Luksemburg – Przedstawicielstwo w Polsce (www.rls.pl) oraz OZZ Inicjatywa Pracownicza.

Publikujemy wywiad z Kamilem Siemaszko – czterokrotnym mistrzem Polski w Muay Thai, trzykrotny wicemistrzem Polski. Sportowiec jest związany z Inicjatywą Pracowniczą, działa w Poznańskiej Komisji Międzyzakładowej.

W dniach 24-25 lutego br. w Poznaniu odbył się trzynasty Krajowy Zjazd Delegatów i Delegatek Inicjatywy Pracowniczej. W wydarzeniu wzięło udział ponad 100 delegatów i delegatek reprezentujących 62 struktury podstawowe (komisje zakładowe, międzyzakładowe i środowiskowe oraz koła) naszego związku. Oprócz wyboru władz krajowych na kadencję 2024-2026, Zjazd podjął także wiele istotnych decyzji odnośnie struktury związku oraz strategii działania OZZ Inicjatywa Pracownicza.

Spośród 62 struktur podstawowych IP, które wzięły udział w Zjeździe, najliczniej reprezentowane były komisje zakładowe działające w instytucjach kultury (14 komisji), placówkach edukacyjnych (11), zakładach przemysłowych (9) oraz branży handlu, mediów i usług (7). Jak zwykle nie zabrakło także delegacji wysłanych przez zaprzyjaźnione organizacje związkowe z zagranicy — obradom XIII KZDiD przysłuchiwali się m.in. reprezentanci i reprezentantki hiszpańskiego związku CGT, francuskiego Solidaires, brazylijskiej centrali CSP-Conlutas, litewskiego związku G1PS, włoskiego ADL COBASm regionalnej rady związkowej z Liverpoolu i słoweńskiej organizacji społecznej CEDRA.

Inicjatywa Pracownicza w latach 2022-2024

Tradycyjnie, Zjazd rozpoczął się od sprawozdań Komisji Krajowej (KK) i Kjowej Komisji Rewizyjnej (KKR). Ich głównym celem było zaprezentowanie dynamiki rozwoju Inicjatywy Pracowniczej i działań ogólnopolskich podjętych przez władze krajowe.

Jeżeli chodzi o rozwój związku, to w ostatnich latach utrzymał się dynamiczny trend wzrostowy: Komisja Krajowa w latach 2022-2024 zarejestrowała 49 nowych komisji, a łączna liczebność związku zwiększyła się z ok. 5 do 6 tys. Większość nowych struktur miała charakter zakładowy lub międzyzakładowy i obejmowały one swoim działaniem przede wszystkim firmy prywatne z branży handlu, mediów i usług. Wśród nowych komisji liczną grupę stanowiły także struktury działające w zakładach przemysłowych, instytucjach kultury oraz placówkach edukacyjnych (przede wszystkim uniwersytetach).

Na osobną wzmiankę zasługuje także działalność tzw. kół młodych — komisji środowiskowych lub kół związkowych, które skupiają przede wszystkim młodych pracowników i pracownice. Obecnie w Inicjatywie Pracowniczej funkcjonuje 8 takich struktur (w Warszawie, Poznaniu, Krakowie, Katowicach, Łodzi, Wrocławiu, Toruniu i Trójmieście). W swoich działaniach łączą one wspieranie walk prowadzonych przez komisje zakładowe z podejmowaniem tematów istotnych dla młodych osób: umów śmieciowych, warunków socjalnych na uczelniach wyższych czy regulacji dotyczących staży.

Jeśli chodzi o działalność ogólnopolską, to przez ostatnie dwa lata Komisja Krajowa koncentrowała swoją aktywność głównie na wsparciu działań prowadzonych przez struktury podstawowe — w formie wsparcia prawnego (porad prawnych i reprezentacji w sądzie), obsługi finansowej, szkoleń i działalności edukacyjnej, a także bieżącej pomocy w prowadzeniu sporów zbiorowych, negocjacji z pracodawcami czy prowadzenia działań informacyjnych w poszczególnych zakładach pracy. 

Poza wsparciem działań bieżących, związek jako całość kontynuował swoje zaangażowanie na arenie międzynarodowej i podejmował problematykę sytuacji kobiet na rynku pracy.

Jeśli chodzi o zaangażowanie międzynarodowe, aktywność Inicjatywy Pracowniczej skupiała się głównie na utrzymywaniu kontaktów z zagranicznymi związkami tworzącymi Międzynarodową Konfederację Pracy (International Confederation of Labour  — ICL-CIT, strona internetowa: www.iclcit.org) oraz Międzynarodową Związkową Sieć Solidarności i Walk (International Labour Network of Solidarity and Struggles — ILNSS, strona internetowa: www.laboursolidarity.org). Pierwsza z tych organizacji ma wyraźny profil ideowy — skupia związki zawodowe odwołujące się do tradycji anarchosyndykalistycznej, głównie z państw europejskich. Natomiast w ILNSS działa więcej organizacji z krajów Afryki i Ameryki Południowej wywodzących się z różnych tradycji związkowych, dla których wspólne jest bojowe nastawienie i akcentowanie klasowej orientacji. Na polu międzynarodowym ważną inicjatywą były trzy konwoje z pomocą humanitarną wysłane do Ukrainy w 2022 i 2023 roku pod hasłem „Pracownicza pomoc dla Ukrainy”. Konwoje, w których IP odegrała rolę koordynującą, łączyły wsparcie materialne dla ukraińskich pracowników i pracownic z zadaniem budowania kontaktów między organizacjami związkowymi.

Problematykę sytuacji kobiet na rynku pracy nasz związek podejmował natomiast w ramach inicjatywy Socjalny Kongres Kobiet, którego dwie kolejne edycje odbyły się w 2023 i 2024 r. SKK to coroczne, dwudniowe spotkanie będące serią wykładów i dyskusji. Ich głównym celem jest integracja kobiet z różnych organizacji związkowych, lokatorskich i społecznych poprzez wymianę doświadczeń oraz formułowanie postulatów odnoszące się do specyficznej sytuacji pracujących kobiet. Każdorazowo w kolejnych edycjach SKK udział bierze ponad 100 związkowczyń, działaczek społecznych i członkiń organizacji zrzeszających najemców.

Ogólnie, choć całościowy obraz kondycji naszego związku wydaje się dobry, to jednak dynamiczny rozwój IP stawia przed nami liczne nowe wyzwania, takie jak: konieczność zapewnienia wsparcia większej liczbie struktur podstawowych, potrzeba integrowania działań komisji działających w poszczególnych zakładach pracy w celu zwiększenia efektywnej presji na pracodawców, czy wreszcie rosnąca liczba zadań związanych z administracją i finansami. Odpowiedzią na te wyzwania ma być wieloletni plan reorganizacji struktury OZZ IP omówiony poniżej.

Nowe władze krajowe Związku i nowa struktura Komisji Krajowej

Centralnym punktem sobotniej części obrad były wybory władz krajowych: Komisji Krajowej, Krajowej Komisji Rewizyjnej oraz Krajowej Komisji Pojednawczej. Wzrost liczbowy związku naturalnie wymusza zwiększenie liczby osób, które koordynują i prowadzą działania na poziomie ponadzakładowym. Z tego powodu, Komisja Krajowa wybrana na kadencję 2024-2026 liczy aż 15 osób (maksimum, jakie do tej pory dopuszczał statut), a w jej skład weszły także osoby mające za zadanie przygotować do funkcjonowania struktury regionalne (dwa regiony: wschodni i zachodni) oraz branżowe (zrzeszające komisje z branż: (1) kultura, (2) handel, media i usługi oraz (3) młodzież) — więcej na ten temat przeczytacie w kolejnej części tego artykułu. Oprócz nich Zjazd zdecydował o utrzymaniu dotychczasowych funkcji w Komisji Krajowej takich jak: Sekretarz (odpowiedzialny za dokumentację KK), Skarbniczka (odpowiedzialna za kwestie finansowe), Koordynatorka ds. Prawnych i Związkowych (prowadzenie biura związku i organizacja wsparcia prawnego), Koordynator ds. Informacji (działalność informacyjna i szkoleniowa), Koordynator ds. Międzynarodowych, Koordynatorka ds. Kobiet, Koordynator ds. Rozwoju Związku, Koordynatorka ds. Finansowych (wsparcie Skarbniczki) oraz koordynator ds. Społecznych (współpraca z innymi organizacjami). Nową funkcją jest natomiast koordynator ds. Migracji, którego głównym zadaniem będzie prowadzenie działań skierowanych do imigrantów pracujących w Polsce — ta grupa pracowników i pracownic jest coraz liczniejsza i jej uzwiązkowienie będzie dla naszego związku w najbliższych latach kwestią priorytetową.

