Od ponad miesiąca na Uniwersytecie Warszawskim wrze za sprawą działań Warszawskiego Koła Młodych Inicjatywy Pracowniczej oraz Studenckiej Inicjatywy Mieszkaniowej. Wszystko zaczęło się od tzw. afery akademikowej, kiedy to w domach studenta zabrakło miejsc.

Obecnie Uniwersytet Warszawski jest w stanie zapewnić miejsca w akademikach jedynie 5% studiujących1. Od dekad nie otworzono nowego domu studenckiego mimo faktu, że na studia decyduje się o wiele więcej młodych niż w latach 70 czy 80 ubiegłego wieku. Dodatkowo zaobserwować można tendencję do prywatyzacji stołówek — obecnie największy uniwersytet w Polsce dysponuje jedną stołówką!

Warszawa, dn. 11.10.2023r.

Warszawskie Koło Młodych Inicjatywy Pracowniczej
Studencka Inicjatywa Mieszkaniowa i inni
w imieniu społeczności studenckiej stolicy

Rektor Uniwersytetu Warszawskiego
prof. Alojzy Nowak
Uniwersytet Warszawski
Krakowskie Przedmieście 26/28,
00-927 Warszawa

LIST OTWARTY

W sprawie postulatów protestu studenckiego
Studia nie tylko dla bogatych

W dniu 2.10 br. podczas uroczystej inauguracji roku akademickiego 2023/24 na Uniwersytecie Warszawskim rozpoczął się protest. Studenci, studentki, doktoranci i pracownice zebrały się pod Auditorium Maximum sprzeciwiając się prowadzonej od wielu lat antyspołecznej polityce, w wyniku której zaplecze socjalne uczelni znalazło się w kryzysowym stanie.

Cieszymy się z wygranej Marii Magdaleny Malinowskiej w jej sprawie przeciwko Amazon. Wyrok sądu (jeszcze nieprawomocny) stanowi wyraźne potwierdzenie, że działania Amazona były niezgodne z przepisami prawa pracy oraz stanowi ważny krok w obronie praw związkowców i Społecznych Inspektorów Pracy.

W dniach 17-20 sierpnia w Starej Dąbrowie odbyła się IV edycja Zjazdu Młodych w Ruchu Pracowniczym organizowanego przez OZZ Inicjatywa Pracownicza. Podczas 4 dni młodzieżowe struktury naszego związku brały udział w warsztatach oraz panelach, gdzie tematami przewodnimi były kwestie śmieciowego zatrudnienia, praktyki i staży, codziennej działalności związkowej oraz negocjacji z pracodawcami.

W ubiegły weekend (2-3 września) ponad 40 komisji Inicjatywy Pracowniczej spotkało się w Krakowie, gdzie dyskutowaliśmy o rozwoju związku, jego przyszłości, obecnych problemach i potencjalnych rozwiązaniach. Zjazd poprzedzony był (1 września) seminarium „Nie jesteśmy robotami!”, podczas którego omawiane były dwa główne problemy: przeciążenie pracą (badanie wydatku energetycznego), a także wypadki przy pracy.

Ruszamy z pracami nad drugim numerem naszej gazety „Alarm Studencki”! Tym razem chcemy współtworzyć ją z Wami, tym samym oddając głos studentkom i studentom, którzy nie są reprezentowani na co dzień w uczelnianym życiu. Chcecie zacząć działać z nami na Waszych uczelniach, ale nie wiecie jak? Napisz do „Alarmu” i dołącz do nas!

22 sierpnia zakończyło się głosowanie pracowników amerykańskiej firmy UPS zrzeszonych w związku zawodowym Teamsters. Ponad 80% głosujących opowiedziało się za przyjęciem porozumienia, które związek od miesięcy negocjował z korporacją. Nowy układ, który ma obowiązywać w latach 2023-2028 gwarantuje podwyżki płac, stworzenie nowych, pełnoetatowych miejsc pracy oraz poprawę warunków BHP.