Komisja Krajowa

Pełny skład Komisji Krajowej wybranej na lata 2024-2026:

• Jarosław Urbański (Poznańska Komisja Międzyzakładowa), Sekretarz Komisji Krajowej. E-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
• Agnieszka Mróz (Komisja Międzyzakładowa przy Amazon Fulfilment Poland Sp. Z o.o.) , Skarbniczka. E-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
• Marta Rozmysłowicz (Poznańska Komisja Międzyzakładowa), Koordynatorka ds. Prawnych i Związkowych. E-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
• Jakub Grzegorczyk (Warszawska Komisja Środowiskowa), Koordynator ds. Informacji. E-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
• Bartosz Kurzyca (Poznańska Komisja Międzyzakładowa), Koordynator ds. Rozwoju Związku. E-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
• Paweł Nowożycki (Komisja Zakładowa przy Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie), Koordynator ds. Międzynarodowych. E-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
• Maria Malinowska (Komisja Międzyzakładowa przy Amazon Fulfilment Poland Sp. Z o.o.), Koordynatorka ds. Kobiet. E-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
• Maja Kudła (Warszawskie Koło Młodych), Koordynatorka ds. Regionu Wschodniego OZZ IP. E-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
• Magdalena Kalbarczyk (Poznańskie Koło Młodych), Koordynatorka ds. Regionu Zachodniego OZZ IP. E-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
• Katarzyna Gdesz (Komisja Zakładowa przy Allegro), Koordynatorka ds. Branży Handel, Media i Usługi. E-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
• Katarzyna Kleczko (Komisja Zakładowa przy Instytucie Myśli Polskiej im. W. Korfantego), Koordynatorka ds. Branży Kultura. E-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
• Gabriela Wilczyńska (Warszawskie Koło Młodych), Koordynatorka ds. Młodzieży. E-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
• Ignacy Jóźwiak (Warszawska Komisja Środowiskowa), Koordynator ds. Migracji. E-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
• Agnieszka Gabryelska (Komisja Zakładowa przy Liceum im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu), Koordynatorka ds. Finansowych. E-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
• Patryk Szynkowski (Poznańskie Koło Młodych), Koordynator ds. Społecznych. E-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

Ponieważ plan reorganizacji związku zakłada docelowo powstawanie kolejnych struktur terytorialnych (mniejszych regionów, obejmujących od 2 do 4 województw) i branżowych, na XIII KZDiD dokonano także zmian statutowych odnoszących się do Komisji Krajowej:

• zwiększono limit osób wchodzących w skład KK do 25, aby do kolejnej KK mogły dołączyć osoby reprezentujące nowe branże i regiony,
• wydłużono kadencję władz krajowych związku do 3 lat,
• dopuszczono możliwość powołania prezydium komisji krajowej, które pełnić ma funkcję mniej licznego organu odpowiedzialnego za prowadzenie bieżących prac administracyjnych i finansowych,
• zniesiono limit kadencji, jakie dana osoba może maksymalnie pełnić pod rząd we władzach krajowych IP.

Krajowa Komisja Rewizyjna

Oprócz Komisji Krajowej Zjazd wybrał także pięcioosobową Krajową Komisję Rewizyjną, której zadaniem jest kontrolowanie prac Komisji Krajowej oraz sześcioosobową Krajową Komisję Pojednawczą, która z kolei pełni funkcję krajowego organu służącego rozwiązywaniu sytuacji konfliktowych.

Krajowa Komisja Rewizyjna wybrana na Kadencję 2024-2026:

• Przewodniczący KKR: Adam Ochwat (Warszawskie Koło Młodych)
• Krzysztof Jackowski (Komisja Międzyzakładowa przy Amazon Fulfilment Poland Sp. Z o.o.)
• Mateusz Dyjach (Łódzka Komisja Środowiskowa)
• Arleta Sierakowska (Komisja Zakładowa przy Uniwersytecie Adama Mickiewicza w Poznaniu)
• Blanka Hasterok (Komisja Międzyzakładowa przy Amazon Fulfilment Poland Sp. Z o.o.)

Kontakt z KKR: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

Krajowa Komisja Pojednawcza 

Krajowa Komisja Pojednawcza wybrana na Kadencję 2024-2026:

• Sonia Burdyna (Warszawskie Koło Młodych)
• Przemysław Rubacha (Komisja Międzyzakładowa przy Amazon Fulfilment Poland Sp. Z o.o.)
• Szymon Radomski (Poznańskie Koło Młodych)
• Krzysztof Kumor (Komisja Środowiskowa NGO)
• Dariusz Bryk (Toruńskie Koło Młodych)
• Małgorzata Michel (Komisja Zakładowa przy Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie)

Kontakt z KKP: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

Reorganizacja struktury OZZ IP

Jedną z ważniejszych decyzji XIII KZDiD było uchwalenie wieloletniego planu reorganizacji struktury Związku. Do tej pory, ze względu na niewielkie rozmiary i liczebność Inicjatywa Pracownicza działała de facto jedynie na dwóch poziomach: zakładowym (okazjonalnie lokalnym w przypadku komisji środowiskowych i kół młodych) oraz krajowym. Taka struktura miała niewątpliwą zaletę polegającą na jej prostocie, jednak wraz z coraz większą liczbą działających komisji zaczęła stawać się niewydolna. Aby zaradzić tym problemom oraz zainicjować ściślejszą współpracę pomiędzy poszczególnymi komisjami, Komisja Krajowa przedstawiła projekt uchwały ws. Reorganizacji struktury związku. Zakłada on, że niejako „pomiędzy” poziomem zakładowym a krajowym wyodrębnione zostaną struktury integrujące poszczególne komisje na poziomie terytorialnym (regiony) oraz branżowym (koordynacje branżowe).

Nowa struktura związku oparta jest na założeniu, że dla skutecznego działania potrzebne są zarówno struktury terytorialne, jak i branżowe. Te pierwsze mają integrować komisje działające na wybranym terenie bez względu na to, w jakich zakładach pracy działają. Struktury regionalne mają przede wszystkim zwiększyć poziom współpracy pomiędzy poszczególnymi komisjami oraz przejąć od Komisji Krajowej część zadań związanych ze wsparciem codziennej działalności związkowej na poziomie zakładowym (takich jak wsparcie prawne czy obsługa finansowa). Z kolei struktury branżowe mają integrować komisje działające w zakładach pracy prowadzących taką samą lub zbliżoną działalność; ich głównym celem będzie koordynowanie działań w obszarach specyficznych dla danej branży. Tak zaprojektowana struktura oparta jest o rozwiązania wypracowane przez związki zawodowe odwołujące się do tradycji anarchosyndykalistycznej, która była inspiracją do założenia Inicjatywy Pracowniczej 20 lat temu: integracja komisji na poziomie lokalnym, terytorialnym, wzmacniać ma solidarność różnych grup zawodowych; natomiast struktury branżowe pozwolić mają na bardziej efektywne i skuteczniejsze podejmowanie przez związek tematów specyficznych dla określonych branż i sektorów gospodarki. Jest to model bardziej zdecentralizowany i w większym stopniu demokratyczny (angażujący w zarządzanie związkiem większą liczbę osób), ale także bardziej wymagający w porównaniu z dotychczasową strukturą Inicjatywy Pracowniczej.

Ze względu na fakt, że zmiana struktury organizacyjnej związku jest dużym przedsięwzięciem, plan zakłada, że będzie to proces wieloletni. Na przestrzeni najbliższych dwóch lat (do Zjazdu w 2026 r.) powstać mają dwa duże regiony i trzy lub cztery koordynacje branżowe. Podstawą funkcjonowania zarówno regionów, jak i struktur branżowych tymczasowo będą przepisy statutu pozwalające na zawiązywanie tzw. koordynacji — porozumień o współpracy pomiędzy komisjami OZZ IP. Praca przy przygotowaniu tych porozumień ma docelowo doprowadzić do umocowania struktur regionalnych i branżowych w statucie raz kolejnym Zjeździe Delegatów i Delegatek w 2026 r. - nadania im osobowości prawnej oraz konkretnych uprawnień i obowiązków związanych z prowadzeniem działań na poziomie ponadzakładowym. 

Strategia działania Inicjatywy Pracowniczej

Niedzielna część obrad poświęcona była w dużej mierze dyskusji nad dokumentami określającymi podstawowe zasady działania naszego związku. W tym punkcie zostały przedstawione cztery projekty uchwał, które po nieznacznych modyfikacjach Zjazd przyjął. Przyjęte dokumenty dotyczą:

• Zasad korzystania z tzw. godzin związkowych,
• Zasad zatrudniania i wynagradzania osób wykonujących prace na rzecz związku,
• Ograniczenia możliwości wstępowania do OZZ IP przedstawicieli i przedstawicielek służb mundurowych,
• Całościowej strategii działania OZZ Inicjatywa Pracownicza.

Pierwsze dwie uchwały mają przede wszystkim na celu ograniczenie ryzyka biurokratyzacji Inicjatywy Pracowniczej, zarówno na poziomie zakładowym, jak i ogólnopolskim. Tzw. stałe godziny związkowe (czyli sytuacja, w której osoby z prezydiów w czasie pracy wykonują pracę na rzecz związku) nie mogą być „kumulowane” do pełnego etatu, aby uniknąć sytuacji, w której przedstawiciele i przedstawicielki związku w poszczególnych zakładach tracą kontakt z codziennymi problemami załogi. Na poziomie krajowym zostały natomiast wprowadzone ograniczenia odnośnie tego, jakie prace w Komisji Krajowej są wynagradzane i w jakiej maksymalnej wysokości. Decyzją Zjazdu, Komisja Krajowa może skorzystać z maksymalnie 2,5 etatu — po jednym dla osób prowadzących Biuro Związku i Zespół ds. Prawnych oraz ½ etatu dla Skarbniczka. Maksymalne wynagrodzenie dla każdej z tych funkcji zostało ustalone na poziomie 1,35 płacy minimalnej za pełny etat.

Wyraźnym akcentem ideowym Zjazdu było uchwalenie ograniczeń w możliwościach wstępowania do IP przedstawicieli i przedstawicielek służb mundurowych (policja, Straż Graniczna, Służba Więzienna itp.), których głównym zadaniem jest utrzymywanie porządku publicznego, co w sposób naturalny wchodzi często w konflikt z działalnością związkową. Zjazd ustalił także, że Inicjatywa Pracownicza nie będzie brać udziału w protestach organizowanych przez związki zawodowe reprezentujące funkcjonariuszy służb mundurowych, za wyjątkiem akcji pracowników cywilnych resortów obrony narodowej i spraw wewnętrznych.