 Na początku bieżącego roku powstała komisja Inicjatywy Pracowniczej przy Przedsiębiorstwie Komunikacji Samochodowej sp. z o.o. w Kamiennej Górze. O sytuacji w firmie i celach związkowców rozmawiamy z Romanem Wnukiem, kierowcą z ponad 30-letnim stażem w zakładzie.

Polski Amazon ogłosił 2 sierpnia 2023 r. podwyżki na ten rok. Mają obowiązywać dopiero od października. Mimo wysokiej inflacji jest to pierwsza podwyżka w tym roku, gdyż Amazon dokonuje przeglądu płac i ogłasza jego wyniki w trzecim kwartale. Do tego jest skandalicznie niska.

Jako związek zawodowy działający w polskim Amazon jesteśmy oburzeni proponowanymi stawkami za tak ciężką pracę. Osoba zatrudniona na stanowisku pracownika magazynowego (zdecydowana większość załogi) ma zarobić 26 zł brutto/h. Po roku stażu będzie to 26,50 zł, a po dwóch 27,50. Oznacza to, że podstawa wynagrodzenia będzie niemal równa płacy minimalnej, która przy umowie o pracę ma wynieść 4242 zł, a od 1 lipca – 4300 zł.

W Amazonie jest trzymiesięczny okres rozliczeniowy, a wymiar czasu pracy za kwartał styczeń — marzec to 504 godzin, kwiecień — czerwiec 488, lipiec — wrzesień 520 i październik — grudzień 496. W drugim kwartale roku pracownicy mogą więc zarobić średnio 4229 zł, a to już mniej niż płaca minimalna. Amazon przesłał do pracowników wiadomość „Miesięczna pensja brutto z uwzględnieniem premii specjalnej za obecność wyniesie od 5023 złote (0-12 miesięcy) do 5313 złotych (powyżej 24 miesięcy)” - co znaczy, że średnio bez premii pensja wyniesie 4269,55 gr — czyli niemal tyle, ile płaca minimalna. Nie licząc ustawowego dodatku za pracę nocną czy za nadgodziny, 15-procentowa premia za obecność jest jedyną dodatkową częścią składową wynagrodzenia. Wystarczy raz w miesiącu spóźnić się ponad 5 minut i premia spada do 10 proc. Dwa dni nieobecności oznaczają 5 proc. premii, więcej niż dwa — premia przepada.

Amazon szoruje po dnie. Od 2014 r., od kiedy Amazon wszedł do Polski, wynagrodzenia nigdy nie były tak niskie (w odniesieniu do płacy minimalnej). Korporacja sama ogłosiła, że jej ambicją jest zapewnienie, aby wynagrodzenie było „porównywalne z wynagrodzeniami obowiązującymi na podobnych stanowiskach występującymi na rynku”.

Po raz kolejny boleśnie przekonujemy się, że globalne korporacje oszczędzają i zarabiają na pracownikach i pracownicach w Polsce. Pomaga im w tym brak realnego prawa do strajku, które ogranicza wymóg referendum z absurdalnym progiem 50% frekwencji (liczone dla całej spółki). Liczne umowy agencyjne i umowy czasowe powodują, że wiele osób boi się działać. Zarabiamy najmniej spośród wszystkich pracowników Amazon w Europie, wykonując taką samą pracę, jak nasi odpowiednicy z Niemiec, Wielkiej Brytanii, a nawet Czech i Słowacji. W większości obsługujemy klientów z zagranicy, głównie z Niemiec. Mamy dość bycia tanią siłą roboczą!

Nasz związek tkwi w zawieszonym sporze zbiorowym, w którym jedynym żądaniem był wzrost płacy o 6 zł. Przeprowadziliśmy wiele działań: od petycji, po rokowania z przedstawicielami spółki, mediacje z udziałem mediatora, pikiety, akcje ulotkowe, wreszcie referendum (więcej na ten temat).