Ostatnią z uchwał dotyczących orientacji strategicznej związku był całościowy dokument zatytułowany „Nasza strategia działania”, który zastąpił dotychczas obowiązującą „Deklarację ideową”. Przyjęty dokument opisuje główne zasady, jakimi kieruje się Inicjatywa Pracownicza, takie jak: klasowy charakter (integracja różnych grup zawodowych w jednej organizacji, uznanie sprzeczności interesów świata pracy i kapitału), bojowe nastawienie (uznanie strajków i akcji bezpośredniej jako kluczowych narzędzi działania), zaangażowanie w szersze kwestie społeczne (prawa kobiet, prawo do dachu nad głową) oraz niezależność od pracodawców, państwa i partii politycznych. Zgodnie z uchwałą Zjazdu, „Nasza strategia działania” stanowi punkt odniesienia codziennych działań związkowych na każdym poziomie, na jakim jesteśmy aktywni: od poszczególnych zakładów pracy, przez branże i regiony, aż po poziom ogólnopolski i międzynarodowy.

Oprócz omówionych wyżej uchwał Zjazd zdecydował także o zwołaniu w 2025 r. Konferencji programowej, której głównym zadaniem jest wypracowanie ogólnozwiązkowych postulatów stanowiących wspólną platformę działań dla całej organizacji. Zgodnie z decyzją Zjazdu, Konferencja odbędzie się w Warszawie, a przedmiotem obrad będą postulaty dotyczące takich zagadnień jak: wynagrodzenia, czas pracy, intensywność pracy, migracje, system emerytalny, sytuacja kobiet i młodzieży na rynku pracy, prawa i wolności związkowe, sytuacja i polityka mieszkaniowa oraz klimat i ochrona środowiska naturalnego. 

26 lipca komisja Inicjatywy Pracowniczej działająca przy Fiege Zalando przedstawiła pracodawcy pięć żądań na podstawie przepisów ustawy o rozwiązywaniu sporów zbiorowych. Dzisiaj mijają 2 tygodnie od momentu złożenia pisma, co oznacza, że oficjalnie rozpoczął się spór zbiorowy.

Czego żądamy?

1. Domagamy się godnych zarobków. Żądamy podwyżki wynagrodzenia zasadniczego pracowników magazynowych bezpośrednio odpowiedzialnych za czynności magazynowe o 1000 złotych brutto od dnia 1 lipca 2024 r.
2. Domagamy się utworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Żądamy utworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych dla Pracowników zatrudnionych w Centrum Dystrybucyjnym Ameryka 30 pod Olsztynkiem od 1 stycznia 2025 r.
3. Domagamy się zmiany grafiku pracy. Żądamy przywrócenia harmonogramu pracy sprzed 23 października 2024 r., tj. przywrócenia dwóch wolnych sobót w miesiącu kalendarzowym i wolnego poniedziałku po drugiej zmianie przypadającej w sobotę począwszy od 1 października 2024 r.
4. Domagamy się sprawiedliwych zasad premiowania. Żądamy skonsolidowania zasad premiowania obowiązujących na zakładzie — przy zachowaniu dotychczasowej wysokości premii — i oparcie jej na obiektywnych, weryfikowalnych zasadach, niezależnych od uznania pracodawcy.
5. Domagamy się waloryzacji zarobków. Żądamy corocznej waloryzacji wynagrodzeń wszystkich pracowników magazynowych i administracyjnych o co najmniej wysokość stopy inflacji w każdym roku jako podwyższenie wynagrodzenia zasadniczego, począwszy od 1 stycznia 2025 r.

Wyznaczyliśmy też termin strajku: 23 października.

Wesprzyj nas w naszych działaniach i już dzisiaj wstąp w nasze szeregi!

Chcesz nas wesprzeć? Wypełnij ankietę pracowniczą: https://docs.google.com/forms/d/1gWPsPaYtFYG6hkxBkbFWgh5coetyGpw-CD8rJKzh2gQ/viewform?edit_requested=true. 

Link do deklaracji członkowskiej: https://fiege.ozzip.pl/. 

Wieści z warszawskich sporów zbiorowych w kulturze!

22 lipca Komisja Zakładowa OZZ Inicjatywa Pracownicza przy Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie podpisała porozumienie mediacyjne, które zakończyło trwający od 8 marca br. spór zbiorowy w tej samorządowej instytucji kultury. Więcej przeczytacie na Bieduj w Kulturze!

Co udało się wywalczyć?

• Rozłożoną w czasie 20%-ową waloryzację wynagrodzeń zasadniczych dla wszystkich pracowników i pracownic Muzeum (od kwietnia 2024 r. do stycznia 2025 r.). Po kwietniowej 10%-owej waloryzacji wynagrodzeń zasadniczych, pracownicy i pracownice otrzymają w lipcu około 390 zł netto stałej podwyżki wynagrodzenia zasadniczego w przeliczeniu na pełny etat. Ostatnia podwyżka, mająca dorównać do brakujących 10% waloryzacji wynagrodzenia zasadniczego (po odjęciu lipcowych podwyżek), zaplanowana jest na styczeń 2025 r. Środki potrzebne na ten cel zostały zagwarantowane przez wpisanie w projekt planu finansowego instytucji na 2025 r.
• Mechanizm waloryzacji wynagrodzeń zasadniczych od stycznia 2025 r. Pomimo braku w tej chwili mechanizmu prawnego, który umożliwiałby coroczną waloryzację wynagrodzeń, począwszy od 2025 r. odbywać się będą coroczne spotkania dyrekcji z zakładową organizacją związkową dotyczące waloryzacji wynagrodzeń zasadniczych podczas planowania przyszłorocznego budżetu instytucji (w zgodzie z obowiązującymi zarządzeniami).

Życzymy Komisjom Zakładowym przy Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN oraz Muzeum Warszawy wytrwałości, oraz sukcesów w trwających sporach zbiorowych, pomimo nacisków ze strony Biura Kultury. Deklarujemy gotowość wsparcia i dalszych wspólnych działań mających na celu poprawę warunków pracy i płac pracowników kultury!

26. lipca Komisje Zakładowe OZZ „Inicjatywa Pracownicza”, NSZZ „Solidarność” oraz OPZZ „Konfederacja Pracy” przy Muzeum Warszawy podpisały porozumienie kończące spór rozpoczęty 8 marca br. Spośród trzech muzeów, których walkę opisujemy na facebookowej stronie Bieduj w kulturze, MW to jedyna instytucja w pełni finansowana od wielu lat przez m.st. Warszawa.

Co udało się wywalczyć?

• Podział 3049500 zł przyznanych przez Radę Miasta st. Warszawy 20. czerwca br. na wynagrodzenia pracowników i pracowniczek Muzeum Warszawy.

Komentarz: Przyznanie tych pieniędzy oznaczało konieczność zmiany regulaminu wynagradzania Muzeum Warszawy. Taka zmiana musi być każdorazowo konsultowana z organizacjami związkowymi działającymi w miejscu pracy. Najważniejszym celem komisji zakładowych przy MW było ustalenie dolnego progu wynagrodzenia zasadniczego w I kat. zaszeregowania (dla pracowników zarabiających najmniej) na 5500 zł brutto płacy zasadniczej. Poza tym związki zaproponowały zwiększenie pensji o min. 20% do 36% dla pracowników w kat. I-IV (a więc wszystkich poza Kierownikami oraz Dyrekcją). Ostatecznie dla poszczególnych kategorii wynagrodzeń strony ustaliły następujące progi oraz średnią wysokość zwiększenia pensji:

I 5100 - 5800 zł, przy czym strony ustalają, że średnia wysokość podwyżek będzie wynosiła 25%

Dla pracowników zatrudnionych na stanowisku opiekuna ekspozycji oraz pracownika obsługi technicznej minimalne wynagrodzenie nie będzie niższe niż 5300 zł.

Dla pracowników zatrudnionych na stanowisku kwalifikowanego opiekuna ekspozycji minimalne wynagrodzenie nie będzie niższe niż 5460 zł.

II 5500 zł - 6600 zł, przy czym strony ustalają, że średnia wysokość podwyżek będzie wynosiła 30%

III 6000 zł - 7500 zł, przy czym strony ustalają, że średnia wysokość podwyżek będzie wynosiła 34%

IV 6900 zł - 8100 zł, przy czym strony ustalają, że średnia wysokość podwyżek będzie wynosiła 36%

V 6900 zł - 8900 zł, przy czym strony ustalają, że średnia wysokość podwyżek będzie wynosiła 35%

VI 8200 zł - 9700 zł, przy czym strony ustalają, że średnia wysokość podwyżek będzie wynosiła 27%

• Wspólne wystąpienie do organizatora w celu uzyskania dodatkowych środków w ramach dotacji podmiotowej umożliwiających waloryzację wynagrodzeń od 1 stycznia. 2024 r.

Komentarz: Organizacje związkowe przy MW od początku sporu żądały 35% wzrostu pensji z wyrównaniem od stycznia 2024 dla każdego pracownika i pracowniczki. Wciąż celem działania związków przy MW jest to, by straty, które pracownicy i pracowniczki ponieśli i ponoszą na skutek skumulowanej inflacji były w większym stopniu rekompensowane. Potrzeba dalszych negocjacji z Miastem w sprawie wprowadzenia mechanizmu umożliwiającego waloryzację o wskaźnik inflacji w stołecznych instytucjach kultury.

• Wydzielenie z Funduszu płac 400 000 zł rocznie z przeznaczeniem na nagrody uznaniowe, z jednoczesnym zastrzeżeniem, że Dyrektor/ka wykorzysta w każdym roku pełną kwotę na Nagrody uznaniowe.

Podsumowanie

Komisje zakładowe przy MW dostrzegają wyraźny wzrost wynagrodzeń na stanowiskach pracowników i pracowniczek muzealnych, ale wciąż widzą  problem niewystarczającego wzrostu wynagrodzeń wśród osób zarabiających w MW najmniej. Bardzo dużą przeszkodą w osiągnięciu porozumienia do końca mediacji było to, że strona związkowa i Pracodawca różnie interpretowali fakt kolejnych zmian wysokości pensji przy okazji wzrostu minimalnego wynagrodzenia, zwłaszcza w styczniu 2024 r. Zdaniem pracodawcy środki przekazane przez Miasto celem sfinansowania zwiększenia minimalnej powinny być wliczane do podwyżek w MW. Związki stoją na stanowisku, że „zalegalizowanie” pensji to nie podwyżka.

Zdaniem przedstawicieli i przedstawicielek KZ OZZ Inicjatywa Pracownicza i KZ OPZZ "Konfederacja Pracy" rozmowy były bardzo trudne. Strona społeczna była stawiana w roli opiniodawcy nie zaś podmiotowego partnera, który wnosi pełnowartościowe propozycje zmian skonsultowanych bezpośrednio z załogą. Porozumienie zostało podpisane, jednak nie wszystkie organizacje związkowe przy MW są zadowolone z jego przebiegu, zważywszy na dużą presję czasową i brak zapewnień ze strony Pracodawcy, że pensje zostaną podwyższone (zgodnie z sugestią Miasta) od lipca br. Strona związkowa zdecydowała się na zakończenie sporu głównie w trosce o dobro załogi i jak najszybszą wypłatę podwyżek.

Pragniemy na koniec podkreślić, że z zasady rokowania, mediacje i inne negocjacje zbiorowe nie są tajne!

• Przedmiotem naszego sporu jest podział środków publicznych — to z zasady powinna być informacja publiczna, a nie tajemnica przedsiębiorstwa, a dostęp do tej informacji powinna mieć też opinia publiczna;
• Organizacja zakładowa zgodnie z Ustawą o Związkach Zawodowych (art 26 ust 2) ma za zadanie zajmować stanowisko wobec pracodawcy i załogi w sprawach zbiorowych praw i interesów - nasze związki są demokratyczne i transparentne i przyjmują, że ich obowiązkiem jest szerokie informowanie o swoich działaniach w tym wszelkich negocjacjach z pracodawcą. To przyjęta w Inicjatywie Pracowniczej zasada wynikająca z ustawowej niezależności związku od pracodawców i władz państwowych;
• Formą zajmowania tego stanowiska jest publikowanie w związkowych mediach i mediach społecznościowych informacji o tym co się dzieje w ramach sporu, czego żąda związek, jakie ma stanowisko i co na to pracodawca.

Solidaryzujemy się z pracownicami i pracownikami Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN, którzy proces mediacji mają jeszcze przed sobą.

Pragniemy również podziękować naszym Koleżankom i Kolegom z pozostałych instytucji w sporze. Bez Was ta walka byłaby dużo trudniejsza, o ile nie niemożliwa. Dzięki za każde wsparcie, każdą wskazówkę i wszystkie wspólne akcje. Ogromne podziękowania dla Komisji Krajowej OZZ Inicjatywa Pracownicza.

25 lipca Komisja Międzyzakładowa OZZ Inicjatywa Pracownicza przy Nielseniq / Nielseniq Workers' Initiative razem z Konfederacją Pracy w Nielsen Services Poland zakończyły etap mediacji w ramach sporu zbiorowego, podpisując protokół rozbieżności.

Co udało się dotychczas wywalczyć? 

• Przeprowadzenie pominiętych wcześniej konsultacji regulaminu pracy zdalnej — postulat został spełniony po interwencji Państwowej Inspekcji Pracy, która wykazała, że wdrożenie regulaminu bez konsultacji ze związkami zawodowymi było naruszeniem prawa.
• Wliczenie czasu transportu dla pracowników terenowych — żądanie wliczenia do czasu pracy transportu do i między placówkami zostało słusznie spełnione, jednak dotyczy to jedynie grupy pracowników terenowych.
• Likwidacja bezpośredniego nadzoru aplikacji monitorującej nad zleceniobiorcami — również dotyczy jedynie kilkudziesięciu pracowników terenowych. Niejasny pozostaje też status realizacji tego postulatu.

Pomimo starań i prób osiągnięcia kompromisu przez stronę związkową, Pracodawca konsekwentnie odmawiał jednak spełnienia najistotniejszych z punktu widzenia wszystkich pracowników postulatów w jakimkolwiek zakresie:

1. Podwyżek wynagrodzeń — strona związkowa zaproponowała kwotę podwyżki dla wszystkich pracowników w kwocie 2500 zł brutto, licząc na negocjacje w dobrej wierze i ustalenie kwoty, która jest akceptowalna dla każdej ze stron. Pracodawca podczas rokowań i mediacji nie podjął żadnych negocjacji, nawet w odpowiedzi na prośbę podania dowolnej kwoty podwyżki, jaką byłby skłonny zaproponować;
2. Dodatków stażowych — obecnie funkcjonuje jednorazowa premia wynosząca 500 złotych brutto za 5- letni staż pracy;
3. Transparentności wynagrodzeń — pracodawca wprowadzi te rozwiązania dopiero wtedy, kiedy nakaże mu to powszechnie obowiązujące prawo;
4. Wyrównań inflacyjnych — zdaniem pracodawcy jest to rozwiązanie nierynkowe.

Kolejnym krokiem przewidzianym prawnie w ramach sporu zbiorowego jest organizacja referendum strajkowego, o którego przebiegu będziemy Was wkrótce informować.

The document "Our Strategy" was adopted by resolution No. 12 of the 13th National Congress of Delegates OZZ Inicjatywa Pracownicza, which took place on February 24-25 2024 in Poznań. This resolution defines the most important principles that guide our trade union in its activities – both on the level of individual workplaces as well as regional structures, industry structures, and national authorities of the Inicjatywa Pracownicza.

20 czerwca 2024 roku rozpoczynamy strajk w naszym zakładzie pracy, koncernie CANPACK Food and Industrial Packaging. Po miesiącach bezowocnych spotkań z zarządem sięgamy po ostateczne narzędzie walki o godne warunki życia. Dlaczego strajk? Co roku wypracowujemy spółce wielomilionowe zyski – ciężką pracą na przestrzeni lat 2020-2023 niemal podwoiliśmy zysk netto z 35 do 67 milionów złotych rocznie. Pomimo tego, pensje niemal połowy fizycznych pracowników wciąż pozostają na poziomie bliskim minimalnej krajowej. Coroczne wzrosty płac, jakie oferuje zarząd, ledwo rekompensują inflację. Dlatego rozpoczęliśmy walkę o godne życie.

15 czerwca 2024 r.

Stanowisko młodzieży zrzeszonej w OZZ Inicjatywa Pracownicza dot. bezprecedensowego naruszania autonomii polskich uczelni

Autonomia uczelni jest współcześnie postrzegana jako oczywisty fundament wolności akademickich. W Polsce funkcjonuje od czasu uchwalenia ustawy o szkołach akademickich z 1920 roku. Jest to jeden z filarów, na którym opiera się wspólnota złożona ze wszystkich członków i członkiń społeczności uniwersyteckich na całym świecie. Społeczność studencka zajmuje w tej wspólnocie kluczowe miejsce — to właśnie jej głos jest najczęściej głosem zmiany na uczelniach. Głos ten bywa przez akademików i zwierzchników uniwersytetu wysłuchiwany lub ignorowany. Tylko w najczarniejszych dniach polskiego szkolnictwa wyższego, był on siłowo pacyfikowany a przypadki, gdy działo się to z inicjatywy rektorów, można policzyć na palcach jednej ręki. 

Rok akademicki 2023/24 zaowocował w niespotykane od dawna formy protestu i poziom zaangażowania społeczności studenckiej w całym kraju. Strajki okupacyjne w DS Jowita w Poznaniu, DS Kamionka i Collegium Broscianum w Krakowie oraz na Uniwersytetach Warszawskim i Wrocławskim to znak, że studentkom i studentom zależy na uniwersytecie i widzą w nim przyszłość oraz chcą mieć na tę przyszłość demokratyczny wpływ — co jest nieodłącznym elementem deklaratywnej misji każdej uczelni wyższej. 

W maju rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego, Jacek Popiel, zszokował społeczność akademicką, próbując zastraszyć studentki i studentów okupujących Dom Studencki Kamionka za pomocą policji. Zamiast jako primus inter pares, naukowiec, któremu przypadło zadanie doglądania dobra Uniwersytetu, wysłuchać protestujących i wspólnie podjąć odpowiednie działania, jego pierwszą reakcją było zrzeczenie się odpowiedzialności za własnych studentów i przekazanie jej Policji. Jednakże nie została wtedy wydana pisemna zgoda na wejście służb na teren uczelni, w efekcie czego funkcjonariusze, poinformowani o tym fakcie przez strajkujących, odstąpili od prób rozbicia pokojowego strajku. Nie była to jedyna próba zastraszania strajkujących przez władze Uniwersytetu Jagiellońskiego. Zaledwie kilka dni później Krakowskie Koło Młodych Inicjatywy Pracowniczej drogą mailową otrzymało pismo, w którym zapowiedziano, że znajdujące się w budynku osoby poniosą konsekwencje prawne i dyscyplinarne, jeżeli nie opuszczą go w ciągu godziny od otrzymania wiadomości. Tego samego dnia na zlecenie władz rektorskich odcięto prąd w całym budynku i podjęto próbę zamknięcia drzwi budynku po wymianie zamków, do czego nie dopuścili strajkujący.