W referendum, w zdecydowanej większości za strajkiem, zagłosowało 4978 osób. To jednak za mało, aby było ono ważne. Stało się tak głównie dlatego, że Amazon zablokował dostęp do połowy magazynów działacz(k)om związkowym, którzy mieli przeprowadzić głosowanie. W naszej ocenie było to przestępstwo, trwają postępowania prokuratorskie w kilku województwach. Nasz związek zawodowy, Inicjatywa Pracownicza, zrzesza ponad 1000 osób zatrudnionych w Amazon i jest największym związkiem w korporacji, ale to wciąż za mało, by doprowadzić do zmian. Potrzebne jest większe zaangażowanie każdego z nas.

Dramatycznie niskie płace powodują, że wielu pracowników z dłuższym stażem, którzy mają umowy na czas nieokreślony, samemu odchodzi, i trudno nie odnosić wrażenia, że o to Amazonowi chodzi. Ci, którzy mają luksus pójścia na zwolnienie lekarskie, gdy są chorzy, nie są mile widziani. Pracownik agencyjny lub na umowie na czas określony jest też pod dużo większą presją, jeśli chodzi o wykonywanie norm, co niszczy ich zdrowie fizyczne i psychiczne. Nieustannie rosną wymagania odnośnie do tempa pracy, o czym donoszą media (105 paczek na godzinę, a wymagania wciąż rosną. Relacje zwolnionych pracownic Amazona. „Jak chomik w kołowrotku”).

Amazon podpisuje co roku aneksy do umów z każdym z ok. 20 tys. pracowników. Choć podwyżki są dla wszystkich takie same, odgórnie ustalone, nie określa ich ani regulamin wynagradzania, ani żaden inny formalny dokument. W ten sposób Amazon bezczelnie obchodzi rokowania zbiorowe z przedstawicielami załogi, jakimi są organizacje związkowe. Odnośnie do wynagrodzeń nic z nimi nie ustala.

W dniu podwyżek w magazynie Amazon pod Wrocławiem manager rozdawał „złote smycze” dla osób, które pracowały najszybciej. Żadnymi tandetnymi gadżetami nie najedzą się pracownicy ani ich rodziny.

OZZ Inicjatywa Pracownicza przy Amazon Fulfillment Poland

W dniach 14 - 20 czerwca delegacja naszego związku uczestniczyła w Trzecim Międzynarodowym Konwoju Pomocy Pracowniczej dla Ukrainy. W ramach konwoju odbyliśmy szereg spotkań podczas których zapoznaliśmy się z sytuacją ukraińskich pracowników i pracownic w czasie wojny oraz omówiliśmy możliwości zacieśniania naszej współpracy i dalszej organizacji międzynarodowego wsparcia dla ukraińskich związków zawodowych. Oprócz wyrazów solidarności, naszym ukraińskim koleżankom i kolegom, przekazaliśmy wsparcie finansowe (przeznaczone na codzienną działalność i dalszy rozwój niezależnych organizacji pracowniczych), sprzęt techniczny i taktyczny (przeznaczony dla związkowców i związkowczyń służących w wojsku) oraz żywność i środki higieny. Konwój odwiedził Lwów, Kropywnycki, Krzywy Róg i Kijów.

Czy praca zdalna jest dla nas zbawianiem czy nieszczęściem? Właśnie weszły nowe regulacje w Kodeksie pracy. W grudniu zeszłego roku sejm przegłosował długo wyczekiwaną nowelizacje przepisów Kodeksu pracy w kwestii pracy zdalnej, weszła ona w życie 7 kwietnia tego roku. Technicznie rzecz biorąc zasady pracy z domu dla wielu pracowników od czasu lockdownu były regulowane przepisami specustawy ogłoszonej przez rząd 2 marca 2020 r., tzw. tarczy antykryzysowej i której przepisy nieustannie przedłużano. Jednocześnie trwały konsultacje ws. ustawy wpisującej pracę zdalną do Kodeksu pracy.

30 maja dyrektorzy i dyrektorki 6 warszawskich szkół specjalnych otrzymali pismo z żądaniami płacowymi od Warszawskiej Międzyzakładowej Komisji Personelu Niepedagogicznego. Jeśli do dnia 15 czerwca żądania nie zostaną spełnione, w szkołach rozpocznie się spór zbiorowy.

W kwietniu 2023 roku zawiązała się Warszawska Międzyzakładowa Komisja Personelu Niepedagogicznego zrzeszająca pracowników i pracownice szkół specjalnych. O warunkach pracy i postulatach komisji rozmawiamy z Moniką ze Specjalnej Szkoły Podstawowej nr 147, Kamilem z Zespołu Szkół Specjalnych nr 89 i Urszulą ze Szkoły Podstawowej Specjalnej nr 177.

W połowie czerwca 2023 r. Międzynarodowa Związkowa Sieć Solidarności i Walk organizuje Trzeci Konwój Pomocy Pracowniczej dla Ukrainy.

Poniżej przedstawiamy stanowisko koł młodych OZZ Inicjatywa Pracownicza w sprawie zgłoszonego przez działaczy Młodej Lewicy, z poparciem Federacji Młodych Socjaldemokratów oraz Młodych Konfederacji Pracy OPZZ, projektu ustawy o zmianie ustawy o praktykach absolwenckich.  Projekt ten był konsultowany ze strukturami Młodych OZZ Inicjatywa Pracowniczej, jednak nie uzyskał naszego poparcia z uwagi na liczne zastrzeżenia merytoryczne i techniczne.

W Centrum Aktywizmu Klimatycznego “Gniazdo” w Warszawie w Dzień Ziemi - 22 kwietnia - odbył się panel dyskusyjny “Ruch pracowniczy a klimat”. Punktem wyjścia do rozmowy była publikacja Zespołu ds. Klimatu i Ekologii Inicjatywy Pracowniczej “Przeciw wyzyskowi i dewastacji. Inicjatywa Pracownicza wobec kryzysu klimatycznego i ekologicznego”.

Prezentujemy wywiad z komisją przy NielsenIQ, która dołączyła do Inicjatywy Pracowniczej w lipcu ubiegłego roku. Firma zajmuje się dostarczaniem danych oraz analiz sprzedaży między innymi dla producentów artykułów spożywczych i detalistów. Ze względu na decyzję o ulokowaniu w Polsce centrum usług wspólnych, NielsenIQ jest największą - biorąc pod uwagę liczbę zatrudnionych pracowników - agencją badań rynku w kraju.

Trzy miesiące temu, w reakcji na uderzające w pracowników cięcia oraz niskie płace, związek w NielsenIQ wszczął spór zbiorowy. Pracodawca uporczywie odmawia podejścia do rozmów.

W wywiadzie pracownicy opowiadają o swoich najważniejszych postulatach, problemach w pracy oraz przyczynach przekształcenia związku działającego wcześniej pod szyldem Solidarności w Inicjatywę Pracowniczą.

Wybuch wojny w Ukrainie i restrykcyjne prawo nie powstrzymały rosyjskich pracowników i pracownic przed strajkami. W 2022 roku było ich znacząco więcej niż rok wcześniej. Głównie żądali (i żądają nadal) podwyżek i wypłat zaległych wygrodzeń.

Z wielkim smutkiem informujemy, że w ostatnich dniach odeszły dwie wspaniałe członkinie naszego związku, Mirosława Gulińska i Lidia Pecyna. Obie były aktywnymi członkiniami Komisji Inicjatywy Pracowniczej przy poznańskich żłobkach. Pracowały w placówce nr 3, Czerwony Kapturek, przy ul. Klonowica w Poznaniu.

Mirka przez dziesięciolecia pracowała w żłobku - jeszcze przed transformacją ustrojową. Na własnej skórze odczuła zmiany w warunkach pracy w sektorze opiekuńczym. Zwłaszcza krytycznie podchodziła do masowych cięć i likwidacji żłobków w latach 90. Mówiła o tym w filmie Magdy Malinowskiej "Strajk Kobiet trwa", w którym wystąpiła wraz z jej córką Kasią, również działaczką Inicjatywy Pracowniczej, Lidką i innymi koleżankami ze związku (zobacz film). Mirka była zawsze uśmiechniętą, ciepłą, pełną godności i humoru osobą.