Mimo bezwzględnej krytyki wystosowanej przez opinię publiczną, media i społeczność akademicką wobec decyzji krakowskiego rektora naruszającej autonomię uniwersytecką, policja została wezwana do pokojowo protestujących po raz drugi w tym samym roku akademickim i po raz drugi od kilkudziesięciu lat! Niespełna miesiąc później, rektor Uniwersytetu Warszawskiego, Alojzy Nowak w brutalny sposób przerwał propalestyński strajk okupacyjny, rozszerzając tym samym antyspołeczną politykę uczelni o kolejne ustawowo zagwarantowane nam prawo — do wolności zgromadzeń i wolności słowa. 

Te decyzje są symptomem trwającego od lat procesu degradacji i dewaluacji akademii. Rektorzy lekceważą swoją funkcję i nie poczuwają się do odpowiedzialności za dobro wspólnoty uczelni, a jedynie za jej mienie. Rektorzy stawiają się raczej w roli menadżerów, aniżeli aktywnych członków akademickiej wspólnoty. Wyznaczyli oni tym samym niebezpieczny precedens. Studenci pozostają jedyną grupą społeczną, która (do niedawna) mogła walczyć o swoje prawa bez łamiącej groźby konsekwencji. W Polsce o strajk w swoim miejscu pracy jest niezwykle trudno, ze względu na służalcze wobec pracodawców prawo i prekaryzację zatrudnienia. Nie można również protestować na ulicach, pod groźbą przemocy policyjnej, ani nie można stawiać oporu wobec prowadzonej przez państwo i samorządy polityki mieszkaniowej, ze względu na całkowitą prywatyzację rynku mieszkań dla młodych. 12 czerwca Uniwersytet Warszawski dołączył do grona miejsc, w których nasze pokolenie głosu nie ma. 

Rektor każdej uczelni, na której studenci lub pracownicy posuwają się do protestu, demonstracji, strajku czy okupacji, powinien świecić przykładem, uzasadniać swoje racje merytorycznie oraz traktować studentów i studentki z szacunkiem, należnym każdej osobie. To, do czego posunął się rektor Alojzy Nowak w dniu 12 czerwca, jest dla nas wszystkich bolesnym przypomnieniem o upadku polskiej akademii. Studiujemy dziś w antypolitycznych, niedemokratycznych i pozbawionych kodeksu etycznego placówkach zarządzanych przez zwyczajnych kierowników mających na względzie jedynie wyniki finansowe i pozycje w rankingach. Jako studenci i studentki nie godzimy się na taki wygląd uniwersytetu, i jesteśmy przekonani o słuszności kierunku, w którym zmierza ruch studencki.

Wzywamy Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego do potępienia interwencji policji zarówno w Krakowie, jak i w Warszawie.   

Podpisano:

Dolnośląskie Koło Młodych Inicjatywy Pracowniczej

Krakowskie Koło Młodych Inicjatywy Pracowniczej

Łódzkie Koło Młodych Inicjatywy Pracowniczej

Poznańskie Koło Młodych Inicjatywy Pracowniczej

Śląskie Koło Młodych Inicjatywy Pracowniczej

Toruńskie Koło Młodych Inicjatywy Pracowniczej

Trójmiejskie Koło Młodych Inicjatywy Pracowniczej 

Warszawskie Koło Młodych Inicjatywy Pracowniczej

Dokument „Nasza strategia działania” został przyjęty uchwałą nr 12 XIII Krajowego Zjazdu Delegatów i Delegatek OZZ Inicjatywa Pracownicza, który odbył się w dniach 24-25 lutego 2024 r. w Poznaniu. Uchwała ta określa najważniejsze zasady, jakimi kieruje się nasz związek zawodowy w prowadzonych działaniach – zarówno na poziomie poszczególnych zakładów pracy, jak i struktur regionalnych, branżowych oraz władz krajowych Inicjatywy Pracowniczej.

Warszawa, 18-19 maja 2024

Na 5. spotkaniu Międzynarodowej Związkowej Sieci Solidarności i Walk (10-12 września 2023) postanowiliśmy kontynuować tworzenie sieci współpracy na terytorium europejskim. Po spotkaniu w Mediolanie w lutym 2024 r. zebraliśmy się w Warszawie, aby kontynuować wspólną pracę związkową. 

Z tą intencją spotkaliśmy się z przedstawicielami Komisji Krajowej oraz następujących komisji OZZ Inicjatywa Pracownicza:

• Pracownicy i Pracownice Domowe
• Kurierzy i Kurierki
• Pracownicy Branży Gier

Uzgodniono rezolucje w następujących kwestiach: 

• Finansowanie MZSSiW nie może być wyłączną odpowiedzialnością czterech organizacji koordynujących (CGT - CSP Conlutas - CUB - Solidaires). 
• Europejskie organizacje obecne na tym spotkaniu zobowiązują się do wniesienia wkładu w wysokości odpowiadającej ich możliwościom finansowym na pokrycie kosztów 6. spotkania MZSSiW zaplanowanego na koniec 2025 roku. Zostanie wysłany list do europejskich organizacji MZSSiW, aby sprawdzić ich możliwości w tym zakresie.   
• Poparcie dla europejskiej akcji pracowników emerytowanych w Bilbao 23-14 maja 2024 r. (Kraj Basków)!
• Solidarność z oporem ukraińskich pracowników!
• Kontynuacja wsparcia dla Juliana Assange’a.
• Dalsze wsparcie walki społeczeństwa argentyńskiego, ich walka jest również naszą walką!
• Kontynuacja wsparcia dla demonstracji na rzecz zakończenia ludobójstwa narodu palestyńskiego! 
• Dalsze wspieranie bojkotu przeciwko apartheidowi, nie dla współpracy wojskowej z Izraelem, stop masakrze narodu palestyńskiego! 
• Wsparcie dla strajkujących studentów w Krakowie (Polska)!
• Wsparcie dla pracowników kultury w sporze zbiorowym w Warszawie (Polska)!
• Wsparcie dla pracowników ex-GKN we Florencji (Włochy) 

Ponadto postanowiono o zwołaniu następujących spotkań sektorowych: 

• 5-7 lipca w Ruesta, organizowane przez CGT dla branży metalurgicznej
• 19-21 listopada, organizowane przez Solidaires dla sektora telemarketingu i IT

• W grudniu Solidaires zobowiązuje się do zwołania spotkania dla sektora zdrowia i opieki
• W pierwszym kwartale 2025 r. ADL Cobas zobowiązuje się do zwołania spotkania sektora kultury w Wenecji

Popieramy również wezwania do zwołania następujących spotkań w skali globalnej:

• 18-19 listopada kontr-demonstracja w ramach szczytu G20 w Rio de Janeiro (Brazylia) organizowana przez CSP-Conlutas 
• Pod koniec 2025 r. globalne 6. spotkanie MZSSiW we Włoszech

Kolejne europejskie spotkanie MZSSiW, które organizuje Solidaires, odbędzie się w Paryżu w dniach 28-29 września 2024 r. Po szybkiej prezentacji sytuacji społeczno-ekonomicznej w każdym kraju pod obrady poddane zostaną następujące punkty:

• Ewaluacja poprzednich spotkań w celu stworzenia materiałów informacyjnych i sformułowania żądań sieci: 

1. Analiza porównawcza głównych koncepcji prawa pracy w Europie (CGT). 
2. Analiza porównawcza systemu emerytur w Europie (CUB).
3. Analiza porównawcza sytuacji pracowników migrujących w Europie (OZZ IP i ADL - Cobas).
4. Analiza porównawcza sektora edukacji w Europie (Solidaires).

• Organizacja udziału naszych delegacji w kontr-demonstracji w ramach szczytu G20 w Rio de Janeiro (Brazylia) poprzez połączenie online z CSP-Conlutas  

• Kontynuacja dyskusji o finansowaniu sieci MZSSiW

OZZ Inicjatywa Pracownicza (Polska), ADL - Cobas (Włochy) - CUB (Włochy), CGT (Hiszpania), Union Syndicale Solidaires (Francja).

www.laboursolidarity.org

Feminizm — którędy  droga? 

Tekst został opublikowany w ramach Matronatu nad V Socjalnym Kongresie Kobiet na https://nowyobywatel.pl/2024/05/21/kongres-kobiet-musi-byc-socjalny/.

Odnalezienie się w feminizmie to niemałe wyzwanie. Z jednej strony do młodych kobiet za pośrednictwem internetu dociera więcej feministycznych treści, niż którakolwiek z naszych starszych koleżanek mogłaby sobie wymarzyć, z drugiej zaś, wyrastamy na popfeminizmie, dla którego kluczowy jest tzw. empowerment, sukces zawodowy (najlepiej w korporacji!), estetyzacja feminizmu, wręcz trywializacja przekazu i dekonstrukcja postulatów obecnych w ruchu feministycznym tak, aby w miękkiej, przypudrowanej formie, z odrobiną różu na policzkach, przemawiały do wrogo nastawionych wobec feminizmu grup. 

W odnalezieniu się nie pomaga też elityzacja feminizmu, na którą, jak na ironię, zwracano uwagę wielokrotnie, głównie w środowiskach akademickich. Źródeł  takiego obrotu spraw w Polsce powinnyśmy doszukiwać się w transformacji ustrojowej. W latach 90 zaangażowanie społeczne było na niskim poziomie ze względu na trudną sytuację materialną, bezrobocie i ogromną niepewność związaną z przyszłością. Biorąc pod uwagę fakt, że to kobiety były (i są!) bardziej narażone na problem ubóstwa¹, a jednocześnie czuły silną presję na wywiązywanie się z roli przypisywanej im ze względu na płeć (która wciąż pozostaje w mocy), słabsze zaangażowania w ruchy kobiece nie powinien dziwić.

Niemniej jednak jeszcze w 1992 roku poziom uzwiązkowienia w Polsce wynosił 16%, trzykrotność dzisiejszego poziomu.² Co za tym idzie obserwowano również większą aktywność protestacyjną i strajkową. To w latach 1989-1994 Polska była świadkiem pierwszej i najbardziej intensywnej fali strajków w swojej najnowszej historii. Osiągając szczyt w latach 1992 i 1993 roku, stały się jednymi z najbardziej dynamicznych w całej Europie.³ Trzeba wyartykułować to, co bywa pomijane w dyskursie akademickim — kobiety stanowiły front, zaplecze i gigantyczną siłę w walkach na zakładach pracy! Ten rodzaj zaangażowania w ruchy społeczne nie powinien dziwić wobec cięcia świadczeń socjalnych i opieki socjalnej, prywatyzacji zakładów pracy i zamykania przyzakładowych żłobków, przedszkoli i stołówek, co uderzało w kobiety bezpośrednio, obarczając je skutkami reform, mających być szansą na lepsze jutro. Media, stojąc na straży dyskursu, pomijały niewygodne dla neoliberałów głosy, i tak, na co zwróciła uwagę Ewa Charkiewicz w swoim tekście „“Matki do sterylizacji. Neoliberalny rasizm w Polsce” głosy kobiet były trywializowanie, a echo strajkujących słabło.  Idealnym przykładem tego podejścia są komentarze kierowane w stronę protestujących przeciwko eksmisjom i brakom lokali socjalnych matek z Wałbrzycha, tytułowe  „matki do sterylizacji”.⁴

Przestrzeń, szczególnie tę medialną, bez większego trudu zdominowały więc feministki liberalne, pozbawione perspektywy klasowej, posiadające znaczny kapitał finansowy i szerokie kręgi towarzyskie wśród klasy rządzącej. W ruchu, którym rządzi rzekome siostrzeństwo, utrwaliła się tendencja do indywidualizacji odpowiedzialności za systemowe nierówności, prowadząc do obciążania pojedynczych kobiet za problemy, które są wynikiem szerszych, strukturalnych dysfunkcji. Siostrzeństwo kończy się więc tam, gdzie pojawia się konflikt interesów.

W badaniu Gallupa „41% kobiet o wyższych dochodach oświadczyło, że nie są feministkami, zaś w grupie kobiet o niskim dochodzie już tylko 26% kobiet twierdziło podobnie” ⁵, jednak wciąż w dużym stopniu głosem feministek są bogate kobiety, których interesy absolutnie nie pokrywają się z socjalnymi potrzebami większości z nas. Choć te spostrzeżenia są banalne, za koniecznością ich wypowiedzenia przemawia to, że wciąż walczymy o zmianę dominującego paradygmatu.

Szukając drogowskazu na „feminizm”, nietrudno się pogubić. Możemy poczuć, że to nie jest w pełni o nas. Jednak dróg w tym kierunku jest wiele, a inicjatywy takie jak Socjalny Kongres Kobiet pokazują, że feminizm to nasza kolektywna broń i siła.

Narodziny ruchu – I Socjalny Kongres Kobiet Rok 2018. 

W 2018 roku, pod hasłem „O wyższe płace i niższe czynsze”, odbyło się nasze pierwsze wydarzenie.  Był to czas, gdy opiekunki ze żłobków, pracownice instytucji kultury oraz lokatorki postanowiły zainicjować ruch, mający na celu wspólne przeciwdziałanie wyzyskowi w miejscach pracy i szeroko pojętej niesprawiedliwości społecznej. Kongres miał być przestrzenią otwartą, gdzie każda uczestniczka mogła wyrazić swoje zdanie, podzielić się doświadczeniami, nierzadko pierwszy raz w życiu. Zamiast tradycyjnego panelu, zdecydowano się na otwartą dyskusję, mającą dotknąć realnych problemów kobiet w miejscach pracy i zamieszkania. Była to jednocześnie próba zrozumienia przeszkód organizacyjnych jak i walk, które musimy toczyć na co dzień. Pierwszy kongres zaowocował listą postulatów, które były bezpośrednim wynikiem walk socjalnych kobiet. Wokół tych postulatów toczy się praca przez cały rok, a wydarzenia służą ich aktualizacji i rozszerzeniu. Socjalny Kongres Kobiet to także akt oporu wobec liberalnych wydarzeń feministycznych, gdzie głos zabierają politycy, jak np. podczas Kongresu Kobiet w 2022 roku, gdy Donald Tusk,  jeszcze długo przed powołaniem nowego rządu, otrzymał nagrodę za działania sprzed lat oraz kampanijne obietnice. I Socjalny Kongres Kobiet nie był reakcyjnym wydarzeniem, a kontynuacją walki kobiet marginalizowanych zarówno przez rządy, media jak i opinię publiczną. Rozwijanie tej platformy, to tworzenie feminizmu siły.

Wspólna siła w działaniu

Przez wiele lat nasze progi przekraczały przedstawicielki licznych grup społecznych, tworząc mozaikę różnorodności. W minionym roku, podczas Kongresu, obserwowałyśmy wyjątkowo obszerną reprezentację. Swoją obecnością zaszczyciły nas związki zawodowe z różnych branż, stowarzyszenia lokatorskie, kobiece organizacje i ruchy socjalne.⁶ Z ogromną radością przyjęłyśmy także działaczki związkowe i feministyczne z zagranicy, które dołączyły do nas, wzbogacając nasze spotkanie o międzynarodowy wymiar. 

Łączą nas różne doświadczenia, jednak przyświecają wspólne cele

Jako kobiety młodsze i starsze, kobiety pracujące, lokatorki, matki możemy się zastanawiać nad tym, jaką rolę właściwie powinien pełnić w naszym życiu feminizm. Uczestnicząc w ruchu, który ukształtował się przy Socjalnym Kongresie Kobiet, możemy wskazać na obszary, których analiza przez pryzmat feminizmu socjalnego daje wiele nadziei na lepszą przyszłość. Nie chcemy przecież wiele, choć nasze żądania z perspektywy indywidualnej, mogą wydawać się niemożliwe do realizacji. Szczególnie że postulaty ruchu feministycznego bywają efemeryczne, i choć również w tej niedookreśloności jest ich siła, potrzebujemy też zmian możliwych do wprowadzenia w krótszym okresie. Takich, które będą służyły tym z nas, które pozbawione są przywilejów ekonomicznych i które jeszcze kilka lat temu czuły się bezsilne i niereprezentowane. Sama deklaracja o byciu feministką jest niewystarczająca. Wiele z nas przekonało się o tym na własnej skórze, gdy byłyśmy mobbingowane przez nasze szefowe, progresywne, otwarte feministki lub gdy doświadczałyśmy wykluczenia z ruchu, ponieważ za kuluarami ustalono, że nasz feminizm nie jest wystarczająco feministyczny.

Łączą nas różne doświadczenia, jednak przyświecają wspólne cele. Chcemy uznania i godziwego wynagrodzenia za naszą pracę, niezależnie od tego, gdzie jest wykonywana. Chcemy rozwoju publicznych instytucji opiekuńczych, które wesprą nasze rodziny. Chcemy dostępu do środków utrzymania, które są niezbędne każdego dnia. Chcemy bezpieczeństwa socjalnego, które da nam poczucie stabilności. Chcemy wpływu na wszystkie dziedziny naszego życia, aby móc kształtować naszą rzeczywistość. Chcemy mieć większy wpływ na funkcjonowanie naszych miejsc pracy i móc strajkować. Chcemy wyzwolić się z roli taniej siły roboczej i żyć z szacunkiem i godnością, na którą zasługujemy. Chcemy darmowej, bezpiecznej aborcji. Nasze życie nie może sprowadzać się do bycia tanią siłą produkcyjną i reprodukcyjną.

Aktualnie pracujemy wokół postulatów udostępnionych na stronie internetowej OZZ Inicjatywa Pracownicza: Postulaty IV SKK

Jesteśmy feministkami ze związków zawodowych i stowarzyszeń lokatorskich

Żądania materialne rezonują ze wszystkimi sferami życia. Tym, co gwarantuje feminizm w związkach zawodowych, jest posiadanie siły przetargowej, która w bezpośredni sposób wpływa na naszą sprawczość. Poprzez związki zawodowe jesteśmy w ciągłym kontakcie, a nasze kampanie mają realny wpływ na funkcjonowanie zakładów pracy (np. dodatkowa przerwa na karmienie w Amazonie) czy politykę w szerokim tego słowa znaczeniu. W tym roku przeprowadzimy 4 bloki tematyczne: „Podwyżki to za mało!”, „Chcemy więcej niż tylko pracować”, „O wyższe płace i niższe czynsze — walki na polu miasta” oraz „Praca Kobiet i technologia” —  blok będący niuansem na skalę ogólnopolską, na którym po raz pierwszy omówimy problemy kobiet w IT i mediach, przeprowadzimy pogłębioną dyskusję o tym, jak nowe technologie wpływają na naszą pracę. Choć dróg w feminizmie jest wiele, głęboko wierzymy, że budując silny, socjalny ruch, dążymy do zmian systemowych, a związki zawodowe, co pokazuje historia, mają wpływ na prowadzenie polityki państwa. Polityki, która wreszcie powinna pójść za głosem kobiet!