Lidka również długie lata poświęciła opiece nad dziećmi. Tak wspominają ją koleżanki z pracy: "Lidka była wspaniałą koleżanką. Wszystkie dziewczyny ją chwaliły, że dobrze się z nią pracuje, bardzo pomysłowa i pracowita" oraz "Lidka była pomocna, szczera, do tańca i różańca, dla dzieci serce na dłoni, przegadałyśmy wiele godzin i miało to tak trwać... śmiałyśmy się razem, płakałyśmy razem. Nie musiała mówić o sobie, Lidka słuchała innych, nigdy się nie wywyższała, nie lubiła "lukrowania". Pamiętam jej słynne smsy: "jestem na rynku Łazarskim, komu kupić szparagi?". Rozumiałyśmy się bez słów".

Mirka i Lidka angażowały się w życie związku - były na zebraniach czy protestach przed Urzędem Miasta. Brały udział w słynnej blokadzie torów tramwajowych, gdy na ul. Półwiejskiej w Poznaniu pikietujące usiadły na torach tramwajowych i na 15 minut wstrzymały ruch. Były obecne w 2012 r. na proteście "Chleba zamiast igrzysk" - zainicjowanym przez pracownice żłobków, w ramach kampanii dot. podwyżek wynagrodzeń. Szły z banerem “Chcemy żłobków nie stadionów”. Lidka w 2017 r. w czasie strajku kobiet przyszła wraz z koleżankami ubrana na czarno do pracy, protestując pod hasłem "wszystkie jesteśmy u siebie". Na zdjęciu z 2019 r. wraz z innymi członkiniami Komisji IP przy poznańskich żłobkach protestowała z plakatem: "Miało być 400, jest 100. Nie prosimy o jałmużnę, żądamy godnych płac!". Mirkę widzimy też na zdjęciu z warszawskiej Manify, gdy trzyma baner: "Prezydenci miast do pieluch za 1500 zł".

OZZ Inicjatywa Pracownicza składa najszczersze kondolencje dla rodzin i najbliższych. Jesteśmy wdzięczni i wdzięczne, że nasze drogi się spotkały i mogliśmy działać razem w dobrym celu.

Pogrzeb Mirki odbędzie się 2 maja o 12:30 na Junikowie, a pogrzeb Lidki 5 maja o godz. 11:30 na poznańskim Górczynie.

Związek zawodowy Inicjatywa Pracownicza, który dziś reprezentuje ponad tysiąc osób zatrudnionych przez Amazon w Polsce, wszedł w formalny spór zbiorowy w lipcu 2022 r. Związek postulował wzrost wynagrodzeń o 6 zł do godziny pracy. Wcześniejsza petycja podpisana przez 2777 osób nie doprowadziła do oczekiwanych podwyżek. Dzień przed negocjacjami w sierpniu, Amazon podniósł płace o 1,50 zł. Wywołało to niezadowolenie wśród załogi. Rokowania i wrześniowe mediacje z udziałem mediatora zakończyły się jednak fiaskiem.

Działając zgodnie z ustawą rozwiązywaniu sporów zbiorowych, Inicjatywa Pracownicza przystąpiła do referendum strajkowego. Od października do grudnia 2022 r. związkowcy zbierali bez przeszkód głosy w sześciu magazynach. Głosowało tysiące osób. Na początku 2023 r. Amazon ograniczył związkowcom dostęp do kolejnych magazynów, nie wyrażając zgody na referendum na kantynach. Związkowcy nie mogli wejść do zakładów pracy. Inicjatywa Pracownicza stanowczo oceniła to za niezgodne z prawem utrudnianie sporu zbiorowego i zorganizowała protesty przed magazynami. Posłowie złożyli zawiadomienia do prokuratury dot. podejrzenia popełnienia przestępstwa. W kwietniu 2023 r. Prokuratura w Świebodzinie zdecydowała się wszcząć śledztwo. Podsumowujemy wyniki głosowania oraz działania, które podejmował nasz związek w tym czasie.