Zachęcamy do zapoznania się z programem V Socjalnego Kongresu Kobiet, który znajdziecie pod linkiem: Program V Socjalnego KK.

Dominika Lichańska

Przypisy:

1. Górnicz-Mulcahy A., Lewandowicz-Machnikowska M., 2021. Społeczne i prawne aspekty dyskryminacji płacowej kobiet, Prawo pracy i prawo socjalne : teraźniejszość i przyszłość: księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Herbertowi Szurgaczowi, s. 77-84.
2. Raport CBOS, Związki Zawodowe w Polsce, 2019.
3. Sekuła P., 2013. Aktywność protestacyjna polaków w latach 1989-2009. „Polityka i Społeczeństwo” 3(11).
4. Charkiewicz E., 2008. “Matki do sterylizacji. Neoliberalny rasizm w Polsce, cz. I”. 
5. Krzyżnowska N., 2015. Elityzacja i stygmatyzacja w polskim ruchu kobiet po 1989 r., [w]: Odkrywając współczesną młodzież. Studia interdyscyplinarne (pp.103-134). 
6. Dostęp online: https://www.ozzip.pl/informacje/ogolnopolskie/item/2958-iv-skk-relacja 

Warszawa 19.05.2024

Pracownice i pracownicy uniwersytetów murem za okupującymi DS „Kamionka”!

Jako przedstawicielki i przedstawiciele Komisji Zakładowych OZZ Inicjatywa Pracownicza działających na uniwersytetach i w instytucjach naukowych solidaryzujemy się z osobami prowadzącymi protest okupacyjny w Domu Studenckim „Kamionka” i wyrażamy poparcie dla ich postulatów. 

W obliczu pogłębiającego się kryzysu mieszkaniowego, który szczególnie dotkliwie dotyka osoby studiujące, decyzja władz Uniwersytetu Jagiellońskiego o sprzedaży DS „Kamionka” jest niezrozumiała i bulwersująca. Jest to kolejny, po próbie sprzedaży DS „Jowita” w Poznaniu przez władze UAM, przykład antystudenckiej, antyspołecznej, podporządkowanej neoliberalnej logice polityki polskich uczelni wyższych. Sprawia ona, że studenci i studentki zmuszeni są do płacenia astronomicznych cen za wynajem mieszkania lub pokoju na rynku prywatnym. Pociąga to za sobą konieczność pracy w coraz większym wymiarze, często w prekarnych warunkach. W skrajnych przypadkach wpływa to na decyzję o rezygnacji ze studiów. Władze polskich uczelni nie tylko nie zapewniają swoim studentkom i studentom zabezpieczeń socjalnych koniecznych do studiowania, ale wręcz aktywnie wpływają na pogorszenie ich warunków życia. Żądza zysku nie może przeważać nad zabezpieczeniem podstawowej potrzeby osób studiujących, jaką jest potrzeba bezpiecznego schronienia. 

Wraz ze studentami, studentkami i osobami studenckimi UJ domagamy się spełnienia przez władze Uniwersytetu następujących postulatów: 

1. Natychmiastowego wycofania się z planów sprzedaży DS Kamionka;
2. Natychmiastowego wznowienia działalności dwóch budynków DS „Kamionka”;
3. Natychmiastowego wycofania się z planów sprzedaży Bursy Jagiellońskiej;
4. Przedstawienia całościowej strategii mieszkaniowej, znacznie zwiększającej dostępność miejsc w akademikach wraz z zabezpieczeniem na ten cel środków finansowych. Taka strategia powinna obejmować m.in.  projekt budowy nowych domów studenckich na terenie Kampusu Ruczaj, udostępnienie DS Racławicka dla studentów UJ oraz zwiększenie liczby miejsc w czterech akademikach zarządzanych przez Fundację Bratniak;
5. Zapewnienia ze strony władz uczelni, że żadna osoba nie poniesie żadnej odpowiedzialności prawnej i dyscyplinarnej za udział w strajku okupacyjnym.

Potępiamy również wzywanie policji do pokojowego protestu  i apelujemy o to, aby władze UJ zrezygnowały z korzystania z interwencji służb porządkowych wobec własnych studentów i studentek. Pamiętajmy, że to dla nich uczelnia wykonuje swoją misję.  Jednocześnie, po raz kolejny, domagamy się wspólnego działania władz akademii, samorządów i państwa w zapewnieniu godnych warunków studiowania i pracy na uczelniach i w instytutach naukowych. Wzywamy także wszystkich członków i członkinie wspólnoty akademickiej do solidarności ze studentkami i studentami walczącymi o rzeczy fundamentalne i do wsparcia tej walki.

Międzyzakładowa Komisja OZZ Inicjatywa Pracownicza przy Uniwersytecie Jagiellońskim
Komisja Zakładowa OZZ Inicjatywa Pracownicza przy Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Komisja Zakładowa OZZ Inicjatywa Pracownicza przy Uniwersytecie Warszawskim
Komisja Zakładowa OZZ Inicjatywa Pracownicza przy Uniwersytecie Gdańskim
Międzyzakładowa Komisja OZZ Inicjatywa Pracownicza przy Uniwersytecie Łódzkim
Komisja Zakładowa OZZ Inicjatywa Pracownicza przy ASP w Warszawie
Komisja Międzyzakładowa przy Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu
Komisja Międzyzakładowa przy Uniwersytecie Komisji Edukacji Narodowej i Nowej Erze
Komisja Zakładowa OZZ Inicjatywa Pracownicza Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku

18 maja 2024 r., Kraków

Oświadczenie okupujących DS Kamionka

wobec prób rozbicia studenckiego strajku przez władze UJ przy użyciu policji

17 maja o godzinie 16.00 jako studenci i studentki zrzeszeni w OZZ Inicjatywa Pracownicza rozpoczęliśmy pokojowy strajk okupacyjny w budynku DS Kamionka. Głównym żądaniem okupacji jest przywrócenie funkcjonowania domu studenckiego. 

Akcja ta wynika z wyczerpania innych środków negocjacyjnych. Rektor nie uznał nas za reprezentantów interesu społeczności studenckiej i odesłał do samorządu, który zignorował nasze postulaty dotyczące DS Kamionka. Nie mieliśmy innego sposobu na kontynuowanie działań niż podjęcie akcji bezpośredniej. 

O godzinie 18.30 w DS Kamionka pojawiła się delegacja reprezentująca władze uniwersyteckie, składająca się z zastępcy kanclerza do spraw nieruchomości Marka Ulińskiego i rzecznika Uniwersytetu Jagiellońskiego Adama Koprowskiego. Władze próbowały nakłonić nas do spotkania z rektorem za zamkniętymi drzwiami, poza terenem Kamionki. Nasze stanowisko pozostaje niezmienne — nie opuszczamy budynku, negocjujemy grupowo i transparentnie.

O godz. 23.30 pod DS Kamionka pojawił się pierwszy radiowóz. Jeden z policjantów wszedł do budynku i przedstawił nam zarzut naruszenia miru domowego. Postawiono nam ultimatum: albo zaczniemy negocjować w pojedynkę z funkcjonariuszami, albo „przyjadą tutaj takie siły, że państwa wyciągniemy z tego budynku i zostaniecie państwo pociągnięci do odpowiedzialności karnej”. Policjant potwierdził, że zostaniemy usunięci z budynku siłą. Funkcjonariusz chciał nas zmusić do rozmów nierejestrowanych w żaden sposób i bez świadków, poprzez jednoosobową reprezentację. Twierdził, że działa za zgodą i upoważnieniem rektora, natomiast odmówił przedstawienia go na piśmie, twierdząc, że „może je zaraz załatwić”.

W ciągu następnych minut pod budynkiem pojawiło się około 5 radiowozów. Policjanci powstrzymali się jednak od podejmowania jakichkolwiek działań względem nas i poprzestali na rozmowach z pracownikami administracji przed budynkiem, czekając na przyjazd komendanta. Tutaj podkreślić należy, że ze strony administracji budynku otrzymujemy pełne poparcie.

Po nagłośnieniu przez nas sytuacji pod budynkiem zjawiła się posłanka Daria Gosek-Popiołek, radna miasta Krakowa Aleksandra Owca, pracownice i pracownicy Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz inni świadkowie i media. 

Decyzję władz uniwersytetu uznajemy za skandaliczną, a działania podjęte przez policję za bezprawne. Funkcjonariusz oddelegowany do prowadzenia z nami negocjacji wtargnął na teren uczelni pomimo braku upoważnienia władz rektorskich i wprowadzał nas w błąd, twierdząc, że takie posiada. Na żądanie przedstawienia takowego w formie pisemnej, zadeklarował, że wkrótce je „załatwi”. Takiego dokumentu nigdy nam nie ukazano, a w toku interwencji poselskiej dowiedzieliśmy się, iż to nie rektor, lecz zastępca kanclerza zawiadomił policję oraz że zawiadomienie zostało złożone w formie telefonicznego zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa naruszenia miru domowego przez strajkujących. Według znanych nam na ten moment informacji podmiot uprawniony do upoważnienia policji do wejścia na teren uczelni, wymaganego upoważnienia nie wydał.

Domagamy się wobec tego wyjaśnień:

1. ze strony władz uczelni, dlaczego zdecydowano się na nasłanie na nas policji, kto wydał taką decyzję oraz czy była konsultowana z rektorem i kanclerką UJ;
2. ze strony policji, dlaczego funkcjonariusz odpowiedzialny za prowadzenie negocjacji wprowadził nas w błąd i naruszył autonomię uniwersytetu, wchodząc na teren DS Kamionka, pomimo braku stosownego upoważnienia.

Podpisano,

studenci i studentki okupujące DS Kamionka

Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

• 19:30-20:00 – pikieta na Placu Bohaterów Getta przed wejściem głównym do POLIN Muzeum Historii Żydów Polskich, ul. Mordechaja Anielewicza
• 20:00-20:30 – przemarsz spod Muzeum POLIN na Rynek Starego Miasta ulicami: Świętojerska, Plan Krasińskich, Długa, Nowomiejska
• 20:30-21:00 – pikieta pod siedzibą Muzeum Warszawy na Rynku Starego Miasta
• 21:00-21:30 – przemarsz spod Muzeum Warszawy do gmachu Muzeum Sztuki Nowoczesnej nad Wisłą ulicami: Świętojańska, Krakowskie Przedmieście, Oboźna, Leszczyńska
• 21:30-22:00 – pikieta pod gmachem Muzeum Sztuki Nowoczesnej nad Wisłą, ul. Wybrzeże Kościuszkowskie 22. Zakończenie akcji.

Ruszyło referendum strajkowe w magazynie i fabryce CANPACK FIP w Małopolsce (Brzesko) — światowym koncernie produkującym metalowe opakowania do artykułów spożywczych. Inicjatywa Pracownicza prowadzi spór zbiorowy z dyrekcją firmy. Negocjacje nie doprowadziły do porozumienia. Dlatego w piątek 10 maja 2024 r. zaczęliśmy referendum strajkowe — pierwsze w historii firmy CANPACK. Głosowanie odbywa się na terenie zakładu i przez internet (www.referendum.ozzip.pl). Zainteresowanie akcją przechodzi nasze oczekiwania.

Czemu referendum?

Jako pracownicy Canpack FIP co roku wypracowujemy dla spółki wielomilionowe zyski. Ciężką pracą na przestrzeni lat 2020-2023 niemal podwoiliśmy zysk netto z 35 do 67 milionów. W okresie rekordowej inflacji w roku 2022, która szczególnie uderzyła w ludzi pracy, właściciel Canpack FIP zanotował rekordowy zysk ponad 109 milionów. Realnie Canpack FIP tworzy jeszcze wyższe zyski, część z nich transferuje bowiem do właściciela obiektu – spółki-matki Canpack S.A. (w latach 2021-2022 „zobowiązania” i „zakupy” Canpack FIP od Canpack S.A. wyniosły łącznie 145 milionów zł, jak wynika z oficjalnych sprawozdań finansowych raportowanych ministerstwu sprawiedliwości). Pracownicy jednak nie odczuli podobnej różnicy w pensjach. W omawianych latach niezależnie od rosnących zysków, koszty wynagrodzeń w firmie stały na poziomie około 50 milionów złotych. Pensje niemal połowy fizycznych pracowników są bliskie minimalnej krajowej. Zarząd co roku wprowadza podniesienie wynagrodzeń. Jednak ledwo rekompensuje to inflację.

Dlatego zgodnie z wolą ogółu pracowników, załoga Canpack FIP zrzeszona w związku zawodowym Inicjatywa Pracownicza walczy o realne podwyżki pensji, średnio o 14.4 proc. Realizacja naszego żądania to zaledwie ułamek profitów, które tworzymy dla firmy. W toku mediacji proponowaliśmy różne kompromisy, które najmocniej doceniały najmniej zarabiających oraz tych z dużym stażem. Zarząd jednak pozostawał nieugięty, woli ryzykować destabilizację firmy przez spór z załogą niż przyznać pracownikom skromny udział zyskach. Dyrekcja bierze pełną odpowiedzialność za to ryzyko. Inicjatywa Pracownicza do skutku reprezentuje interes załogi. W grupie siła. Tylko zjednoczeni pracownicy mogą liczyć na godne warunki. Oczy pracowników wielu zakładów w Małopolsce są dziś zwrócone na załogę Canpack FIP. Przechodzimy do referendum strajkowego z żądaniem podwyżki pensji średnio o 14.4 procent. Głosuj w zakładzie lub przez internet: www.referendum.ozzip.pl

Czemu Inicjatywa Pracownicza?

Załoga Canpack FIP zrzeszyła się w związku zawodowym Inicjatywa Pracownicza jesienią 2023 roku. Jesteśmy szeregowymi pracownikami firmy. Naszym podstawowym celem jest poprawa warunków pracy. Nie dbamy o etaty związkowe. Dialog z dyrekcją uznajemy za narzędzie, ale nie cel sam w sobie. Jeśli dialog nie daje efektów, działamy dalej. Przykład? Pierwsze referendum strajkowe historii w CANPACK.

Dziś (19.04) delegacja Krakowskiego Koła Młodych Inicjatywy Pracowniczej wręczyła rektorowi Uniwersytetu Jagiellońskiego petycję oraz listę żądań.

• Domagamy się wycofania ze sprzedaży DS Kamionka, wyremontowania budynku i przywrócenia go do użytku dla studentek i studentów od roku akademickiego 2024/2025;
• Żądamy również niezwłocznych prac w celu stworzenia akademików na kampusie Ruczaju.

Rektor UJ nie uznał związkowczyń i związkowców za reprezentantów interesu studentów — rozmowa zakończyła się bez żadnych deklaracji. DS Kamionka przez lata służył studentkom i studentom, umożliwiając im godne studiowanie. Potem stał się tymczasowym schronieniem dla uchodźców z Ukrainy. Władze UJ postanowiły jednak wystawić budynek na sprzedaż — do dziś jednak nie znalazł się nabywca. Sprawny budynek stoi pusty — w obliczu zapowiedzianej przez kandydatów na rektora likwidacji Bursy Jagiellońskiej, oznacza to drastyczne zmniejszenie zaplecza socjalnego uczelni.

Z historią likwidacji DS Kamionka zapoznasz się na stronie internetowej oddajciekamionke.pl. 

Petycja o przywrócenie DS Kamionka jest publiczna. Zachęcamy Was do podpisywania: https://www.petycjeonline.com/oddajcie_kamionke

TREŚĆ LISTU DO WŁADZ UNIWERSYTETU JAGIELLOŃSKIEGO

Kraków, 19 kwietnia 2024 r.

Szanowny Panie Rektorze!

W trosce o dobro całej społeczności akademickiej pragniemy wyrazić swoje głębokie zaniepokojenie prowadzeniem przez władze Uniwersytetu Jagiellońskiego nieskutecznej polityki mieszkaniowej. W niniejszym liście czujemy się w obowiązku wyrazić zdecydowany sprzeciw wobec zamiaru sprzedaży Domu Studenckiego „Kamionka” na krakowskich Czyżynach.

Obecnie ceny najmu pokojów na prywatnym rynku w Krakowie zbliżają się do 1500 zł. Sytuacji nie poprawiają także drogie pokoje dostępne w akademikach prywatnych. W październiku ubiegłego roku media obiegły informacje o tym, że aż dla 500 studentów Uniwersytetu zabrakło miejsca w akademikach. Zapotrzebowanie na przystępne cenowo pokoje w domach studenckich jest więc ogromne. Od dziesięcioleci władze Uniwersytetu Jagiellońskiego nie podejmowały jednak żadnych skutecznych działań, mających na celu zwiększenie bazy miejsc noclegowych dla studentów. Za sprawą zamknięcia DS „Kamionka” ich liczba została dotkliwie pomniejszona. Mimo ponad 3-krotnego wzrostu liczby studentów [3], od lat 70. władze Uniwersytetu nie wybudowały żadnego nowego akademika. Pozbywanie się zasobów mieszkaniowych w sytuacji stale rosnących cen najmu postrzegamy jako działanie na szkodę osób studiujących na Uniwersytecie Jagiellońskim.

W trosce o socjalny interes studentów żądamy: natychmiastowego wycofania się z dalszych prób sprzedaży Domu Studenckiego „Kamionka”; wykonania niezbędnych prac remontowych i wznowienia działalności DS „Kamionka” od przyszłego roku akademickiego; niezwłocznego rozpoczęcia prac zmierzających do budowy osiedla domów studenckich na terenie Kampusu UJ na Ruczaju. Rozwój infrastruktury mieszkaniowej powinien być integralną częścią strategii rozwoju naszej uczelni, zapewniając realną alternatywę dla najmu na rynku prywatnym. Dostęp do publicznych i tanich domów studenckich pozwala bowiem wielu osobom na studiowanie bez względu na posiadany status ekonomiczny. Studiowanie i rozwój naukowy nie mogą być domeną jedynie ludzi zamożnych!

_______________________________________________________________

[1] Dane pochodzą z raportu GUS, Szkolnictwo wyższe i jego finanse w 2022 roku: Główny Urząd Statystyczny / Obszary tematyczne / Edukacja / Edukacja / Szkolnictwo wyższe i jego finanse w 2022 roku
[2] Dokument przedstawiający oba budynki w Gminnej Ewidencji Zabytków znajduje się na: https://www.bip.krakow.pl/zalaczniki/dokumenty/n/400543/karta
[3] Aktualne statystyki dotyczące liczby studentów znajdują się pod tym adresem: https://www.uj.edu.pl/uniwersytet-z-collegium-medicum/statystyki. Niestety władze Uniwersytetu Jagiellońskiego nie udostępniają podobnych danych dotyczących liczby miejsc w akademikach. Ponad trzykrotny wzrost liczby studentów nastąpił od roku akademickiego 1972/1973 do roku akademickiego 2023/2024. „W swoim przemówieniu inaugurującym rok akad. 1972/73, nowy Rektor UJ prof. dr hab. Mieczysław Karaś wymienił 9956 studentów”: https://dwm.uj.edu.pl/lata-1965-1981